Ο καλλιτέχνης που προκαλεί οργή στους πολιτικούς. Έβαψε ροζ ένα τανκ και κρέμασε τον Φρόιντ από ένα σιδερένιο δοκό. Κομμουνιστές και εθνικιστές στο στόχαστρό του

Ο Ντέιβιντ Τσέρνι είναι γλύπτης, γεννημένος στην Πράγα της Τσεχίας. Πολλά από τα έργα του κοσμούν την πρωτεύουσα σε δημόσιους χώρους και ξεχωρίζουν για την προκλητική ιδιαιτερότητά τους. 

Προσωπικότητα του Τσέρνι 

Ο Τσέρνι έχει μια πολεμική στάση απέναντι στην πολιτική και τα έργα του είναι μια δήλωση που δεν αφήνει αδιάφορο κανέναν από τους παραλήπτες του μηνύματός του.

ο Τσέχος δημιουργός μπήκε στη λίστα των καλλιτεχνών με τα 20 πιο αμφισβητήσιμα έργα τέχνης στο BBC και τα έργα του έγιναν πολλές φορές πρωτοσέλιδο.

Είναι ένας καλλιτέχνης που έχει δηλώσει: «Μου αρέσει να εκνευρίζω τους ανθρώπους». Ο Τσέρνι, είναι επίσης γνωστός για τις προκλητικές δηλώσεις του για τους Κομμουνιστές και τους Εθνικιστές Τσέχους.

Η αρχική φήμη του Τσέρνι και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις, 1991

Απέκτησε φήμη όταν το βράδυ της 27ης Απρίλιου 1991, μαζί με φίλους του έβαψε ροζ ένα τανκ, που ήταν ζωντανό μνημείο του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου.

Το άρμα συμβόλιζε την απελευθέρωση της χώρας από τους Ρώσους το 1945. Ένα μεσαίο δάκτυλο στον πυργίσκο του τανκ συμπλήρωνε την εικαστική του παρέμβαση.

Η υπογραφή το έργου ήταν η εξής:” Ο Ντέιβιντ Τσέρνι και οι Νεοσυντηρητικοί”.

Η πράξη του, θεωρήθηκε βανδαλισμός και ένδειξη πολιτικής και εθνικής ανυπακοής, γι’ αυτό και συνελήφθη. Το τανκ ξαναβάφτηκε πράσινο.

Ωστόσο βουλευτές που είχαν ασυλία το εβαψαν πάλι ροζ. Η κυβέρνηση το ξαναέβαψε πράσινο. Ακτιβιστές επανέφεραν τη ροζ παρέμβαση και το μπάχαλο συνεχίστηκε ώσπου αποφασίστηκε να μεταφερθεί  στο Στρατιωτικό Μουσείο Lešany κοντά στο Týnec nad Sázavou, περίπου 20 χιλιόμετρα νότια της Πράγας.

Ο Τσέρνι είχε πετύχει περισσότερ απ΄όσα φανταζόταν.

Το άγαλμα του άντρα που κρέμεται με το ένα χέρι, 1996 

Είναι το πιο τουριστικό γλυπτό του Τσέρνι σήμερα. Το γλυπτό απεικονίζει τον Σίγμουντ Φρόυντ, να κρέμεται από μια οροφή στην οδό Husova στην Παλιά Πόλη. Ο Φρόιντ, θεωρείται ο πατέρας της ψυχανάλυσης και διατύπωσε μια θεωρία για τις αιτίες του φόβου, συμπεριλαμβανομένης και της υψοφοβίας.

Στο γλυπτό ο Φρόιντ, βρίσκεται σε δίλημμα αν θα σφίξει τη λαβή του ή αν θα την απελευθερώσει, σκεπτόμενος τα πλεονεκτήματα του να ζεις ή όχι. Το γλυπτό εκτέθηκε και σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως το Λονδίνο και το Γκραντ Ράπιντς στο Μίσιγκαν και θεωρήθηκε ως συμβολική τάση αυτοκτονίας, αφού ο ίδιος ο Φρόιντ πέθανε από υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Το ανεστραμμένο νεκρό άλογο στην πλατεία Βέντσεσλας, 1999

Στην κεντρική πλατεία Βέντσεσλας, βρίσκεται ένα ηρωικό άγαλμα του Βέντσεσλας Α’, πάνω σε ένα άλογο. Μέσα σε μια πολυθεματική στοά, τη Λουκέρνα, βρίσκεται μια παρωδία του αγάλματος, κρεμαστό από ένα θολωτό ταβάνι, που απεικονίζει τον πρώην Δούκα της Βοημίας τοποθετημένο σε ένα ανάποδο νεκρό άλογο με τη γλώσσα του να προεξέχει.

