Ο 90χρονος “ακοίμητος φρουρός” 8.000 Σέρβων στρατιωτών στη Θεσσαλονίκη. Η συγκινητική συνάντηση με τον πολεμιστή που επέζησε με 70 τραύματα στο μακεδονικό μέτωπο

Στη δυτική Θεσσαλονίκη εκεί όπου το 1915 οι συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ αποβιβάστηκαν και έστησαν τα  στρατόπεδα τους σήμερα βρίσκεται η μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη των Βαλκανίων. Στο κοιμητήριο του Ζέιτελνικ βρίσκονται ενταφιασμένοι περισσότεροι από 20.000 στρατιώτες του Α παγκοσμίου πολέμου.

Από αυτούς, οι 8 χιλιάδες είναι Σέρβοι. Ο ακοίμητος φρουρός τους είναι ο 90χρονος, Γιώργος Μιχαήλοβιτς που φροντίζει τα μνήματα και ξεναγεί τους επισκέπτες στο χώρο. Ακολούθησε το οικογενειακό του πεπρωμένο και παραμένει στη θέση του παρά την προχωρημένη ηλικία του. Διαδέχτηκε τον παππού και τον πατέρα του που υπήρξαν και αυτοί φύλακες του κοιμητηρίου. Μάλιστα ο παππούς του πολέμησε στο μακεδονικό μέτωπο και αφιέρωσε την ζωή του στην περισυλλογή των νεκρών συμπολεμιστών του.

Η “Μηχανή του Χρόνου” συνάντησε τον υπερήλικα στο  Ζέιτελικ και αφηγήθηκε πολεμικές ιστορίες που έχουν χαραχτεί για πάντα στη μνήμη του.

“Στη Σερβία δύσκολα θα δεις σπίτι που δεν είχε κάποιο θύμα. Είναι αλήθειες που δεν γράφονται. Πολλές εκατοντάδες χιλιάδες σκοτώθηκαν Γάλλοι και Άγγλοι. Μόνο οι Σέρβοι  χάθηκαν το 1/3 του στρατού και το 1/4 του πληθυσμού. Όταν τελείωσε ο πόλεμος ο παππούς μου και ο πατέρας μου συνέβαλαν στο μάζεμα των οστών από όλο το μέτωπο. Με στρατιωτικά αμάξια πήγαιναν από βουνό σε βουνό, από χωριό σε χωριό και μάζευαν λείψανα. Τα θυμάμαι και εγώ, που ήμουν μικρό παιδί, να τα φέρνουν με τα αυτοκίνητα“.

Ο Γιώργος Μιχαήλοβιτς γνώρισε πολλούς στρατιώτες που επέζησαν και επέστρεψαν για να τιμήσουν τους πεσόντες συμπολεμιστές τους. Με συγκίνηση θυμάται έναν σέρβο στρατιώτη που επέζησε με 70 τραύματα σε όλο του το σώμα, όταν από λάθος χειρισμό, έσκασε μια χειροβομβίδα στα χέρια του.

“Νταβίντοβιτς, τον έλεγαν.  Ήταν ένας ψηλός και γεροδεμένος άνθρωπος από το Δαγράτσοβο. Πολέμησε ψηλά στο Καϊμακτσαλάν κόντρα στους Βούλγαρους  που είχαν οχυρωθεί σε χαρακώματα. Άρχισαν να πετάνε χειροβομβίδες. Οι χειροβομβίδες τότε δεν ήταν όπως είναι σήμερα. Είχαν ένα ξύλο μακρύ και ένα καπάκι. Άνοιγες το καπάκι, το τραβούσες, έπαιρνε φωτιά και την έριχνες απέναντι. Μια από αυτές δεν έσκασε. Την πιάνει ο Νταβίντοβιτς και την πετάει πίσω στους Βούλγαρους. Οι Βούλγαροι την ξαναπιάνουν και την πετάνε ξανά μέσα στους Σέρβους. Πάει αυτός να την πάρει πάλι για να την πετάξει και εκείνη την ώρα έσκασε. Όλα τα θραύσματα έπεσαν πάνω του. Το χέρι του διάλυσε και τραυματίστηκε σε 70 σημεία! Όταν ήρθε εδώ στη Θεσσαλονίκη είχε ένα χέρι και έβλεπε ελάχιστα, γιατί και τα μάτια του πάθανε ζημιά”.

Η επιστροφή του πολεμιστή

Μετά το τέλος του πολέμου ο Νταβίντοβιτς βρέθηκε στο Ζέιτελνικ για να προσκυνήσει τους τάφους των συμπολεμιστών του. Εκεί τον συναντήθηκε με τον Γιώργο Μιχαήλοβιτς. “Ήρθε να τιμήσει τους συμπολεμιστές που σκοτώθηκαν. Πολεμούσαν μαζί για την πατρίδα και άφησαν για πάντα τα κόκαλά τους εδώ”.

Ζητήσαμε από τον κύριο “Τζότζε”, όπως τον αποκαλούν οι φίλοι του, να μας δείξει τον τάφο του πατέρα και του παππού του. Ήταν στολισμένος με λουλούδια κάτω από την σκιά των ψηλών κυπαρισσιών. Άναψε το κερί και με αποφασιστική φωνή μας είπε ότι δεν μπορεί να σιωπά, ότι αισθάνεται ευθύνη απέναντι στη νέα γενιά που δεν γνωρίζει την ιστορία.

Έζησε όλη του τη ζωή στην Ελλάδα και την αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα. Μαζί του όμως, κουβαλά μέσα του την Σερβία. Όπως μας αποκάλυψε στην τσέπη του έχει πάντα τη σημαία της.  Ο ίδιος, στη δύση της καριέρας του, πηγαίνει καθημερινά στο κοιμητήριο για να μιλήσει σε όλους τους επισκέπτες. Η αφηγήσή του είναι ζωντανή και αυθεντική. Γοήτευσε τους μαθητές ενός σχολείου από την Χαλκιδική και έπιασε κουβέντα με έναν από αυτούς που μιλούσε σερβικά. “Είμαι ο Γιώργος Μιχαήλοβιτς. Φύλακας τρίτης γενεάς. Είμαι 91 ετών και θα είμαι εδώ μέχρι να πεθάνω”.

Λίλα Βουργαζοπούλου

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Η φονική μάχη του Σκρα όπου οι Έλληνες κατέλαβαν τα βουλγαρικά οχυρά με ξιφολόγχες και χειροβομβίδες. Οι μεγάλες απώλειες και ο θαυμασμός των συμμάχων της Αντάντ …