Ο ανεκτίμητης αξίας “Θρόνος του Παγωνιού” της Ινδίας. Κόστισε δύο φορές περισσότερο από το Ταζ Μαχάλ. Πού βρίσκονται σήμερα τα διαμάντια του;

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Ένα από τα ακριβότερα αντικείμενα που κατασκευάστηκαν ποτέ είναι ο λεγόμενος «Θρόνος του Παγωνιού» του Σαχ Τζαχάν, του Μογγόλου αυτοκράτορα της Ινδίας στις αρχές του 17^ου αιώνα.

Ο  Σαχ Τζαχάν είναι κυρίως γνωστός για την ανέγερση του Ταζ Μαχάλ. Όμως, το κόστος του «Θρόνου του Παγωνιού» ήταν διπλάσιος αφού αποτελούνταν από 1.150 κιλά χρυσό και 230 κιλά πολύτιμων λίθων.

Κάποια από τα διαμάντια και άλλες πολύτιμες λίθους είναι από τα ακριβότερα στον κόσμο και σήμερα διακοσμούν το βρετανικό στέμμα.

Σαχ Τζαχάν

Στη διάρκεια της βασιλείας του Σαχ Τζαχάν (1628-1658) η αυτοκρατορία των Μογγόλων στην Ινδία έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή της. Υπολογίζεται ότι η Ινδία κατείχε τότε το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκοσμίου ΑΕΠ (περίπου 24%) και ο Σαχ Τζαχάν θεωρούνταν ο πλουσιότερος μονάρχης.

Ως επίδειξη αυτού του πλούτου, έχτισε το Ταζ Μαχάλ, που σήμερα αποτελεί παγκόσμιο τουριστικό προορισμό. Ο βασιλιάς όμως δεν περιορίστηκε σε αυτό και παρήγγειλε ένα θρόνο που ήταν ένα από τα ακριβότερα αντικείμενα που κατασκευάστηκαν ποτέ. Υπολογίζεται ότι είχε διπλάσιο κόστος από το Ταζ Μαχάλ.

Ο θρόνος άρχισε να φτιάχνεται το 1628 μόλις ο Σαχ Τζαχάν έγινε αυτοκράτορας. Χρειάστηκαν επτά χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Θρόνος του Παγωνιού έχει 1.150 κιλά χρυσού και 230 κιλά πολύτιμους λίθους και μαργαριτάρια

Η αξία του χρυσού σήμερα έχει αξία σχεδόν 70 εκατομμύρια ευρώ! Όμως αν συνυπολογίσουμε την αξία των εκατοντάδων διαμαντιών, και άλλων πολύτιμων λίθων, καθώς και των μαργαριταριών, η αξία του θρόνου θα ήταν σήμερα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ!

Ο θρόνος του Σαχ Τζαχάν εγκαινιάστηκε σε μια θριαμβευτική τελετή στις 22 Μαρτίου 1635, την έβδομη επέτειο από την ανακήρυξή του ως αυτοκράτορα της Ινδίας. Τοποθετήθηκε στο Παλαιό Δελχί που ο Σαχ Τζαχάν είχε κάνει πρωτεύουσά του, στη λεγόμενη «Αίθουσα των Υπουργών» στο Κόκκινο Φρούριο του Δελχί.

Ήταν μία κατασκευή που εντυπωσίαζε τους ελάχιστους επισκέπτες στον Σαχ Τζαχάν, κυρίως τους αυλικούς του και ξένους διπλωμάτες στη διάρκεια ακροάσεων. Ο ίδιος ήταν τόσο ικανοποιημένος με τη δουλειά που είχε κάνει ο αρχιτεχνίτης και χρυσοχόος Σαίντ Γκιλάνι που τον αντάμειψε με χρυσά νομίσματα ίσα με το βάρος του

Ο θρόνος έγινε γνωστός ως «Θρόνος του Παγωνιού» από δύο διακοσμητικά παγώνια που είχε στην κορυφή του. Λέγεται ότι δύο μεγάλα και διάσημα διαμάντια, το «Ακμπάρ Σαχ» και το «Κοχ-ι-Νουρ», αποτελούσαν τα μάτια ενός από τα παγώνια.

