Μητέρα Τερέζα, η “Αγία των Φτωχών”. Οι κατηγορίες για σχέσεις με δικτάτορες, για κατάχρηση χρημάτων, και ότι άφηνε τους φτωχούς να υποφέρουν. Η αγιοποίηση με αμφισβητούμενο θαύμα και ο αντίλογος

Έγινε γνωστή στα δυτικά ΜΜΕ ως η «Αγία των Φτωχών» που αφιέρωσε τη ζωή της στους άστεγους και αρρώστους του πλανήτη μας. Αποτέλεσε το σύμβολο της αγιοσύνης και της ανιδιοτέλειας και έμεινε στην ιστορία για το φιλανθρωπικό της έργο στην Ινδία.

Συγχρόνως θεωρείται αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και έχει δεχθεί κριτική για αρκετές πτυχές της δράσης της.

Ο λόγος για τη Μητέρα Τερέζα, την κατά κόσμο Ανιέζε Γκόντσε Μπογιάτζιου.

Γεννήθηκε στις 26 Αυγούστου του 1910 στα Σκόπια της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ωστόσο οι γονείς της κατάγονταν από την Σκόδρα της Αλβανίας.

Σε ηλικία 8 ετών έχασε τον πατέρα της και τότε η μητέρα της αναγκάστηκε να ξεπουλήσει οικογενειακά κειμήλια και εργόχειρα για να συντηρήσει την οικογένεια.

Όντας μεγαλωμένη σε μια θεοσεβούμενη οικογένεια, σε ηλικία 12 ετών ένιωσε τον Θεό να την καλεί κοντά της.

Ήταν τότε που γεννήθηκε μέσα της η ιδέα να γίνει καλόγρια. Όταν ενηλικιώθηκε απαρνήθηκε τον κοσμικό βίο και το Σεπτέμβριο του 1928 προσχώρησε στα ιεραποστολικά καθολικά τάγματα της Ινδίας, αποχαιρετώντας μια για πάντα την μητέρα και την αδερφή της.

Έπειτα από δυο χρόνια προετοιμασίας, ορκίστηκε ως Αδελφή Τερέζα και ξεκίνησε να διδάσκει ιστορία και γεωγραφία στο κατηχητικό της Καλκούτα, έως τις 24 Μαΐου 1937, οπότε η 25χρονη Αδελφή Τερέζα έγινε Μητέρα Τερέζα.

Στις 10 Σεπτεμβρίου 1946 έλαβε αυτό που η ίδια αποκαλούσε «κάλεσμα μέσα στο κάλεσμα», ένα θείο μήνυμα δηλαδή, που της έλεγε να εγκαταλείψει το κατηχητικό και να βοηθήσει τους φτωχούς. Χρειάστηκε περίπου δυο χρόνια για να καταφέρει να πάρει τη άδεια για να ξεκινήσει τον αγώνα της.

Η Μητέρα Τερέζα ξεκίνησε το φιλανθρωπικό της έργο στις παράγκες και τους καταυλισμούς της Καλκούτας.

Νοίκιασε μια καλύβα και ξεκίνησε να διδάσκει.

Η φήμη της άρχισε να εξαπλώνεται, διασφαλίζοντας τις πρώτες οικονομικές δωρεές. Ο αριθμός των μαθητών της όλο και αυξανόταν, ενώ πήρε για βοηθό μια παλιά της μαθήτρια από το κατηχητικό.

Το Οκτώβρη του 1950 η Μητέρα Τερέζα ίδρυσε το δικό της τάγμα από καλόγριες, τους «Ιεραποστόλους της Φιλανθρωπίας».

Στην πορεία του χρόνου το τάγμα υπό την καθοδήγηση της Μητέρας Τερέζα ίδρυσε πολλά κέντρα βοήθειας για τυφλούς, ηλικιωμένους, λεπρούς, αναπήρους, πάσχοντες από AIDS και ετοιμοθάνατους.

Η δράση της πέρασε τα σύνορα της Ινδίας, με την ίδια να περιοδεύει σε όλο τον κόσμο κηρύσσοντας το ουμανιστικό της μήνυμα.

