Μόρνος, Υλίκη, Μαραθώνας, τα έργα που ξεδίψασαν την Αθήνα. Ο δρόμος του νερού στη “Μηχανή του Χρόνου”. Νέα εκπομπή

Τα έργα που ξεδίψασαν την Αθήνα παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα, 19 Ιουνίου, στις 21:00 από το COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη την Κυριακή, 25 Ιουνίου στις 5 το απόγευμα.

Το πρώτο μεγάλο υδροδοτικό έργο της Αθήνας, ήταν η κατασκευή του Φράγματος του Μαραθώνα και η εντυπωσιακή σήραγγα Μπογιατίου που μετέφερε το νερό στην Αθήνα το 1931.

Επιστήμονες και ιστορικοί περιγράφουν την ημέρα των εγκαινίων, όταν άνοιξε η πρώτη βρύση στους στύλους του Ολυμπίου Διός, μέσα σε ένα πανηγυρικό κλίμα για την πόλη.

Για τη δημιουργία του Φράγματος του Μαραθώνα, η εταιρεία ΟΥΛΕΝ δημιούργησε έναν πρωτοποριακό οικισμό δίπλα στο εργοτάξιο, όπου εγκαταστάθηκαν σχεδόν 900 εργάτες μαζί με τις οικογένειες τους.

Η «Μηχανή του Χρόνου» περιγράφει την άγνωστη παράμετρο της κατοχής όταν οι κατακτητές κατά την αποχώρηση τους από την Ελλάδα, υπονόμευσαν με εκρηκτικά το φράγμα με σκοπό να το καταστρέψουν.

Η Υλίκη

Η εκπομπή καταγράφει το επόμενο μεγάλο έργο για την υδροδότηση της Αθήνας τη δεκαετία του 1950, όταν ο πληθυσμός της Αθήνας αυξήθηκε ραγδαία και τα αποθέματα έφτασαν σε κρίσιμο σημείο.

Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν τη συμβολή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως Υπουργού Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων για την έναρξη του έργου που έδωσε μια προσωρινή λύση στην ύδρευση της Αθήνας.

Επιστήμονες που εργάστηκαν στο έργο, περιγράφουν στην εκπομπή το πρόβλημα που προέκυψε με τις καταβόθρες της Υλίκης που δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν το νερό και περιγράφουν τις ελληνικές πατέντες των πλωτών αντλιοστασίων που εφάρμοσαν οι μηχανικοί για να μεταφέρουν το νερό στην Αθήνα.

Μόρνος. Το κανάλι του νερού

Η «Μηχανή του Χρόνου» ταξιδεύει στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου στο Λιδωρίκι και παρουσιάζει το μεγαλύτερο υδροδοτικό έργο μεταφοράς νερού που ολοκληρώθηκε το 1979.

Για την ύδρευση της Αθήνας, «θυσιάστηκε» το χωριό Κάλλιο, που βρίσκεται βυθισμένο στα νερά του Μόρνου και εμφανίζεται μόνο σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας, όπως έγινε τη δεκαετία του 1990.

Για την κατασκευή του καναλιού χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ειδικός εξοπλισμός κοπής, όπως ο αποκαλούμενος αργότερα «μετροπόντικας».

Η εκπομπή παρουσιάζει εμβληματικά σημεία από τη διαδρομή του νερού, όπως ο σίφωνας της Άμφισσας, το κανάλι στους Δελφούς, αλλά και το πέρασμα στον κάμπο της Θήβα μέχρι την Δαφνούλα, όπου το 1979 εγκαινίασε το έργο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, κάνοντας μάλιστα και μία ιστορική δήλωση που προέτρεπε τους κατοίκους της Αθήνας να επιστρέψουν στην επαρχία.

Από την λειψυδρία στην εκτροπή του Εύηνου ποταμού

Η εκπομπή παρουσιάζει τα χρόνια της ξηρασίας στα τέλη της δεκαετίας του 80, που χτύπησε «κόκκινο» στους ταμιευτήρες νερού και τρομοκράτησε τους Αθηναίους.

Ανάμεσα στα πρακτικά μέτρα που εφαρμόστηκαν ήταν και η τοποθέτηση τούβλου μέσα στο καζανάκι!

Τα μέτρα απέδωσαν, και το πρόβλημα ξεπεράστηκε οριστικά με την εκτροπή του Εύηνου ποταμού στον Μόρνο, που αποτελεί το τελευταίο μεγάλο υδροδοτικό έργο της Αθήνας.

 Στην εκπομπή μιλούν:

Θεοδόσης Τάσιος – Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ

Ευθύμης Λέκκας – Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών

Παναγιώτης Σαμπατακάκης – Καθηγητής Υδρολογίας, Διευθυντής Ι.Α.Γ.Μ.Ε.

Νίκος Μαμάσης – Καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών – Ε.Μ.Π.

Έφη Νεστορίδη – Γενική Διευθύντρια Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ΕΥΔΑΠ

Σοφία Ναλπαντίδου – Ηλεκτρολόγος, μηχανικός, προϊσταμένη Υπηρεσίας ΕΥΔΑΠ Μενιδίου – Μαραθώνα

Δρ. Λουκάς Γεωργαλάς – Προϊστάμενος  Δ/νσης Σχεδιασμού & Διαχείρισης Υπηρεσιών Ύδατος στο Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας

Αντώνης Ξανθάκης – Πολιτικός Μηχανικός, Συνταξιούχος ΕΥΔΑΠ

Χρήστος Αναστάσιου – Υπεύθυνος  Ιστορικού Αρχείου Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή

Χρήστος Καρόπουλος – Τοπογράφος, Πολιτικός Μηχανικός, Συνταξιούχος ΕΥΔΑΠ

Νίκος Πανάγος – Κάτοικος Λιδωρικίου

Γιώργος Καπεντζώνης – Δήμαρχος Δωρίδας – Πολιτικός Μηχανικός

Γιάννης Τζαβάρας – Πολιτικός Μηχανικός, εργάστηκε στο έργο του Μόρνου

Έρευνα επεισοδίου: Μαρία Γαλάτη