Μίκολα Λέμπεντ. Ο Ουκρανός ναζί, που εξόντωνε με σαδισμό τα θύματά του. Γιατί η CIA, τον στρατολόγησε και του έδωσε πλούσιο μισθό και αμερικανική υπηκοότητα παρά τα εγκλήματά του

«Ουκρανός φασίστας, γνωστός σαδιστής και συνεργάτης των ναζί». Έτσι περιγράφεται ο Μίκολα Λέμπεντ στα απόρρητα αρχεία της CIA από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. 

Τα αρχεία αυτά είδαν το φως της δημοσιότητας πολλά χρόνια αργότερα, μόλις το 2010. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ είχαν δώσει στον Λέμπεντ αμερικανική υπηκοότητα και επί δεκαετίες χρησιμοποιούσαν τον Ουκρανό ως πράκτορα της CIA.

Ένας ουκρανός τρομοκράτης

Αρκετά χρόνια πριν τον Β’ Παγκόσμιο, ο Μίκολα Λέμπεντ ήταν ενεργό μέλος της OUN, μίας ουκρανικής εθνικιστικής οργάνωσης με τρομοκρατική δράση στη χώρα. Τότε η Ουκρανία δεν ήταν ακόμη ανεξάρτητο κράτος. Το μεγαλύτερο κομμάτι της χώρας ανήκε στη Ρωσία και ένα μικρότερο στην Αυστροουγγαρία.

Το όραμα των εθνικιστών ήταν η Ουκρανία να ανεξαρτητοποιηθεί κι εκείνοι να βρεθούν στα ηνία. Γι’ αυτό και οι ίδιοι δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους τρομοκράτες, αλλά «μαχητές της ελευθερίας».

Προκειμένου η OUN να πετύχει το στόχο της, είχε αναπτύξει μία τακτική εξουδετέρωσης των πολιτικών της αντιπάλων και βίαιας «εθνοκάθαρσης» των ουκρανικών εδαφών.

Διωγμοί, προπηλακισμοί και δολοφονίες εις βάρος των μη Ουκρανών ήταν οι κύριες πρακτικές της.

Ο Λέμπεντ, ως ένα από τα εξέχοντα μέλη, διαδραμάτιζε πρωτεύοντα ρόλο στο σχεδιασμό των ενεργειών αυτών.

Όλα γίνονταν με πλήρη μυστικοπάθεια και για πολλά χρόνια ο Ουκρανός δρούσε «κάτω από τη μύτη» των αρχών. Τουλάχιστον μέχρι το 1934.

Τον Ιούνιο του 1934, μία ομάδα της OUN υπό τις εντολές του Λέμπεντ δολοφόνησε τον ουκρανό υπουργό Εσωτερικών. Ήταν η πρώτη φορά που η οργάνωση στόχευε σε πρόσωπο τόσο ψηλά στην πολιτική ιεραρχία και, όπως διαπίστωσαν εκ των υστέρων, δεν είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα για να αντιμετωπίσουν το κυνηγητό για τη σύλληψή τους.

Μετά τη δολοφονία, τόσο ο ίδιος, όσο και η ομάδα του προσπάθησαν να διαφύγουν στην Πολωνία, όμως συνελήφθησαν από τις τοπικές αρχές και καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Έτσι, το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε τον Μίκολα Λέμπεντ έγκλειστο των πολωνικών αρχών και έρμαιο στα χέρια των Πολωνών αξιωματούχων.

Οι Ναζί ήταν «φύσει σύμμαχοι»

Ο Λέμπεντ ανέκτησε την ελευθερία του χάρη στους Ναζί. Με την γερμανική εισβολή στην Πολωνία, οι φυλακές εκκενώθηκαν και ο Ουκρανός κατάφερε να δραπετεύσει και να ενταχθεί στο γερμανικό στρατόπεδο που στρατολογούσε κάθε είδους τυχοδιώκτες και προδότες της πατρίδας τους.

Πέρασε τους επόμενους μήνες σε ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης της Γκεστάπο σε θέματα κατασκοπείας.

Έπειτα, συνέχισε τη δράση του στην OUN, η οποία εν τω μεταξύ είχε διχοτομηθεί. Ο Ουκρανός ανέλαβε ηγετικά καθήκοντα σε μία από τις δύο συνιστώσες.