Στις 8 Δεκεμβρίου 1979 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης «για τη συμβολή της στην καταπολέμηση της φτώχειας και της δυστυχίας, που αποτελεί απειλή για την ειρήνη» ενώ τιμήθηκε και με άλλες διακρίσεις και βραβεύσεις.

Στις 5 Σεπτεμβρίου 1997 η Μητέρα Τερέζα έφυγε από την ζωή σε ηλικία 87 ετών, αφήνοντας πίσω της ένα τεράστιο φιλανθρωπικό δίκτυο: 4.000 καλόγριες του τάγματός της βοηθούσαν τους αναξιοπαθούντες σε 610 κέντρα σε 123 χώρες του κόσμου.

Mετά τον θάνατό της, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ ξεκίνησε τη διαδικασία αγιοποίησής της. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένα «θαύμα», το οποίο και βρέθηκε.

Το απαιτούμενο θαύμα, δεν άργησε και πολύ να βρεθεί. Μια 35χρονη γυναίκα από την Βεγγάλη με το όνομα Μόνικα Μπεσρά, ισχυρίσθηκε ότι είδε μια μυστηριώδη δέσμη φωτός να περικυκλώνει την εικόνα της Μητέρας Τερέζας που είχε στο σπίτι της και από εκείνη τη στιγμή απαλλάχτηκε από τους καρκινικούς όγκους που είχε.

Φαίνεται πως το Βατικανό θεώρησε ισχυρότερη και πιο αξιόπιστη την μαρτυρία της γυναίκας από την μαρτυρία του γιατρού της Ραντζάν Μουσταφί, ο οποίος υποστήριξε, πως η Μπεσρά ουδέποτε είχε καρκινικούς όγκους, αλλά καλοήθεις κύστες, οι οποίες μάλιστα είχαν θεραπευτεί 9 μήνες πριν, με τα συμβατικά φάρμακα.

Παρόλες τις επιφυλάξεις, τελικά στις 19 Οκτωβρίου 2003 οσιοποιήθηκε φτάνοντας το τρίτο από τα τέσσερα στάδια της διαδικασίας αγιοποίησης, το οποίο και ολοκληρώθηκε τη Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου του 2016.

Σε μία τελετή στο Βατικανό που πραγματοποιήθηκε από τον πάπα Φραγκίσκο με τη συμμετοχή περισσότερων από 100.000 πιστών, η μητέρα Τερέζα ανακηρύχθηκε «Αγία» και κατεγράφη στα χορεία των αγίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Κάθε χρόνο στις 5 Σεπτεμβρίου η Καθολική Εκκλησία θα γιορτάζει την «αγία Τερέζα της Καλκούτας», μετά την απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Καθολικής Εκκλησίας.

Η κριτική

Πέρα όμως από οπαδούς και θερμούς υποστηρικτές, η Μητέρα Τερέζα είχε και πολλούς επικριτές, που αμφισβήτησαν την κοινωνική της προσφορά και της απέδωσαν ιδιοτελή κίνητρα.

Ο πιο σφοδρός επικριτής της ήταν ο δημοσιογράφος, συγγραφές και ερευνητές Κρίστοφερ Χίτσενς.

Στο βιβλίο του, “Μητέρα Τερέζα, Θεωρία και Πράξη” και στο ντοκιμαντέρ του, “Οι Άγγελοι της Κολάσεως” παρουσιάζει την μοναχή, όχι ως την «Αγία της Καλκούτας», αλλά ως διπλωμάτη του Βατικανού.

«Η Μητέρα Τερέζα και η αίρεσή της δεν επεδίωκε την καταπολέμηση της φτώχειας. Αντίθετα, παρότρυνε τους φτωχούς να αποδεχτούν τη μοίρα, ενώ παρουσίαζε τους πλούσιους ως τους ευλογημένους του Θεού», έγραφε.

Η Μητέρα Τερέζα κατηγορήθηκε ότι εκμεταλλεύτηκε τις δωρεές που προορίζονταν για την ίδρυση νοσοκομείων στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, για να ιδρύσει μοναστήρια σε 150 χώρες.

Πολλά από τα χρήματα που προορίζονταν για τους φτωχούς κατέληγαν σε «μυστικούς» τραπεζικούς λογαριασμούς, τους οποίους διαχειριζόταν η ίδια η μοναχή.

