Λαμπροβούτια από τη Σιβηρία στη Βεγορίτιδα. Η σημασία της τρίτης μεγαλύτερης λίμνης της Ελλάδας που εκπέμπει SOS (drone)

Στην αρχική φωτογραφία εικονίζονται δύο νεαρά λαμπροβούτια στη λίμνη Βεγορίτιδα, τα οποία η φύση τα προίκισε να κολυμπάνε και να καταδύονται με χαρακτηριστική επιδεξιότητα.

Σε πολλές περιοχές είναι γνωστά και ως θαλασσοβούτια ή βουταναριές.

Θεωρούνται ένα σχετικά σπάνιο είδος για την Ελλάδα καθώς είναι ακανόνιστος χειμερινός επισκέπτης σε εκβολές ποταμών, θαλάσσιες περιοχές της βόρειας και κεντρικής χώρας, αλλά και σε λίμνες.

Η καταγραφή έγινε τον Ιανουάριο του 2023, από τον Δ. Μπούσμπουρα της Ορνιθολογικής Εταιρείας, και επιβεβαιώνει την σημασία της συγκεκριμένης λίμνης για τα αποδημητικά πτηνά που έρχονται από την βόρεια Ευρώπη και την Σιβηρία για να διαχειμάσουν.

Η Βεγορίτιδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας μετά την Τριχωνίδα και τη Βόλβη. Ένα τμήμα της βρίσκεται στο νομό Πέλλας και το άλλο στο νομό Φλώρινας. Το βάθος της φτάνει τα 50 μέτρα και βρίσκεται σε μία τοποθεσία μοναδικού φυσικού κάλλους,

Είναι ορατή από το όρος Βόρας ή Καϊμάκτσαλαν και εντυπωσιάζει με την έκτασή της και την ομορφιά της. Eίναι γνωστή και ως λίμνη Οστρόβου, Άρνισσας και Αγίου Παντελεήμονα.

Αποτελεί ιδανική αφετηρία για πεζοπορία και εξορμήσεις σε γραφικά και ιστορικά χωριά της Πέλλας, όπως ο Άγιος Αθανάσιος και η Παναγίτσα, ή μέρη όπως τα περίφημα Λουτρά Πόζαρ.

Η Βεγορίτιδα είναι ότι έχει απομείνει από την τεράστια λίμνη της Εορδαίας, που έφτανε το ένα εκατομμύριο στρέμματα και βάθος  250 μέτρα

Η λίμνη αποτελεί σημαντικό βιότοπο για πολλά είδη πουλιών και μαζί με τη λίμνη Πετρών αποτελεί ένα σχεδόν ενιαίο οικοσύστημα. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί 162 είδη πουλιών από τα οποία φωλιάζουν τα 87.

Η ομίχλη είναι σύνηθες φαινόμενο στην περιοχή τους χειμερινούς μήνες. Τόσο οι επίγειες όσο και οι εναέριες φωτογραφίες από την ομιχλώδη Βεγορίτιδα δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες.

Κοντά στη Βεγορίτιδα βρίσκονται οι κωμοπόλεις Άρνισσα και Άγιος Παντελεήμων. Στην Άρνισσα υπάρχει, μάλιστα, εξέδρα για ψάρεμα και ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο.

Δείτε τη λίμνη Βεγορίτιδα μέσα από τα εντυπωσιακά εναέρια πλάνα του συνεργάτη μας, Μάκη Θεοδώρου (Nature Drone):

Βεγορίτιδα, ένας σημαντικός υδροβιότοπος

Αν και έχει υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις από την ανθρώπινη παρέμβαση, η Βεγορίτιδα εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα καταφύγια ορνιθοπανίδας της Βόρειας Ελλάδας.

Οι απόκρημνες όχθες της λειτουργούν ως καταφύγιο για εκατοντάδες είδη πτηνών, όπως οι ασπροπάπηδες, οι αετογερακίνες και το παγκοσμίως απειλούμενο κιρκινέζι.

Στη Βεγορίτιδα ζουν επίσης δεκάδες είδη ψαριών, με συνηθέστερα εξ αυτών το γριβάδι, τον κορήγονο, τις τούρνες, τις πλατίκες, τους γουλιανούς και τα τσιρόνια.

Τα αμφίβια της λίμνης και της γύρω περιοχής περιλαμβάνουν φρύνους, βαλκανοβάτραχους, δεντροβάτραχους, γραικοβάτραχους και κιτρινομπομπίνες.

Από τα ερπετά συναντά κανείς βαλτοχελώνες, ποταμοχελώνες, πρασινόσαυρες, τοιχόσαυρες, σαπίτες, λιμνόφιδα, νερόφιδα και οχιές. Τέλος, περιστασιακά κάνουν την εμφάνισή τους στην περιοχή θηλαστικά, όπως ο λύκος, ο ασβός, ο λαγός, η νυφίτσα και ο σκαντζόχοιρος.

Οι κίνδυνοι που απειλούν τη λίμνη

Διόλου τυχαία, η Βεγορίτιδα έχει χαρακτηριστεί ως Περιοχή Κοινοτικού Ενδιαφέροντος από το πανευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000. Ωστόσο, τα σημάδια που έχει αφήσει πάνω της η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι εμφανή.

Παλαιότερα, οι λόφοι γύρω από τη λίμνη ήταν καλυμμένοι με πυκνά δάση μακεδονικής δρυός. Με τον καιρό, τα δάση αποψιλώθηκαν και σήμερα οι βελανιδιές απαντώνται σε λίγα μόνο σημεία.

Οι βιομηχανικές μονάδες της ΔΕΗ, τα λιγνιτωρυχεία, τα εργοστάσια λιπασμάτων και οι γεωργικές δραστηριότητες αλλοίωσαν δραματικά την ποιότητα και, κυρίως, την ποσότητα των νερών της λίμνης.

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι τη δεκαετία του 1930, η στάθμη της Βεγορίτιδας ήταν 20 μέτρα υψηλότερη απ’ ό,τι σήμερα.

Εκτός από την περιοδική μείωση της στάθμης της, οι βασικότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Βεγορίτιδα είναι η ρύπανση του εδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα από αγροτικές καλλιέργειες και αστικά λύματα και η παράνομη αλιεία.

Σύμφωνα με το Σύλλογο Προστασίας Βεγορίτιδας, δεν είναι ασυνήθιστο το φαινόμενο αγρότες να καίνε τις καλαμιές που βρίσκονται γύρω από τη λίμνη, με σκοπό να μετατρέψουν την καμένη γη σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Το γεγονός αυτό επιφέρει καταστροφικές συνέπειες στη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής και θέτει εν αμφιβόλω τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος της Βεγορίτιδας.