Στα χρόνια του πολέμου, η οργάνωσή του συνεργάστηκε στενά με τους Γερμανούς, καθώς σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου, τους θεωρούσε «φύσει συμμάχους του». Είχαν κοινά οράματα και κυρίως κοινούς εχθρούς. Όπως οι ναζί, έτσι και οι ουκρανοί εθνικιστές ήθελαν να διώξουν από τα εδάφη τους τούς Εβραίους και τους Πολωνούς, ενώ έτρεφαν μίσος για τους κομμουνιστές και επιθυμούσαν να ανακόψουν με κάθε μέσο τη σοβιετική εξάπλωση.

Εκτός αυτού, ο Λέμπεντ πίστευε ότι η επικράτηση των Ναζί θα έθετε πολύ ευνοϊκές συνθήκες για την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας.

Η OUN θεωρείται υπεύθυνη πολλών εγκλημάτων πολέμου στα ουκρανικά εδάφη. Ο Λέμπεντ πρωτοστάτησε σε μεγάλες «εθνοκαθάρσεις» με σφαγές και διωγμούς στις περιοχές της Πολωνίας και της ανατολικής Γαλικίας, απ’ όπου και καταγόταν.

Επιπλέον, οι Γερμανοί στελέχωσαν δύο τάγματά τους με άνδρες του Ουκρανού ηγέτη. Το ένα από αυτά, που έφερε την ονομασία «Nightgale» («Αηδόνι»), διαδραμάτισε καίριο ρόλο στις μάχες στα Καρπάθια και κατάφερε να επιζήσει του πολέμου, παραμένοντας στα δάση της Ουκρανίας και μετά το ’45.

Πράκτορας της CIA

Στα αρχεία της CIA, η OUN χαρακτηριζόταν ως «τρομοκρατική οργάνωση».

Παρόλα αυτά, τα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου στα τέλη της δεκαετίας του ’40, η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ ήταν πλήρως αποδιοργανωμένη και είχε κατεπείγουσα ανάγκη από ευρωπαίους πράκτορες. Στην πραγματικότητα αναζητούσε απελπισμένα πληροφοριοδότες.

Οι άντρες της OUN, ορκισμένοι εχθροί της Σοβιετικής Ένωσης και έμπειροι αντάρτες, ήταν ιδανικοί και περιζήτητοι για τον σκοπό αυτό.

Όπως αναφέρει σε επιστολή του προς τον Ομοσπονδιακό Επίτροπο Μετανάστευσης ο πρώτος διοικητής της CIA Άλεν Ντάλε, ο Λέμπεντ ήταν «εξαιρετικά σημαντικός για την Υπηρεσία» και συνεισέφερε «σε επιχειρήσεις μείζονος σημασίας».

Το γεγονός ότι ήταν εγκληματίας πολέμου και συνεργάτης των ναζί επισκιαζόταν στο βωμό της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής διαμάχης με την Σοβιετική Ένωση.

Έτσι, παρά τις αυστηρές μεταναστευτικές διατάξεις των ΗΠΑ, η CIA παραχώρησε στον Ουκρανό άδεια παραμονής στη χώρα. Το αντάλλαγμα όμως ήταν σημαντικό.

Πλέον η Υπηρεσία διέθετε ένα ικανό τάγμα εκπαιδευμένων ανδρών στην ανατολική Ευρώπη και τον αδίστακτο ηγέτη τους υπό τις εντολές της.

Ο Μίκολα Λέμπεντ πέρασε την υπόλοιπη ζωή του στην Αμερική. Διορίστηκε σε ένα εικονικό κρατικό πόστο, από το οποίο λάμβανε έναν υψηλότατο μισθό για τα δεδομένα της εποχής. Τα πραγματικά του καθήκοντα ήταν μυστικά.

Στον Ουκρανό ανατέθηκε το άκρως εμπιστευτικό έργο, του να προωθεί και να καλλιεργεί τον αντικομμουνισμό στη χώρα του, μέσω των γνωριμιών και της πολιτικής του επιρροής.

Και πράγματι, αποδείχθηκε αξιόπιστος συνεργάτης και βασικός πυλώνας της CIA στην ανατολική Ευρώπη.

Επί σειρά δεκαετιών εργαζόταν για την Υπηρεσία, ενώ δε διώχθηκε ποτέ για τα εγκλήματά του.

Άφησε την τελευταία του πνοή τον Ιούλιο του 1998 σε ηλικία 89 ετών. Τα έγγραφα που αποκάλυπταν το ένοχο παρελθόν του ήρθαν στο φως αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η CIA συνεργαζόταν με ναζί και εγκληματίες πολέμου. Πώς οι υπηρεσίες της ΕΣΣΔ ήταν πάντα ένα βήμα μπροστά. Το πολύνεκρο φιάσκο της Αλβανίας