Επίσης, της έχει ασκηθεί κριτική για την υποστήριξη ακραίων απόψεων κατά των αμβλώσεων και της αντισύλληψης. «Η μεγαλύτερη απειλή για την ειρήνη σήμερα είναι ο χαμός του αθώου αγέννητου παιδιού. Αν μια μητέρα μπορεί να δολοφονήσει το ίδιο της το παιδί, τι θα σταματήσει εσάς κι εμένα από το να σκοτώσουμε ο ένας τον άλλον;» είχε αναφέρει.

Διακήρυττε ότι δεν την ενδιέφερε η πολιτική, αλλά είχε στενές επαφές με τον Ντιβαλιέ, πρώην δικτάτορα της Αϊτής, που συναναστρεφόταν με πόρνες, παραβατικούς και δολοφόνους, καθώς και τον Χότζα, πρώην ηγέτη της κομουνιστικής Αλβανίας.

Επίσης οι κρατικοί αρχηγοί είχαν υπεξαιρέσει μεγάλα ποσά από τα ταμεία της χώρας, τα οποία τέθηκαν στη διάθεση της. 

Ακόμα κανείς δεν μπορούσε να δικαιολογήσει τη στάση της απέναντι στον τραπεζίτη Τσαρλς Κίτινγκ, ο οποίος μεταξύ άλλων ξεπλυμάτων είχε παραχωρήσει στη Μητέρα Τερέζα ποσό μεγαλύτερο του 1 εκ. δολαρίων.

Μεγάλη αγανάκτηση προκάλεσε η στάση της στο μεγαλύτερο βιομηχανικό δυστύχημα του κόσμου, που έγινε στη Μποπάλ της Ινδίας και κόστισε την ζωή χιλιάδων ανθρώπων.

Όταν οι αγανακτισμένοι Ινδοί βγήκαν στο δρόμο αντιδρώντας στα ελλιπή μέτρα ασφαλείας της πολυεθνικής εταιρείας Union Carbide, η Μητέρα Τερέζα τους ζήτησε να συγχωρέσουν την πολυεθνική.

Μια καναδική έρευνα του 2013, κατέδειξε ότι η Μητέρα Τερέζα έβρισκε «όμορφο» θέαμα το να υποφέρουν οι καταπιεσμένοι και προτιμούσε περισσότερο να προσεύχεται για τους αρρώστους παρά να τους προσφέρει πραγματική ιατρική βοήθεια.

Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου το ένα τρίτο από τους ασθενείς που πήγαιναν στα ιδρύματά της αφήνονταν στη μοίρα τους και τελικά πέθαιναν, ενώ αρκετοί επιστήμονες διαπίστωναν σοβαρές ελλείψεις σε πραγματικές υπηρεσίες φροντίδας, ανεπαρκή τροφή και καθόλου παυσίπονα.

Μαρτυρείται μάλιστα και μια περίπτωση, που όταν κάποιος καρκινοπαθής υπέφερε από αβάσταχτους πόνους, η Μητέρα Τερέζα προσπάθησε να τον ανακουφίσει, χρησιμοποιώντας ως βάλσαμο την φιλοσοφία της περί ανθρώπινου πόνου, λέγοντάς του «Υποφέρετε. Αυτό σημαίνει πως ο Ιησούς σάς φιλά και η Χάρη του ακουμπά το σώμα σας».

Η έρευνα κατέληγε στο συμπέρασμά πως η αγιοποίηση της μοναχής ήταν επικοινωνιακό κόλπο του Βατικανού, το οποίο και στήριξε, κρύβοντας «κάτω από το χαλί» θαύματα που είχαν ιατρική εξήγηση και ύποπτες συναλλαγές μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας της αγιοποίησης.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Παναγία Σουμελά. Το μοναστήρι που κατέστρεψαν οι Τούρκοι στη γενοκτονία. Η εικόνα της Παναγίας σώθηκε γιατί είχε θαφτεί σε κοντινό παρεκκλήσι. Βενιζέλος και Ινονού συμφώνησαν να ξεθαφτεί και να μεταφερθεί στην Ελλάδα …