Ο άγνωστος Λαγουμιτζής της Επανάστασης του ’21, που αρνήθηκε το χρυσάφι του Κιουταχή. Υπερασπίστηκε το Μεσολόγγι και τον ιερό βράχο της Ακρόπολης

Τα λαγούμια του Κώστα Λαγουμιτζή έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση του Μεσολογγίου και έσωσαν την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα από βέβαιη καταστροφή.

Γεννημένος στο Χόρμοβο της Βόρειας Ηπείρου στα τέλη του 18ου αιώνα, από πολύ νεαρή ηλικία, ο Κώστας καταπιάστηκε με την τέχνη του “υπονομοποιού” και έγινε ξακουστός στην ευρύτερη περιοχή.

Με το ξέσπασμα της Επανάστασης, θέλησε να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις του προς όφελος του Αγώνα. Ταξίδεψε στην Αθήνα, όπου συμμετείχε στην πολιορκία του 1822. Τα λαγούμια του λειτουργούσαν σαν παγίδες για τους Τούρκους. Όσοι έκαναν το λάθος να ακολουθήσουν τις υπόγειες στοές του Έλληνα υπονομοποιού, ανατινάζονταν.

Μετά την Άλωση της Ακρόπολης, με εντολή του υπουργείου Πολέμου της προσωρινής διοίκησης της Ελλάδος, ο Λαγουμιτζής μετέβη στο Μεσολόγγι. Εκεί τέθηκε επικεφαλής ενός μεγαλεπήβολου έργου. Ανέλαβε το σχεδιασμό και τη διάνοιξη ενός μακρού λαγουμιού, μέσω του οποίου οι Έλληνες θα αιφνιδίαζαν τους Τούρκους και θα επιτίθεντο στις θέσεις τους.

Με 18 ικανούς άντρες στη δούλεψή του, άνοιξε τους υπονόμους σε πολύ σύντομο διάστημα. Ακολουθώντας την ίδια τακτική με τα λαγούμια της Ακρόπολης, με τις εκρήξεις του έπληξε σημαντικά τον εχθρό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο σχεδόν 40χρονος τεχνίτης παρέμεινε στο Μεσολόγγι μέχρι την ιστορική Έξοδο, όπου βρισκόταν οπλισμένος στην πρώτη γραμμή πλάι στους συμπατριώτες του.

Ο Λαγουμιτζής βρισκόταν στην ιστορική Έξοδο του Μεσολογγίου. Wikimediamtx Commons

Βέβαια, ο Κώστας Λαγουμιτζής ήταν από τους τυχερούς που επιβίωσαν. Τα τραγικά γεγονότα του Μεσολογγίου, αντί να τον τρομάξουν, άναψαν ακόμη περισσότερο μέσα του τη φλόγα του Αγώνα. Έτσι, από το Μεσολόγγι πήγε και πάλι στην Αθήνα.

Την περίοδο εκείνη, η πολιορκία της Ακρόπολης από τους Τούρκους είχε μόλις ξεκινήσει και ο Χορμοβίτης υπονομοποιός εντάχθηκε στο σώμα του Νικολάου Ζαχαρίτσα.

Οι Έλληνες γνώριζαν καλά ότι ο Κιουταχής είχε επιστρατεύσει ξακουστούς τούρκους και βούλγαρους λαγουμιτζήδες. Το σχέδιό του ήταν να ανοίξει λαγούμια κάτω από την Ακρόπολη, να τα γεμίσει με μπαρούτι και να ανατινάξει ολόκληρο τον βράχο. Οι αρχαιότητες και τα μνημεία δεν τον συγκινούσαν. Με τα κανόνια του, άλλωστε, είχε ήδη επιφέρει σοβαρές ζημιές στον Παρθενώνα και στους υπόλοιπους ναούς του ιστορικού βράχου.

Ο Λαγουμιτζής με τους άντρες του, για ακόμη μία φορά, κατόρθωσαν να αχρηστεύσουν όλους τους υπονόμους του εχθρού. Παράλληλα, εντόπιζαν υπογείως τις αντίπαλες θέσεις μάχης και τις ανατίναζαν. Λέγεται ότι η εντυπωσιακή δράση του Έλληνα αγωνιστή είχε φέρει τον Κιουταχή σε απόγνωση. Ο Τούρκος πασάς του είχε τάξει χρυσάφι «ίσαμε το βάρος του κορμιού του», σε περίπτωση που αποφάσιζε να αλλάξει στρατόπεδο και να έρθει με το μέρος του. Ο περιβόητος Λαγουμιτζής όμως, δεν σκέφτηκε στιγμή να προδώσει τους δικούς του. Στους δέκα μήνες που κράτησε η πολιορκία, η ομάδα του είχε προκαλέσει στον εχθρό σοβαρότατες απώλειες και είχε εμποδίσει δεκάδες απόπειρες ολοκληρωτικής καταστροφής του βράχου.

«Εις το Μεσολόγγι και παντού, αυτός ο γενναίος άνδρας θάματα έχει κάμει. Πατρίδα του χρωστάς πολύ αυτηνού του αγωνιστή. Θησαυρούς του δίνει ο Κιτάγιας να γυρίση, δια σένα, πατρίδα, όλα τα καταφρονεί», έγραφε στα απομνημονεύματά του ο Μακρυγιάννης για τον Χορμοβίτη.

Η δράση του αναγνωρίστηκε και από την ελληνική διοίκηση. Τον Ιούνιο του 1827 έγινε πολιτάρχης στη Σαλαμίνα και το 1830 αναφέρεται ως Ταγματάρχης. Το 1837 τιμήθηκε µε το παράσημο του Ταξιάρχη του Σωτήρα και δύο χρόνια αργότερα προάχθηκε σε Αντισυνταγματάρχη.

Πέθανε πλήρης ημερών, το καλοκαίρι του 1851 και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη.

Όπως έγραφε η εφημερίδα «ΑΙΩΝ» στην αναγγελία του θανάτου του:

«Εις τας δύω περιωνύμους πολιορκίας του Μεσολογγίου και της Ακροπόλεως των Αθηνών, ο Κώστας Λαγουμτζής φέρει ειδικήν θέσιν, μόνος χρησιμεύων αντί 1.000 και 2.000 στρατιωτών».

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: ngradio

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η ηρωική έξοδος των υπερασπιστών του Μεσολογγίου όταν τελείωσαν όλες οι τροφές, τα ζώα και τα χόρτα. Οι πολιορκημένοι κυνηγούσαν ακόμα και ποντίκια, ενώ υπήρξαν κρούσματα νεκροφαγίας