Νέο ποινολόγιο στους μαθητές για τα κινητά τηλέφωνα στα σχολεία. Τα μέτρα που εξετάζει το Υπουργείο Παιδείας

Μία σειρά από νέους, αυστηρούς κανονισμούς για τη χρήση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία δρομολογεί το υπουργείο Παιδείας, ενισχύοντας το υφιστάμενο πλαίσιο. Η κλιμάκωση των ποινών θα φτάνει στην οριστική αποβολή όσων δεν συμμορφώνονται.

Όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές, μαθητές οι οποίοι αναρτούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περιεχόμενο που εκθέτει ή διακωμωδεί συμμαθητές τους κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου, θα αντιμετωπίζουν ακόμα και οριστική αποβολή από το σχολείο τους, σημειώνοντας ότι αυτή θα είναι η αυστηρότερη από τις ποινές που θα επιβληθούν. Επιπλέον, προβλέπεται η εφαρμογή της υποχρεωτικής παράδοσης των κινητών τηλεφώνων καθημερινά στο σχολείο με την έναρξη του μαθήματος, προληπτικά, για να αποτραπεί η μη επιτρεπόμενη χρήση τους.

Οι ποινές για την κατοχή κινητού τηλεφώνου εντός του σχολικού χώρου θα είναι αυστηρές: σε περίπτωση που εντοπιστεί μαθητής με κινητό στην τάξη, θα επιβάλεται ωριαία αποβολή ενώ εάν υπάρξει υποτροπή, η αποβολή θα είναι ημερήσια. Στην οριστική αποβολή, την «αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος», θα καταφεύγουν οι αρμόδιοι στην περίπτωση περιστατικών εκφοβισμού συμμαθητών τους. Άλλωστε, το πλήθος των καταγγελιών στα σχολεία για τα συγκεκριμένα περιστατικά, έχει πάρει πλέον ανησυχητικές διαστάσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά την ύπαρξη σχετικής εγκυκλίου του υπουργείου Παιδείας από το 2021, η οποία απαγορεύει τη χρήση κινητών τηλεφώνων στο σχολείο καθώς και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών που διαθέτουν επεξεργασία εικόνας και ήχου, σήμερα μόνο ένα μικρό ποσοστό μαθητών την εφαρμόζει ενώ στην πλειοψηφία των σχολείων επικρατεί «ανοχή» σε ό,τι αφορά την εκτεταμένη χρήση αυτών των συσκευών τόσο εκτός όσο και εντός σχολικής αίθουσας.

Τι δήλωσε ο υπουργός Παιδείας για την αυστηροποίηση των ποινών στα σχολεία

Οι νέοι κανονισμοί που αναμένονται από το υπουργείο Παιδείας σχετικά με τις αυστηρότερες κυρώσεις των μαθητών, εναρμονίζονται με τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Κυριάκου Πιερρακάκη: «Θα πρέπει να δούμε το πλαίσιο των συνεπειών. Είναι ένα θέμα, που πρέπει να εξετάσουμε και θα εξετάσουμε». Όπως πρόσθεσε «έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι επανέρχεται στο πλαίσιο συνεπειών η πενθήμερη αποβολή, όπως υπήρχε παλιά, αλλάζει το καθεστώς σε ό,τι αφορά τις απουσίες και σε ό,τι αφορά τους θύτες του bullying θα πρέπει να αλλάζουν σχολικό περιβάλλον ευκολότερα».

Η συγκεκριμένη κίνηση του υπουργείου Παιδείας πρόκειται να αναδείξει, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, την σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει τα θέματα της ασφάλειας και της διατήρησης της τάξης εντός των σχολικών κτιρίων. Πιο απλά, «μέσω αυστηρών κανονισμών και ανάλογων ποινών, το υπουργείο επιδιώκει να διασφαλίσει ένα περιβάλλον μάθησης που θα είναι ευνοϊκό για όλους τους μαθητές», διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές.

Ωστόσο, δεν λείπουν κι εκείνοι οι οποίοι προβλέπουν «πιθανές αντιδράσεις από τους μαθητές, καθώς η αφαίρεση των κινητών τηλεφώνων από την καθημερινή τους ρουτίνα μπορεί να επισύρει έντονες διαμαρτυρίες εκ μέρους τους». Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Παιδείας φαίνεται πως θα επιδείξει αποφασιστικότητα στο θέμα, καθώς θεωρεί πως «η αυστηρή τήρηση των κανονισμών είναι αναγκαία για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων και την προαγωγή μιας υγιούς σχολικής κοινότητας».

Η ισχύουσα εγκύκλιος για τα κινητά τηλέφωνα στα σχολεία

1. Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους κινητά τηλέφωνα εντός του σχολικού χώρου.

2. Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους εκτός από κινητά τηλέφωνα και οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή ή παιχνίδι που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου εντός του σχολικού χώρου. Ο ανάλογος εξοπλισμός που τους διαθέτει το σχολείο στο οποίο φοιτούν, χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα και μόνο υπό την εποπτεία/επίβλεψη του εκπαιδευτικού.

