Ντοκουμέντο από την πρώτη έκρηξη πυρηνικού όπλου. Ονομάστηκε «Επιχείρηση Τριάδα» και δρομολόγησε τον βομβαρδισμό στο Ναγκασάκι

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη τον Ιούλιο του 1945. Μοιάζει με γερμανικό κράνος, ενδεχομένως με τσούχτρα σαλούφα, αλλά η πραγματικότητα είναι τρομακτική: πρόκειται για την πρώτη δοκιμή και πρώτη έκρηξη πυρηνικού όπλου. Τότε την αποκάλεσαν «ατομική βόμβα».

Είκοσι μέρες αργότερα, θα γίνονταν οι ολέθριες εκρήξεις στο Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα. Μάλιστα, η βόμβα πλουτωνίου που έπεσε στο Ναγκασάκι ήταν ίδιου τύπου με εκείνη της δοκιμής. Το “Γκάτζετ”, όπως ήταν η κωδική ονομασία της, εξερράγη για πρώτη φορά -σε ελεγχόμενη έκταση- τα ξημερώματα της 16ης Ιουλίου του 1945.

Η πυρηνική δοκιμή πραγματοποιήθηκε στο σημερινό Πεδίο Δοκιμών Χουάιτ Σαντς του Νέου Μεξικού, λίγο μετά τις 5:29 π.μ. τοπική ώρα.

Αποτελούσε μέρος του Προγράμματος «Μανχάταν» του αμερικανικού στρατού.  Σύμφωνα με τις περιγραφές των παρευρισκόντων, τα γύρω βουνά λούστηκαν με περισσότερο φως απ’ ό,τι την ημέρα, ενώ η θερμοκρασία αυξήθηκε τόσο που ένιωσαν σαν να βρίσκονται σε φούρνο.

Τα πρώτα δευτερόλεπτα της έκρηξης κυριάρχησε το μωβ χρώμα. Έπειτα εναλλάχθηκε με το πράσινο και κατέληξε σε ένα εκτυφλωτικό λευκό. Το κρουστικό κύμα που προκλήθηκε έγινε αισθητό σε μία ακτίνα 160 χιλιομέτρων, ενώ το ύψος του καπνού ξεπέρασε τα 12 χιλιόμετρα. Η έκρηξη του «Γκάτζετ» απελευθέρωσε ενέργεια περίπου 22 χιλιάδων τόνων ΤΝΤ.

Το όπλο της δοκιμής ήταν μια βόμβα πλουτωνίου, του ίδιου τύπου με εκείνη που ρίφθηκε στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας, και έφερε την ανεπίσημη ονομασία «Γκάτζετ»

Επιχείρηση Trinity

Η πυρηνική δοκιμή στέφθηκε με επιτυχία. Οι φόβοι περί διαφυγής ραδιενεργού υλικού δεν βγήκαν αληθινοί. Η επιχείρηση Trinity (Τριάδα), όπως την ονόμασε ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο τότε διευθυντής του Εργαστηρίου του Λος Άλαμος εμπνευσμένος από ποίημα του Τζων Ντον, έδωσε επίσημα το πάσο στους Αμερικανούς να κάνουν χρήση πυρηνικών όπλων στον πόλεμο.

Μέχρι τότε κυριαρχούσε ο φόβος της πολυπλοκότητας και του απρόβλεπτου της πυρηνικής ενέργειας.

Μεταξύ των παρατηρητών αλλά και των ερευνητών που πήραν μέρος, βρίσκονταν μερικοί από τους επιφανέστερους επιστήμονες της εποχής: Τζέιμς Τσάντγουικ, Τζέιμς Κόναντ, Ενρίκο Φέρμι, Ρίτσαρντ Φάινμαν, Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, Τζον φον Νόιμαν, Ρίτσαρντ Τόλμαν και Τζέφρεϋ Ίνγκραμ Τέυλορ είναι ορισμένοι από εκείνους που παρακολούθησαν την έκρηξη ζωντανά.

Τα δεδομένα που άντλησαν ήταν καθοριστικά για τις εκρήξεις που προγραμματίζονταν να γίνουν στην Ιαπωνία.

Για τη Χιροσίμα, το ύψος από το οποίο θα γινόταν η ρίψη της βόμβας ορίστηκε στα 575 μέτρα. Για το Ναγκασάκι, στα 500 μέτρα. Στις 6 και στις 9 Αυγούστου του 1945, οι πυρηνικές εκρήξεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι έσπειραν τον θάνατο σε εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ οι καταστροφικές συνέπειές τους είναι αισθητές μέχρι σήμερα.

Η επιχείρηση Trinity ήταν η πρώτη από τις περίπου 2000 πυρηνικές δοκιμές που θα πραγματοποιούνταν παγκοσμίως μέσα στα επόμενα 50 χρόνια. Οι μισές από αυτές έγιναν σε έδαφος των ΗΠΑ και περίπου 700 στην Σοβιετική Ένωση.

Οι δοκιμές απελευθέρωσαν τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας σε όλο τον κόσμο και συνέδραμαν στην ανάπτυξη όπλων πολύ πιο ισχυρών και επικίνδυνων από εκείνων του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Για τον λόγο αυτό, τον Σεπτέμβριο του 1996, θεσπίστηκε η Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων. Μέχρι σήμερα έχει υπογραφεί και υιοθετηθεί από 185 χώρες παγκοσμίως. Ωστόσο, οι ΗΠΑ είναι μία από εκείνες που δεν την έχουν επικυρώσει. Οι υπόλοιπες είναι η Κίνα, η Αίγυπτος, η Ινδία, το Ιράν, το Ισραήλ, η Βόρεια Κορέα και το Πακιστάν.