Μοιάζουν οι σύγχρονοι Έλληνες με τους αρχαίους προγόνους; Ποια είναι τα συμπεράσματα των επιστημόνων, σύμφωνα με τις πηγές

 Διναρικά-Αλπικά-Μεσογειακά στοιχεία

Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της φυσικής ανθρωπολογίας είναι ότι η Ελλάδα έχει επιδείξει φυλετική συνέχεια σε όλη την ιστορία της. Οι αρχαίοι Έλληνες, όπως και οι σύγχρονοι απόγονοί τους, αποτελούνταν κυρίως από τρία βασικά φυλετικά στοιχεία: το Διναρικό, το Αλπικό και το Μεσογειακό. Αυτοί οι φυλετικοί τύποι εξακολουθούν να επικρατούν στην Ελλάδα σήμερα και υποδηλώνουν μια συνέχεια που εκτείνεται σε χιλιετίες.

Είναι σημαντικό ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά στον φυλετικό τύπο μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων αριστοκρατών, των απλών πολιτών και των εγκληματιών, γεγονός που υποδηλώνει ένα σταθερό δημογραφικό χαρακτηριστικό σε διάφορα κοινωνικά στρώματα.

Μεσογειακός τύπος: Χαρακτηρίζεται από σκούρα μαλλιά και μάτια, μακρύ κρανίο, στενό πρόσωπο και αδύνατη σωματική διάπλαση. Ο μεσογειακός τύπος πιστεύεται ότι σχετίζεται με τους πρώτους δημιουργούς πολιτισμού στην Εύφορη Ημισέληνο και εκτείνεται σε ένα ευρύ γεωγραφικό εύρος, από τον Ατλαντικό στην Ινδία.

Διναρικοί και Άλπικοί τύποι: Ενώ ο Διναρικός τύπος χαρακτηρίζεται από μακρύ πρόσωπο, γαμψή μύτη και ψηλό ανάστημα, ο αλπικός τύπος παρουσιάζει μια πιο στιβαρή κατασκευή με φαρδύ κρανίο και καστανά μαλλιά, που είναι κοινό σε όλη την Κεντρική Ευρώπη και εκτείνεται στην Ελλάδα. Αυτή η συνέχεια ευθυγραμμίζεται με τα σύγχρονα ευρήματα, υποδηλώνοντας ότι ο λαός της Ελλάδας έχει διατηρήσει αυτά τα βασικά φυλετικά στοιχεία για χιλιάδες χρόνια. Ενδεχομένως το κλίμα παίζει το ρόλο του στη διαμόρφωση των εξωτερικών χαρακτηριστικών.

 Μελαχρινοί και ανοιχτόχρωμοι στην Αρχαία Ελλάδα

Η ελληνική βιβλιογραφία παρέχει περαιτέρω πληροφορίες για τη φυλετική ποικιλομορφία του πληθυσμού. Οι αρχαίες ελληνικές γραφές αναφέρουν τόσο μελαχρινά όσο και καστανά, ανοιχτόχρωμα άτομα, παρόμοια με την παραλλαγή που παρατηρείται στη σύγχρονη Ελλάδα. Ωστόσο, οι αρχαίοι Έλληνες δεν απέδιδαν καμία μορφή υπεροχής σε έναν τύπο έναντι του άλλου, αποδεικνύοντας ότι, σε αντίθεση με μερικούς μεταγενέστερους πολιτισμούς, η φυσική εμφάνιση δεν συνδεόταν άμεσα με την κοινωνική ή πολιτιστική κυριαρχία.

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με ορισμένες υποθέσεις που έγιναν σε άλλα μέρη της Ευρώπης, όπου η ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα συχνά συνδέθηκε με τις τάξεις των ευγενών ή των πολεμιστών. Στην Ελλάδα, ο πληθυσμός διατηρούσε μια ισορροπημένη αντιμετώπιση μεταξύ μελαχρινών και ανοιχτόχρωμων  που συνυπήρχαν χωρίς να ευνοείται κανείς, σύμφωνα με τα ιστορικά κείμενα ή την τέχνη. Σύμφωνα με μια εκδοχή στην κεντρική Ευρώπη, οι αριστοκράτες είναι πιο ανοιχτόχρωμοι, επειδή δεν έκαναν αγροτικές εργασίες κάτω από τον ήλιο.

