Ο αρχιστράτηγος που διοίκησε τη μεγαλύτερη πολυεθνική δύναμη της ιστορίας. Ο Αϊζενχάουερ, που επέβαλε πειθαρχία στον Πάτον και τον Μοντγκόμερι, έχασε το Βερολίνο αλλά έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ

Πηγή: Οι 100 μεγαλύτεροι Στρατηγοί όλων των εποχών, του Michael Lanning

Ο Ντουάιτ Ντέιβιντ Αϊζενχάουερ υπήρξε ο διοικητής της μεγαλύτερης πολυεθνικής δύναμης που συγκεντρώθηκε ποτέ για τη μεγαλύτερης κλίμακας πολεμική επιχείρηση στην παγκόσμια Ιστορία.

Υπό τις διαταγές του βρίσκονταν 4 εκατομμύρια άνδρες. Ο Αϊζενχάουερ σχεδίασε και εκτέλεσε την επίθεση των Συμμάχων που οδήγησε στην ήττα των δυνάμεων του Άξονα στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εξαιρετική του ικανότητα στον συντονισμό και στη διοίκηση της μεγάλης ποικιλίας συμμαχικών δυνάμεων και στον έλεγχο των συχνά πεισματάρηδων διοικητών τους, διασφάλισε την ενότητα του στρατεύματος, που είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη της δύσκολης αυτής νίκης.

Τα πρώτα χρόνια

Ο Αϊζενχάουερ γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 1890 στο Ντένισον του Τέξας, αλλά οι γονείς του μετακόμισαν στο Αμπιλίν του Κάνσας, όπου πέρασε την παιδική του ηλικία. Ο Αϊζενχάουερ δεν είχε την οικονομική δυνατότητα για πανεπιστημιακές σπουδές κι έτσι έκανε αίτηση στην Στρατιωτική Ακαδημία των ΗΠΑ, όπου και έγινε δεκτός. Στο Γουέστ Πόιντ ήταν μέλος της ομάδας ποδοσφαίρου στην τάξη του 1915, η οποία έβγαλε περισσότερους από 50 μελλοντικούς στρατηγούς. Ο Αϊζενχάουερ αποφοίτησε 61ος στους 164 της τάξης του.

Στην αρχή της καριέρας του, ο Αϊζενχάουερ έγινε γνωστός χάρη στις μεθόδους εκπαίδευσης τις οποίες  επινόησε για το πεζικό και το νεοσύστατο – τότε – όπλο των τεθωρακισμένων. Ο Αϊζενχάουερ υπηρέτησε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ωφελήθηκε από τις γρήγορες προαγωγές εκείνης της περιόδου. Έτσι, το 1920 έφτασε στον βαθμό του ταγματάρχη, σε ηλικία 30 χρόνων.

Ωστόσο, ο στρατός δεν προσέφερε πολλές ευκαιρίες κατά την περίοδο της ειρήνης και ο Αϊζενχάουερ παρέμεινε στον ίδιο βαθμό επί δύο δεκαετίες, παλεύοντας να συντηρήσει την οικογένειά του με χαμηλές  αποδοχές. Όμως, ο “Άικ” αξιοποίησε αυτά τα χρόνια σαν να γνώριζε τις προκλήσεις που θα έφερνε το μέλλον. Διακρίθηκε στο Φορτ Λέβενγουορθ του Κάνσας, όπου τελείωσε πρώτος στην τάξη του στο Κολέγιο Διοίκησης και Γενικού Επιτελείου. Το 1929 υπηρέτησε υπό τον στρατηγό Τζον Τζόζεφ Πέρσινγκ και εξέδωσε έναν οδηγό των πεδίων μάχης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1935 ο Αϊζενχάουερ τοποθετήθηκε κάτω από τον στρατηγό Ντάγκλας Μακ Άρθουρ στο γραφείο του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Στη συνέχεια συνόδευσε τον Μακ Άρθουρ στις Φιλιππίνες και παρέμεινε εκεί για τρία χρόνια ως βοηθός του.

Η αναχαίτιση των Ιαπώνων και η ήττα των Ναζί στην Ευρώπη

Ο Αϊζενχάουερ εδραίωσε τη φήμη του ως εξέχων επιτελικός αξιωματικός σε διάφορες θέσεις. Στη διάρκεια της διεύρυνσης του στρατού λίγο πριν τον πόλεμο, ο Αϊζενχάουερ προβιβάστηκε σε αντισυνταγματάρχη. Είναι αμφίβολο αν ακόμη και όσοι αναγνώριζαν τις ικανότητες του εκείνη την εποχή, θα μπορούσαν να προβλέψουν ότι σε τρία χρόνια θα έφτανε στον βαθμό του στρατηγού πέντε αστέρων και στη θέση του Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή στην Ευρώπη.

Χάρη στις επιδόσεις του και στην καλή εντύπωση που είχαν γι’ αυτόν ο Πέρσινγκ και ο Μακ Άρθουρ, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Τζορτζ Κατλετ Μάρσαλ διόρισε τον Αϊζενχάουερ επικεφαλής της Διεύθυνσης Επιχειρήσεων του Στρατού, αμέσως μετά τον βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ. Ο Αϊζενχάουερ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκπόνηση του ευρύτερου συμμαχικού στρατηγικού σχεδιασμού που προέβλεπε την αναχαίτιση των Ιαπώνων στο μέτωπο του Ειρηνικού και έδινε προτεραιότητα στην ήττα των Ναζί στην Ευρώπη.