3. Οι εκπαιδευτικοί εκτός από τις διαθέσιμες από το σχολείο ηλεκτρονικές συσκευές (H/Y, laptops, tablets, διαδραστικούς πίνακες κτλ), δύνανται να χρησιμοποιήσουν και το δικό τους προσωπικό ηλεκτρονικό εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και για τις ανάγκες αυτής, αλλά και στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα, τηρώντας τους κανόνες ασφάλειας και τις σχετικές διατάξεις περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών και των εκπαιδευτικών (νόμοι 2472/1997 (ΦΕΚ 50/τ.Α’/1997) και 3471/2006 (ΦΕΚ 133/τ. Α’/2006).

4. Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η ανάρτηση φωτογραφιών και βίντεο με μαθητές στους δικτυακούς τόπους των σχολικών μονάδων. Οι φωτογραφίες αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 2 στοιχ. α ́ του ν.2472/1997, στο μέτρο που από αυτές δύνανται να προσδιοριστούν, άμεσα ή έμμεσα, τα υποκείμενα των δεδομένων.

Σύμφωνα με το άρθρο 5 του ίδιου νόμου, η επεξεργασία και κατά συνέπεια η ανάρτηση, η αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα (πχ αναμνηστικού τύπου φωτογραφίες, βίντεο και δραστηριότητες της σχολικής ζωής) δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται μόνον όταν το υποκείμενο των δεδομένων (οι κηδεμόνες των μαθητριών-μαθητών) έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Πρότυπο έντυπο γονικής συναίνεσης όσον αφορά στη γονική συγκατάθεση πριν από την αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα και την ανάρτηση, εικόνων και βίντεο με μαθητές στις ιστοσελίδες και ιστολόγια του σχολείου, καθώς και άλλο χρήσιμο υλικό που αφορά στην ασφάλεια των μαθητών στο διαδίκτυο και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των μαθητών μπορείτε να βρείτε στον ενημερωτικό κόμβο του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο»: http://internet-safety.sch.gr/).

5. Δεν επιτρέπεται η χρήση – λειτουργία καμερών ασφαλείας στους σχολικούς χώρους κατά τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου, σύμφωνα και με την υπ’ αρ. Γ/ΕΞ/2274/31.3.2011 (ΦΕΚ 548/τ. Β ́/7-4-2011) οδηγία της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ειδικότερα το άρθρο 18, παρ. 2, που ορίζει επιπλέον ότι οι ώρες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να αναγράφονται με σαφήνεια σε σχετικές ενημερωτικές πινακίδες έτσι ώστε να γνωρίζουν όλοι οι μαθητές και φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ότι κατά τη διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο δεν παρακολουθούνται.

Τα αποτελέσματα της PISA 2022 για τη χρήση ψηφιακών συσκευών από τους μαθητές

Σημαντικά δεδομένα φέρνουν στο φως τα αποτελέσματα της εξέτασης PISA 2022 σχετικά με τη χρήση των ψηφιακών συσκευών από τους μαθητές τόσο κατά τη διάρκεια όσο και εκτός της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, ένας στους τρεις μαθητές φαίνεται να αποσπάται από τις ψηφιακές συσκευές κατά την παρακολούθηση του μαθήματος, ενώ το 25% αντιμετωπίζει προβλήματα συγκέντρωσης λόγω άλλων μαθητών που χρησιμοποιούν τέτοιες συσκευές.

Ειδικότερα, η προσοχή των μαθητών φαίνεται να αποσπάται λιγότερο όταν απενεργοποιούν τις ειδοποιήσεις από τα κοινωνικά δίκτυα και τις εφαρμογές στις ψηφιακές τους συσκευές κατά τη διάρκεια του μαθήματος, όταν δεν έχουν τις ψηφιακές τους συσκευές ανοιχτές στην τάξη για να κρατούν σημειώσεις ή να αναζητούν πληροφορίες καθώς και όταν δεν αισθάνονται πίεση να είναι συνδεδεμένοι και να απαντούν σε μηνύματα ενώ βρίσκονται στην τάξη.

Το να έχουν κινητά τηλέφωνα οι μαθητές στο σχολείο αυξάνει σαφώς τον κίνδυνο να τα χρησιμοποιούν για μη εκπαιδευτικές δραστηριότητες ή να αποσπώνται από τις ειδοποιήσεις.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σχέση μεταξύ της χρήσης των ψηφιακών συσκευών και της απόδοσης στα μαθηματικά. Οι μαθητές που δαπανούν έως μία ώρα την ημέρα για εκπαιδευτικές δραστηριότητες με ψηφιακές συσκευές φαίνεται να έχουν υψηλότερη απόδοση κατά 20 μονάδες στα μαθηματικά σε σχέση με συμμαθητές τους οι οποίοι δεν δαπανούν χρόνο σε ψηφιακές συσκευές αλλά η σχέση αυτή γίνεται αρνητική όταν η χρήση υπερβαίνει τη μία ώρα την ημέρα. Όπως προκύπτει από τα παραπάνω ευρήματα, η μέτρια χρήση των ψηφιακών συσκευών δεν είναι ουσιαστικά αρνητική για την απόδοση των μαθητών. Σε αρνητικά αποτελέσματα οδηγεί η υπερβολική και κακή χρήση αυτών.

Σε κάθε περίπτωση, υπογραμμίζεται πως ο ΟΟΣΑ δεν προβαίνει σε συστάσεις για κατάργηση των ψηφιακών συσκευών, ούτε για επιβολή ποινών στους μαθητές.