Μια γιγάντια αράχνη στην Αθήνα. Συμβολίζει την αγάπη στη μάνα. “Οι αράχνες είναι έξυπνες και φιλικές”, λέει η δημιουργός

Μια γιγάντια αράχνη, ύψους δέκα μέτρων, φαίνεται πως υφαίνει τον ιστό της στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Καλλιθέα. Πρόκειται για την “Maman” ή αλλιώς, μαμά, που δημιούργησε η εικαστικός Λουίζ Μπουρζουά.

Η Μπουρζούα είχε δηλώσει ότι το “Maman” συμβολίζει τη μητέρα της, μια υφάντρια και συντηρήτρια ταπισερί, με την οποία αισθανόταν μεγάλη εγγύτητα και της οποίας ο πρόωρος θάνατος ώθησε την διάσημη γλύπτρια να χρησιμοποιήσει την τέχνη, για να εξερευνήσει τα αισθήματα απώλειας και εγκατάλειψης. Συγκεκριμένα, είχε πει:

“Η αράχνη είναι μια ωδή στη μητέρα μου. Ήταν η καλύτερή μου φίλη.

Όπως μια αράχνη, έτσι και η μητέρα μου ήταν μια υφάντρα. Η οικογένειά μου ασχολούνταν με την αποκατάσταση ταπισερί και η μητέρα μου ήταν υπεύθυνη για το εργαστήριο.

Όπως οι αράχνες, έτσι και η μητέρα μου ήταν πολύ έξυπνη. Οι αράχνες είναι φιλικές παρουσίες που τρώνε κουνούπια. Γνωρίζουμε ότι τα κουνούπια μεταδίδουν ασθένειες και επομένως είναι ανεπιθύμητα. Έτσι, οι αράχνες είναι χρήσιμες και προστατευτικές, όπως ακριβώς και η μητέρα μου.”

Το “Maman” παρουσιάστηκε το 2000, ως πρώτη ανάθεση για το Turbine Hall της Tate Modern, και στη συνέχεια χυτεύθηκε σε μπρούτζο, χάλυβα και μάρμαρο. Με είκοσι μαρμάρινα αυγά στο υπογάστριό του, το γλυπτό ενσωματώνει ιδέες μητρικής προστασίας. Αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα τέχνης της Αμερικανογαλλίδας γλύπτριας, Λουίζ Μπουρζουά, το οποίο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ύστερα από συνεργασία του καλλιτεχνικού οργανισμού ΝΕΟΝ και του ΚΠΙΣΝ.

Το έργο χρειάστηκε να διανύσει περισσότερα από 2.500 χιλιόμετρα από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Σεράλβες του Πόρτο της Πορτογαλίας, για να φτάσει στο ΚΠΙΣΝ. Η γιγάντια αράχνη ταξίδεψε αποσυναρμολογημένη μέσα σε κιβώτια και έφτασε να επανασυναρμολογηθεί από ειδικό συνεργείο, με δύο γερανούς, σε διάστημα τριών ημερών.

Το συγκεκριμένο έργο είναι δάνειο από το The Easton Foundation: Louise Bourgeois, οργανισμό που δημιούργησε η ίδια η γλύπτρια για τη διατήρηση της καλλιτεχνικής κληρονομιάς της. Δύο δεκαετίες μετά την πρώτη του παρουσίαση, το Maman έφτασε στην Ελλάδα, όπου θα εκτίθεται στον χώρο Εσπλανάδας του ΚΠΙΣΝ για διάστημα επτά μηνών, με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό.

Λουίζ Μπουρζουά

Η Αμερικανογαλλίδα καλλιτέχνιδα γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1911. Εκτός από γλύπτρια, η Μπουρζουά ήταν επίσης ζωγράφος και χαράκτρια. Κατά τη διάρκεια της μακράς καριέρας της, εξερεύνησε μια ποικιλία θεμάτων, όπως η οικογένεια, η σεξουαλικότητα, το σώμα, το τραύμα, ο θάνατος και το ασυνείδητο.

Η ίδια είχε εξομολογηθεί ότι πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Όταν αποφοίτησε από το λύκειο, το 1932, σπούδασε ανώτερα μαθηματικά στη Σορβόννη. Ήλπιζε ότι με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρει να γνωρίσει τι σημαίνει “τάξη και λογική”. Σύντομα, όμως, τα παράτησε και ξεκίνησε τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι.

“Για να εκφράσω τις ανυπόφορες οικογενειακές εντάσεις, έπρεπε το άγχος μου να διοχετευτεί σε μορφές που μπορούσα να αλλάξω, να καταστρέψω και να επαναδημιουργήσω”, είχε εξηγήσει.

Το 1982, δημοσίευσε στο αμερικανικό περιοδικό “Artforum“ ένα εικονογραφημένο διήγημα με φωτογραφίες της παιδικής της ηλικίας, το οποίο ονόμασε “Παιδική Κακοποίηση”. Η αισθητική είναι κοντά σε αυτή των περιοδικών του Σουρεαλισμού της δεκαετίας του 1930.

Στο κείμενό της αναφέρθηκε σε ένα επεισόδιο στο οποίο θεμελιώθηκε η κριτική ανάλυση του έργου της, σύμφωνα με το οποίο κατά τη διάρκεια της εφηβείας της ανακάλυψε ότι η νεαρή Αγγλίδα τροφός ήταν ερωμένη του πατέρα της και η μητέρα της, ενώ το γνώριζε, έκανε σαν να μην έχει αντιληφθεί τίποτα.

Παρόλο που τα έργα της Μπουρζουά έχουν πολλά κοινά με τον Σουρεαλισμό και τη Φεμινιστική τέχνη, δεν συνδέθηκε επίσημα με κάποιο συγκεκριμένο καλλιτεχνικό κίνημα.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: NEON