Ο αγώνας των ανθρακωρύχων ώστε οι σύντροφοί τους, τα άλογα, να έχουν δικαιώματα. Οι Έλληνες εργάτες στις στοές του Βελγίου πρωτοστάτησαν, ώστε τα περήφανα ζώα να έχουν στάβλους και όταν γερνούν να γλυτώνουν το σφαγείο

Ανθρακωρύχοι και άλογα στις γαλαρίες του Βελγίου, μοιράζονται τον κόπο, την μουτζούρα, τον ιδρώτα, αλλά και τα δικαιώματα.

Από τον 16^ο αιώνα, οπότε τα άλογα μπήκαν στην παραγωγή για την εξόρυξη των μεταλλευμάτων έως και τον 21^ο αιώνα, υπήρχαν περίοδοι, όπου τα περήφανα ζώα είχαν μεγαλύτερη αξία  από τους ανθρώπους στις στοές των ορυχείων. Τα άλογα έσπρωχναν τις μηχανές έλξης για το σκάψιμο των στοών και φυσικά βοηθούσαν στη μεταφορά των ορυκτών.

Οι στάβλοι τους ήταν συνήθως πάνω στην επιφάνεια της γης, αλλά υπήρχαν και υπόγειοι στάβλοι μέσα στον βράχο ή στον άνθρακα, ανάλογα με το είδος του ορυχείου.

Έσερναν το βαρούλκο και κατέβαζαν τα κλουβιά μέσα στις στοές, όταν δεν υπήρχαν εξελιγμένες συσκευές με ηλεκτρισμό ή ατμοκίνητες παλαιότερα, για να γίνει αυτή η δουλειά.

Τα άλογα ήταν καθημερινοί συνεργάτες των ανθρακωρύχων και μάλιστα υπήρχαν ειδικές προβλέψεις κάθε φορά που γινόταν απεργία. Οι απεργοί θα έπρεπε εκτός από τις βάρδιες του προσωπικού ασφαλείας, να βεβαιώσουν ότι θα απομακρύνουν τα άλογα από τις στοές. Οι πύλες σφραγίζονταν και κανείς δεν θα μπορούσε να μπει μέσα για να τα φροντίσει.

Εναλλακτικά, τα άλογα μπορούσαν να παραμείνουν στους στάβλους, που υπήρχαν μέσα στις στοές, υπό την προϋπόθεση οι εργάτες να έβγαζαν μια ομάδα απεργών που θα είχε την ευθύνη να τα φροντίσει, όσο διάστημα διαρκούσε η κινητοποίηση. Η άνοδος των αλόγων στην επιφάνεια, μαζικά, έπαιρνε χαρακτήρα πανηγυρικής εκδήλωσης για τους εργάτες.

Τα άλογα αντικατέστησαν τις γυναίκες και τα παιδιά που έπαψαν να εργάζονται στα ορυχεία της Ευρώπης από τα μέσα του 19^ου αιώνα.

Μπήκαν στο τομέα της εξόρυξης, τραβούσαν τα δράμια, έγιναν συνάδελφοι των ανθρακωρύχων κάτω από το έδαφος. Τους μετέφεραν με κάρα το σανό μέσα στις στοές και απέφευγαν να τα βγάζουν στην επιφάνεια γιατί μετά την μακρόχρονη παραμονή τους κάτω από το έδαφος αντιδρούσαν σπασμωδικά και συχνά τραυματίζονταν.

Πολλοί απέδιδαν τέτοια περιστατικά στην τύφλωση κάποιων αλόγων που είχαν συνηθίσει στο σκοτάδι των στοών και δεν άντεχαν το φως της ημέρας. Συχνά τα ζώα τραυματίζονταν από χτυπήματα ή θραύσματα και έχαναν μερικώς ή ολικώς των όρασή τους. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι τους φορούσαν δερμάτινα προστατευτικά για τα μάτια τους.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο χορός του αποχαιρετισμού. Οι Έλληνες μετανάστες γλεντούσαν πριν φύγουν για Αμερική. Στη γη της «επαγγελίας» ήταν οι άνθρωποι για όλες τις δουλειές» και αντιμετώπισαν τον ρατσισμό (βίντεο και μαρτυρίες) 

Μετά το 1960 τα άλογα άρχισαν να αποσύρονται από τις στοές και μάλιστα στην Αγγλία, το Εθνικό Συμβούλιο Άνθρακα αποφάσισε να “συνταξιοδοτήσει” τα άλογα βάζοντάς τα σε ειδικούς στάβλους. Έτσι γλύτωναν το σφαγείο όπως συνέβαινε με τα γέρικα άλογα που είχαν «σταδιοδρομήσει» στη γεωργία.

Στο Βέλγιο τα εργασιακά δικαιώματα των αλόγων είχαν κατοχυρωθεί από τον μεσοπόλεμο γιατί το είχαν απαιτήσει οι ανθρακωρύχοι. Τότε υπήρχαν ήδη Έλληνες εκεί, αφού το πρώτο κύμα των προσφύγων από τη Μικρά Ασία είχε καταλήξει στις στοές της Λιέγης, του Σαρλερουά και άλλων πόλεων.

Το μεγάλο ρεύμα βέβαια ήταν στη δεκαετία του 1950 μετά τη σχετική συμφωνία των δύο χωρών για την αποστολή εργατικού δυναμικού. Εκτιμάται ότι περίπου 30 χιλιάδες Έλληνες αποτελούν την κοινότητα στη χώρα οι περισσότεροι από τους οποίους εργάστηκαν ως ανθρακωρύχοι και κατάπιαν τον άνθρακα δίπλα στα περήφανα άτια.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Σαρλερουά, η κόλαση που έζησαν οι ΄Ελληνες μετανάστες στα ορυχεία του Βελγίου (βίντεο)