Στα χέρια των Περσών

Μετά το θάνατο το Σαχ Τζαχάν η δύναμη της Μογγολικής Αυτοκρατορίας της Ινδίας διατηρήθηκε μέχρι και τις αρχές του 18^ου αιώνα. Όμως, μετά το θάνατο του Μπαχαντούρ Σαχ, εγγονού  του Σαχ Τζαχάν, το 1713, η αυτοκρατορία άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρές πολιτικές κρίσεις και να παρακμάζει γρήγορα.

Αυτό ήταν κάτι που το εκμεταλλεύτηκε ο Πέρσης βασιλιάς Ναντέρ Σαχ. Αυτός εισέβαλε στην Ινδία το 1739 και αφού νίκησε τον Μογγόλο αυτοκράτορα Μοχάμεντ Σαχ κατέλαβε το Δελχί και το λεηλάτησε.

Οι Πέρσες σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες κατοίκους και φεύγοντας πήραν μαζί τους πολλά λάφυρα. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και ο «Θρόνος του Παγωνιού».

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ναντέρ Σαχ απέκτησε τότε κάποιες από τα διασημότερες και ακριβότερες πολύτιμες λίθους στον κόσμο που οι Μογγόλοι αυτοκράτορες της Ινδίας είχαν ως προσωπικά κοσμήματα ή που ήταν ενσωματωμένα στο «Θρόνο του Παγωνιού».

Όταν ο Ναδίρ Σαχ δολοφονήθηκε από τους αξιωματικούς του το 1747, ο θρόνος εξαφανίστηκε. Στο χάος που επικράτησε τότε στην Περσία, πιθανότατα διαλύθηκε ή καταστράφηκε προκειμένου να αφαιρεθεί ο χρυσός και οι πολύτιμες λίθοι.

Θρόνος του Ήλιου

Αργότερα, στις αρχές του 19^ου αιώνα, ο Πέρσης βασιλιάς Φαθ-Αλί Σαχ είχε ένα θρόνο γνωστός ως «Θρόνος του Ηλίου» το οποίο αντέγραφε το σχήμα εκείνο «Θρόνου του Παγωνιού». Υπήρχαν φήμες ότι ίσως να είχαν χρησιμοποιηθεί τμήματα από τον παλαιότερο θρόνο στην κατασκευή του νεότερου. Όμως κάτι τέτοιο δεν αποδείχθηκε ποτέ.

Με την πάροδο του χρόνου, ο «Θρόνος του Ήλιου» αναφερόταν λανθασμένα ως «Θρόνος του Παγωνιού». Το αποτέλεσμα ήταν ο όρος να χρησιμοποιηθεί στη Δύση ως προσωνύμιο της περσικής μοναρχίας μέχρι και την πτώση του τελευταίου Σάχη, Μοχάμεντ Παχλεβί, το 1979.

Το βρετανικό στέμμα

Κανένα δομικό τμήμα του «Θρόνου του Παγωνιού» δεν γλύτωσε από την καταστροφή τον 18^ο αιώνα. Όμως, κάποια από τα διαμάντια και άλλες πολύτιμες λίθους που είχαν ενσωματωθεί σε αυτό φαίνεται να υπάρχουν και σήμερα.

Όταν από τις αρχές του 19^ου αιώνα οι Βρετανοί κυριάρχησαν στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή απέκτησαν πολλά διαμάντια, ρουμπίνια και μαργαριτάρια που ανήκαν στους Μογγόλους αυτοκράτορες της Ινδίας. Κάποια απ’ αυτά αφού υπέστησαν επεξεργασία ενσωματώθηκαν στο βρετανικό στέμμα ή άλλα βασιλικά κοσμήματα που φυλάσσονται σήμερα στον Πύργο του Λονδίνου.