Η κυριαρχία των μελαχρινών στην τέχνη

Η αρχαία ελληνική τέχνη, γνωστή για την ομορφιά και την ακρίβειά της, παρέχει πολύτιμα οπτικά αρχεία της εμφάνισης του πληθυσμού. Τα αγάλματα, οι τοιχογραφίες και η κεραμική, απεικονίζουν κυρίως άτομα με μελαχρινά χαρακτηριστικά, σκούρα μαλλιά και μάτια. Οι μορφές που εμφανίζονται με ξανθά μαλλιά, αποτελούν μειοψηφία.

Ο Αχιλλέας σύμφωνα με τις περιγραφές ανήκε στην “μειοψηφία” των ξανθών. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Ακόμη και οι μορφές που απεικονίζονται ως ανοιχτόχρωμες, σπάνια είναι τόσο ξανθοί όσο οι Βορειοευρωπαίοι και τα φυσικά χαρακτηριστικά τους, όπως η σωματική διάπλαση, παραμένουν αντίστοιχα με τους μελαχρινούς ομολόγους τους.

Η παρατήρηση αυτή ενισχύει την άποψη ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν κυρίως  μεσογειακά χαρακτηριστικά, με μικρή απόκλιση από αυτόν τον κανόνα. Υποστηρίζει επίσης ότι οι ανοιχτόχρωμοι τύποι,  δεν ήταν τόσο συνηθισμένοι και δεν διέφεραν σημαντικά στη σωματική διάπλαση από τους μελαχρινούς τύπους.

Ελληνικές Αυτοπεριγραφές: “άνθρωποι ενδιάμεσης απόχρωσης”

Οι αρχαιοελληνικές αυτο-περιγραφές, καθώς και οι περιγραφές άλλων λαών, παρέχουν σαφείς πληροφορίες για τη φυλετική τους ταυτότητα. Οι Έλληνες αντιλαμβάνονταν τον ευατό τους ως ενδιάμεσης απόχρωσης. Κάτι μεταξύ των Βορειοευρωπαίων -που συχνά περιγράφονται ως ξανθοί «βάρβαροι»- και των μελαχρινών λαών της Αφρικής και της Εγγύς Ανατολής.

Αυτή η τοποθέτηση αντικατοπτρίζει τόσο τη γεωγραφική όσο και την πολιτιστική πραγματικότητα της Ελλάδας. Έναν πολιτισμό που βρίσκεται στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας, απορροφώντας και προσφέροντας επιρροές. Πρόκειται για ένα φυλετικό φάσμα που γεφυρώνει βόρειους και νότιους πληθυσμούς. Οι σύγχρονοι Έλληνες, επίσης, συνεχίζουν να έχουν αυτή την ενδιάμεση απόχρωση, ενισχύοντας την άποψη της φυλετικής συνέχειας.

Συνοπτικά, τα ανθρωπολογικά, λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά στοιχεία δείχνουν μια σαφή φυλετική συνέχεια στην Ελλάδα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η κυριαρχία των Διναρικών, Αλπικών και Μεσογειακών φυλετικών τύπων παρέμεινε, με τα μελαχρινά και τα ανοιχτόχρωμα άτομα να είναι παρόντα σε όλη την ιστορία.

Η ελληνική τέχνη και η λογοτεχνία αντικατοπτρίζει μια κοινωνία που εκτιμούσε εξίσου αυτά τα χαρακτηριστικά, χωρίς να εξυψώνει έναν τύπο έναντι του άλλου. Οι περιγραφές των ίδιων των Ελλήνων υποδηλώνουν ότι θεωρούσαν τους εαυτούς τους κάτι ενδιάμεσο μεταξύ των πιο “χλωμών” λαών του βορρά και των πιο σκουρόχρωμων λαών του νότου, μια αντίληψη που παραμένει στη σύγχρονη εποχή.

Μέσα από αυτά τα ευρήματα, μπορούμε να εκτιμήσουμε τη διαρκή κληρονομιά των αρχαίων Ελλήνων, όχι μόνο στην πολιτιστική και πνευματική τους προσφορά αλλά και στα φυσικά χαρακτηριστικά των απογόνων τους, που συνεχίζουν να αντικατοπτρίζουν την ποικιλόμορφη αλλά ενοποιημένη φυλετική σύνθεση των προγόνων τους. 

Πηγή φωτογραφίας: wikimediamtx commons