Το έργο είναι η ερμηνεία του Τσέρνι για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής. Μια εκδοχή λέει, ότι είναι συμβολικό έργο προς τους σύγχρονους Τσέχους που δεν σέβονται πλέον το ιστορικό τους παρελθόν και στρέφονται αλλού για να σχηματίσουν την εθνική τους ταυτότητα.

Τα σερνώμενα βρέφη στον πύργο της Τηλεόρασης, 2000

Αργότερα, το 2000, δεν πτοήθηκε, δημιουργώντας μια σειρά από δέκα γυμνά βρέφη που σέρνονται, ως διακοσμητικά, για την χρονιά της Πράγας ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, στον τηλεοπτικό πύργο Žižkov. H ιδιαιτερότητα των βρεφών είναι ότι, τα πρόσωπά τους αντικαθίστανται με γραμματόσημα γραμμωτού κώδικα. Τα πρόσωπα, συμβολίζουν την έλλειψη ανθρωπισμού. Το κοινό εκτίμησε τα γλυπτά και παρέμειναν στον πύργο μόνιμα, το 2001.

Τα γλυπτά αφαιρέθηκαν το 2017, επειδή είχαν φθαρεί. Εγκαταστάθηκαν και πάλι στον πύργο το 2019 και τα αυθεντικά, επιστράφηκαν στον Τσέρνι.

Piss, τα διασκεδαστικά αγάλματα μπροστά από το Μουσείο του Φραντς Κάφκα, 2004

Το 2004, Ο Τσέρνι έφτιαξε δύο γλυπτά, μπροστά από το Μουσείο του Φραντς Κάφκα, στην περιοχή Malá Strana. Είναι δύο χάλκινα, μηχανικά αγάλματα αντρών, το ένα απέναντι από το άλλο, που ουρούν.

Η πράξη τους, είναι το νερό που απελευθερώνεται στην ρηχή πισίνα του συντριβανιού, προσδίδοντας ένα διασκεδαστικό θέαμα για τους επισκέπτες. Στην πραγματικότητα αυτό το νερό, «γράφει» τσεχικά λογοτεχνικά αποσπάσματα. Οι τουρίστες μπορούν να δώσουν εντολή, με συγκεκριμένο νούμερο σε SMS, και επιλέγουν αυτοί ποιο μήνυμα θα γραφτεί.

Οι καφέ μυρωδίες, 2003 

Το έργο, που θεωρήθηκε από τα πιο άσεμνα και παράξενα έργα του Τσέρνι, αφορά την πολιτική της Τσεχίας. Βρίσκονται κρυμμένα σε ένα κήπο της γκαλερί Futura στην Πράγα. Οι επισκέπτες πρέπει πρώτα να περάσουν από τα εσωτερικά εκθέματα για να καταλήξουν εκεί. Τα γλυπτά, είναι δύο γιγαντιαία σώματα, γυμνά από τη μέση και κάτω

που ακουμπούν στο κτίριο αποκαλύπτοντας τα απόκρυφά τους.

Οι επισκέπτες  ανεβαίνουν μια σκάλα και κολλάνε τα κεφάλια τους στα άκρα, όπου τελικά βλέπουν μια οθόνη η οποία παίζει ένα βίντεο΄με δύο Τσέχους πολιτικούς  που ταΐζει ό ένας τον άλλον με ένα κουτάλι, στους ήχους της ροκ μπάντας Κουιν με το τραγούδι, “Είμαστε οι πρωταθλητές”.

Η παρωδία του Σαρκ και ο Σαντάμ Χουσεΐν, 2005

To 2005, ο Τσέρνι,δημιούργησε μια παρωδία του έργου του Βρετανού καλλιτέχνη Ντάμιεν Χιρστ, «Φυσική αδυναμία του θανάτου στο μυαλό κάποιων ζωντανών», (1991). Σε αυτό το έργο, ο Χιρστ έχει έναν καρχαρία μέσα σε μια γυάλα. Ο Τσέρνι έφτιαξε μια με αναπαράσταση του Σαντάμ Χουσεΐν, τον οποίο ονόμασε επίσης Shark (καρχαρία).

