Νημποριό, το ψαροχώρι με τα Δρακόσπιτα και το αρχαίο λατομείο. Κινδυνεύει να γίνει αιολικό πάρκο. Αυτοψία των αρχαιολόγων

Το Νημποριό Ευβοίας ήταν για δεκαετίες το απάγκιο των ψαράδων των Ν. Στύρων. Ο υπήνεμος όμορφος κολπίσκος ήταν καταφύγιο για τους δύσκολους καιρούς διαχρονικά. Ακόμα και από την αρχαιότητα. Εξάλλου η περιοχή είναι ξακουστή για τα περίφημα Δρακόσπιτα.

Τα γειτονικά Στύρα είναι γνωστά από την αρχαιότητα για τη συμμετοχή τους στην Αθηναϊκή Συμμαχία, καθώς και την ανάμιξή τους σε σημαντικά πολεμικά γεγονότα, όπως η Ναυμαχία της Σαλαμίνας και η Σικελική Εκστρατεία. Το Νημποριό, αν και λιγότερο γνωστό, φημιζόταν για την εξόρυξη και επεξεργασία της λεγόμενης “Στυρίας λίθου”.

Στην ευρύτερη περιοχή έζησαν και οι Άβαντες, οι οποίοι σύμφωνα με τον Όμηρο, πολέμησαν στον τρωικό πόλεμο και ήταν τολμηροί και σκληροτράχηλοι πολεμιστές. Χρησιμοποιούσαν τα δόρατα για να πολεμούν «εκ του συστάδην» και συχνά έρχονταν στα χέρια με τον εχθρό.

Παρότι οι ανασκαφές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην περιοχή είναι ελάχιστες έως μηδαμινές, η ακμή που γνώρισε πριν από χιλιάδες χρόνια είναι δεδομένη.

Στο παλιό μονοπάτι που οδηγεί στην παραλία του οικισμού, έχουν ανακαλυφθεί αρχαίοι τάφοι. Στο βόρειο τμήμα του, υπάρχει ένα ανενεργό λατομείο με φανερά σημάδια εξόρυξης και επεξεργασίας πέτρας. Σε κοντινή απόσταση, “επιβιώνει” ένα εντυπωσιακό δρακόσπιτο.

Τα μυστηριώδη Δρακόσπιτα

Τα Δρακόσπιτα είναι 23 παράξενα κτίσματα που στέκουν όρθια εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Νότια Εύβοια. Η ονομασία έχει δοθεί από έναν τοπικό θρύλο που υποστηρίζει ότι ήταν κατοικίες των μυθικών δράκων.

Στην πραγματικότητα, τα δρακόσπιτα πιθανόν δημιουργήθηκαν για να εποπτεύουν τη γύρω περιοχή. Οι τοποθεσίες που τα συναντά κανείς, δεν παραπέμπουν σε περιοχές με ανθρώπινες κατοικίες. Συνήθως είναι απόκρημνες πλαγιές βουνών και τα χτίσματα ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους.

Είναι αφομοιωμένα πλήρως στο περιβάλλον, καθώς έχουν οικοδομηθεί από τεράστιες πέτρες των βουνών και έχουν λαξευτεί σε ορθογώνιο σχήμα.

Τα περισσότερα βρίσκονται στα Στύρα, ενώ το πιο γνωστό και τέλεια οικοδομημένο Δρακόσπιτο βρίσκεται στο όρος Όχη της Καρύστου.

Το μυστήριο που περικυκλώνει την ύπαρξή τους είναι η αρχιτεκτονική. Δεν έχουν θεμέλια, ενώ οι γιγαντιαίες πλάκες τους δεν συνδέονται μεταξύ τους με κάποιο υλικό. Έχουν τοποθετηθεί η μία πάνω στην άλλη και για αντίβαρα έχουν χρησιμοποιηθεί μεγάλοι ογκόλιθοι. Η στέγη είναι πυραμιδωτή και κατασκευασμένη με απόλυτη ακρίβεια, σύμφωνα με το εκφορικό σύστημα.

Μέχρι σήμερα, οι αρχαιολόγοι δεν γνωρίζουν τον τρόπο που μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν οι γιγαντιαίοι λίθοι. Άγνωστη παραμένει επίσης η χρονολόγηση τους, αλλά και οι κατασκευαστές τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ήταν γνώστες στατικής και της κυκλώπειας τεχνικής.

Μία διαδεδομένη θεωρία υποστηρίζει ότι Κάρες σκλάβοι εργάζονταν στα λατομεία του Νημποριού

Αιολικό πάρκο πάνω στα αρχαία

Παρά το προφανές, στο Νημποριό μέχρι σήμερα δεν έχει οριοθετηθεί κάποια περιοχή ως αρχαιολογικός χώρος, παρότι πολλά μνημεία είναι διάσπαρτα σε εμφανή σημεία. Χαρακτηριστικός είναι ένας κίονας που κείτεται επί του εδάφους και εποπτεύει όλο τον κόλπο.

Με αίτημά της η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας έχει εδώ και χρόνια ζητήσει να προσδιοριστεί η αρχαιολογική ζώνη. Η πρόταση δεν έχει εξεταστεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) το οποίο καλείται τώρα να αποφανθεί ενόψει της δημιουργίας αιολικού πάρκου στην περιοχή.

Η απειλή του αιολικού πάρκου

Τον Απρίλιο του 2020 ανακοινώθηκε η κατασκευή ενός συγκροτήματος πέντε αιολικών σταθμών με συνολικά 35 τεράστιες ανεμογεννήτριες σε απόσταση αναπνοής από το Νημποριό. Αρχικά με ημερήσια διάταξή του το ΚΑΣ ενέκρινε την κατασκευή. Σύμφωνα με ειδικούς, κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για τον αρχαιολογικό πλούτο της περιοχής, καθώς ο λόφος θα ισοπεδωθεί.

Κάτοικοι και φορείς καταγγέλουν ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου είναι εκπονημένη προγενέστερα των καταστροφικών πυρκαγιών.