Ο Αϊζενχάουερ προβιβάστηκε από τον Μάρσαλ σε υποστράτηγο και διορίστηκε διοικητής των αμερικανικών στρατευμάτων, τα οποία συγκεντρώνονταν στη Μεγάλη Βρετανία. Στη συνέχεια, ο Αρχηγός του Επιτελείου ονόμασε τον Άικ αντιστράτηγο, τον Ιούλιο του 1942 και του ανέθεσε τη διοίκηση των αμερικανικών δυνάμεων στην Επιχείρηση Πυρσός για την απόβαση στην Βόρειο Αφρική. Ο Αϊζενχάουερ μετά την αρχική αποτυχία του στα Στενά του Κασερίν, αντέδρασε κάνοντας μια ριζική αναδιάρθρωση  των διοικητών που είχε υπό τις διαταγές του. Αντικατέστησε όσους αξιωματικούς είχαν αποτύχει με διοικητές που επέλεξε ο ίδιος προσωπικά.

Το προσωπικό κριτήριο και οι αλλαγές στο στράτευμα

Οι αλλαγές που έκανε ο Άικ και η προσωπική του ηγεσία ανέστρεψαν την ισορροπία δυνάμεων σε βάρος του Άφρικα Κορπ του γερμανού στρατηγού Ερβιν Ρόμελ, υποχρεώνοντας τους Γερμανούς και τους Ιταλούς σε μαζική παράδοση. Πέρα από τη νίκη στη Βόρειο Αφρική, ο Αϊζενχάουερ απέδειξε ότι είχε την ικανότητα να ελέγχει πεισματάρηδες και λαμπρούς στρατηγούς όπως ο Μπερνάρντ Λο Μοντγκόμερυ και ο Τζορτζ Πάτον.

Ο Αϊζενχάουερ ανέβηκε στον βαθμό του στρατηγού και ανέλαβε τη διοίκηση της απόβασης στη Σικελία τον Ιούλιο του 1943 και της προέλασης στη Νότιο Ιταλία. Τον Δεκέμβριο 1943 ανέλαβε την Ανώτατη Διοίκηση της Συμμαχικής Εκστρατευτικής Δύναμης με αποστολή τον σχεδιασμό και την εκτέλεση της απόβασης στη Γαλλία με το όνομα Επιχείρηση Κυρίαρχος.

Χάρη στις διοικητικές ικανότητες του Αϊζενχάουερ, οι Σύμμαχοι συγκέντρωσαν τη μεγαλύτερη αποβατική δύναμη της ιστορίας και διατήρησαν την απαραίτητη μυστικότητα για να αιφνιδιάσουν τους Γερμανούς, σχετικά με τον χρόνο και τον τόπο της απόβασης.

Μετά την επιτυχημένη απόβαση στη Νορμανδία, ο Αϊζενχάουερ διοίκησε τις μεγάλες Συμμαχικές δυνάμεις καθώς προήλαυνε προς τη Γερμανία. Παρά τις πρόσκαιρες αποτυχίες, όπως η επιχείρηση αλεξιπτωτιστών στην Ολλανδία και μια αιφνιδιαστική γερμανική αντεπίθεση στις Αρδέννες, ο συμμαχικός στρατός πέρασε τον Ρήνο και έφτασε να απειλήσει το ίδιο το Βερολίνο. Με μία απόφαση που αμφισβητήθηκε αργότερα και βασίστηκε σε λανθασμένες πληροφορίες για τα αμυντικά σχέδια του Χίτλερ, ο Αϊζενχάουερ έστρεψε τις δυνάμεις του για να διασφαλίσει τα υψώματα νοτίως του Μονάχου, όπου οι Σύμμαχοι περίμεναν ότι θα έδιναν οι Γερμανοί τις τελευταίες του μάχες. Αυτή η απόφαση επέτρεψε στους Σοβιετικούς να καταλάβουν πρώτοι το Βερολίνο.

Μετά το τέλος του πολέμου, ο Αϊζενχάουερ διαδέχθηκε τον Μάρσαλ ως Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού, όπου παρέμεινε μέχρι το 1948, οπότε παραιτήθηκε για να αναλάβει πρόεδρος του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Τρία χρόνια αργότερα επέστρεψε στην Ευρώπη για να αναλάβει τη διοίκηση  των Δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Το 1952 ο Άικ έθεσε υποψηφιότητα με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα για την προεδρία της χώρας του και εξελέγη με τη μεγαλύτερη ως τότε πλειοψηφία ως ο 34ος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Στη διάρκεια της θητείας του, έθεσε τέρμα στον πόλεμο της Κορέας.

Αφού υπηρέτησε για δύο τετραετίες ο Αϊζενχάουερ αποσύρθηκε στο αγρόκτημα του στο Γκέτισμπεργκ της Πενσυλβάνιας, αφού πρώτα έκανε μια δημόσια προειδοποίηση  για τους κινδύνους που παρουσίαζαν η ενισχυμένη κυβέρνηση και το “στρατιωτικοβιομηχανικό κατεστημένο”. Πέθανε σε ηλικία 78 ετών στην Ουάσινγκτον στις 28 Μαρτίου 1969.

Υπήρξε περισσότερο επιτελικός και διαπραγματευτής παρά μάχιμος διοικητής με την παραδοσιακή έννοια. Παρά την κριτική ότι με δική του απόφαση οι δυτικοί μπήκαν δεύτεροι στο Βερολίνο, ο Αϊζενχάουερ πιστώθηκε τη νίκη στην Ευρώπη.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: U.S. Army Europe

Πηγή: Οι 100 μεγαλύτεροι Στρατηγοί όλων των εποχών, του Michael Lanning, εκδόσεις Ενάλιος

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: Ποιος αφαίρεσε την ομοφυλοφιλία από τον κατάλογο των ψυχικών διαταραχών στις Η.Π.Α. Γιατί ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ απαγόρευσε στους ομοφυλόφιλους να εργάζονται στο δημόσιο