Η ιδέα του έργου του Χιρστ, ήταν να αναπαραστήσει το να έρθει κάποιος αντιμέτωπος με κάτι νέκρο, που  αν ζούσε, θα ήταν πολύ τρομακτικό θέαμα και θα το ίδιο το ζώο θα τον σκότωνε.

Το γλυπτό είναι εκπληκτικά ρεαλιστικό και απεικονίζει τον Χουσεΐν με το εσώρουχό του, δεμένο με σχοινιά σε όλο του το σώμα. Στον λαιμό, τα χέρια γύρω από την πλάτη και τα πόδια. Ο Χουσεΐν, επιπλέει τρομακτικά στο νερό σαν ένα εργαστηριακό δείγμα.

Το 2006, ο Σαρκ απαγορεύτηκε στην Πολωνία και στην πόλη Middelkerke του Βελγίου, με τον δήμαρχο να δηλώνει ότι “σοκάρει ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των μουσουλμάνων”.

Το προσβλητικό μωβ άγαλμα, 2013 

To 2013, ο Τσέρνι λίγες μέρες πριν τις εκλογές, έβαλε ένα τεράστιο μωβ άγαλμα με εκτεταμένο μεσαίο δάχτυλο κάτω από τον ποταμό Μολδάβα στην Πράγα να επιπλέει. Παρόμοιο έργο με αυτό του τανκ. Ο καλλιτέχνης δήλωσε: «Το έργο έχει να κάνει με την “πολιτική του κάστρου”. Μια πολιτική, σύμφωνα με την οποία έπειτα από 23 χρόνια θα υπάρχουν κομμουνιστές στη νέα κυβέρνηση, κάτι που θέλω να ελπίζω ότι πολλοί πολίτες θεωρούν ντροπιαστικό και φρικτό». Θα ήταν η πρώτη φορά από το 1989 και τη Βελούδινη Επανάσταση που το κομμουνιστικό κόμμα θα συμμετείχε στην κυβέρνηση.

Ο Επικεφαλής του Φραντς Κάφκα, 2014

Το 2007, Ο Τσέρνι, δημιουργεί το έργο, METALmorphosis που βρίσκεται σήμερα στο Σαρλότ της Βόρειας Καρολίνας. Το 2014, δημιούργησε ένα αντίστοιχο μεταλλικό γλυπτό με την προτομή του Φραντς Κάφκα. Το γλυπτό βρίσκεται σε κεντρική πλατεία της Πράγας κοντά σε δημόσιες υπηρεσίες, όπου οι πολίτες απολαμβάνουν τη γραφειοκρατική ταλαιπωρία.

Τα πάνελ κινούνται για περίπου 1-2 λεπτά πριν σταματήσουν, για να διατηρήσουν το σχήμα του κεφαλιού του συγγραφέα. Κάθε πλαίσιο κινείται ανεξάρτητα και μπορεί να προγραμματιστεί για να διαφοροποιεί τυχαία τις κινήσεις του γλυπτού που μετά από λίγο διάστημα, επανέρχεται στην αρχική του θέση. Ο Κάφκα υπέφερε από κατάθλιψη

σε όλη του τη ζωή. Το διαρκώς περιστρεφόμενο γλυπτό του κεφαλιού του, συμβολίζει τους εσωτερικούς του δαίμονες.

Τα έργα του Ντέιβιντ Τσέρνι, είναι πολυάριθμα και τα περισσότερα παράξενα. Μέσα σε δύο δεκαετίες, έχει προκαλέσει συζητήσεις, διενέξεις, συμπάθεια, μίσος και

έδειξε ότι η τέχνη έχει μια ανυπολόγιστη δυναμική και δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης στην πολιτική και την κοινωνία.

Αρχική εικόνα: Flickr

Διαβάστε στη «ΜτΧ»: Η εκκλησία που είναι διακοσμημένη από ανθρώπινα οστά. Χρησιμοποιήθηκαν 70.000 σκελετοί για να κατασκευαστούν πολυέλαιοι αλλά και η Αγία Τράπεζα