Μετά τον Economist και η Washinhton Post κατά Ερντογάν. «Ευκαιρία να αποτινάξουν το ζυγό»

Μετά το άρθρο του Ecοnomist ο οποίος χαρακτήριζε τις εκλογές στην Τουρκία ως τις κρισιμότερες στον πλανήτη για το 2023, σκυτάλη παίρνει η Washington Post κατηγορώντας τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την κατάρρευση της οικονομίας και την τρομοκράτηση των πολιτών

Σε άρθρο γνώμης με τίτλο «Η σκιά ενός αυξανόμενου δεσποτισμού καραδοκεί στις εκλογές της Τουρκίας», σημειώνει ότι το διακύβευμα είναι τεράστιο, πρωτίστως για τους Τούρκους, που ίσως δικαιολογημένα ανησυχούν μήπως ο αυταρχισμός υποκύψει στη δικτατορία, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους.

A shadow of growing despotism lurks over Turkey’s elections, the Editorial Board writes https://t.co/zu7tREHRWg

— Washington Post Opinions (@PostOpinions) May 4, 2023

Η λέξη «σύμμαχος» στην περίπτωση της Τουρκίας έρχεται με έναν αστερίσκο σχολιάζει η εφημερίδα. Ο κ. Ερντογάν ασπάστηκε θέσεις που υπονόμευσαν τη δυτική στρατηγική και έδωσαν στον κ. Πούτιν πολύ περισσότερο χώρο για ελιγμούς, τονίζει.

Με αφορμή την κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας, αλλά και την αποτυχία αντιμετώπισης του καταστροφικού σεισμού του Φεβρουαρίου, η εφημερίδα κάνει επίσης λόγο για διαφθορά και κακοδιαχείριση που πολλοί Τούρκοι θεωρούν ως χαρακτηριστικό της διακυβέρνησής του.

Παράλληλα, η εφημερίδα αντιπαραβάλλει τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, τον οποίο χαρακτηρίζει μεν ως «άχρωμο γραφειοκράτη», επισημαίνει εντούτοις ότι «πολλοί Τούρκοι θεωρούν ότι το έλλειμμα χαρίσματός του είναι λιγότερο σημαντικό από την επαγγελία που εκπροσωπεί για την αποκατάσταση της ανοχής, του πλουραλισμού, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της οικονομικής κοινής λογικής που έχουν τόσο διακυβευτεί από τον Ερντογανισμό».

Ολόκληρο το άρθρο:

«Όταν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία πριν από δύο δεκαετίες, φαινόταν σε πολλούς Τούρκους και στους συμμάχους της Τουρκίας σε όλο τον κόσμο, σαν ένας σύγχρονος ηγέτης — ένας μετριοπαθής, φιλοδυτικός, φιλοεπιχειρηματικός μεταρρυθμιστής σε μια βαθιά μουσουλμανική χώρα που θα είναι ένα προπύργιο ενάντια στον ισλαμιστικό εξτρεμισμό μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Αυτή η υπόσχεση έχει σε μεγάλο βαθμό διαλυθεί.

Η μειωμένη δημοτικότητά του ενόψει των εκλογών της 14ης Μαΐου στην Τουρκία επιβεβαιώνει την απογοήτευση πολλών Τούρκων με τον εξαιρετικά εξατομικευμένο αυταρχισμό που ο κ. Ερντογάν οικοδόμησε, βασισμένο στην καταστολή, την υποταγή των διαφορετικών απόψεων και των πάλαι ποτέ ανεξάρτητων θεσμών, και μια βαθύτερη περιφρόνηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς κανόνες. Η κολοσσιαία κακοδιαχείριση της οικονομίας της Τουρκίας από τον κ. Ερντογάν, μίας από τις 20 μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο, έχει διαβρώσει το βιοτικό επίπεδο, αποδεκάτισε την αξία της τουρκικής λίρας και εκτόξευσε τον πληθωρισμό στα ύψη. Δεν είναι περίεργο που τόσοι πολλοί Τούρκοι είναι θυμωμένοι. ο αντίπαλός του, ένας άχρωμος πρώην γραφειοκράτης, προηγείται στις δημοσκοπήσεις.

Οι εκλογές είναι επίσης μια δοκιμασία της ικανότητας των δημοκρατικών εκλογών να ξετινάξουν τον ζυγό της ολοένα και πιο συγκεντρωτικής διακυβέρνησής του σε μια χώρα 85 εκατομμυρίων κατοίκων. Το διακύβευμα δύσκολα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο, πρωτίστως για τους ίδιους τους Τούρκους, οι οποίοι μπορεί δικαιολογημένα να ανησυχούν ότι ο αυταρχισμός θα δώσει θέση στη δικτατορία εάν ο κ. ο Ερντογάν κερδίσει άλλη μια θητεία, αλλά και για την Ουάσιγκτον και τους Ευρωπαίους συμμάχους της.

Η λέξη «σύμμαχος» στην περίπτωση της Τουρκίας έρχεται με έναν αστερίσκο. Ο κ. Ερντογάν, 69 ετών, κυβερνά ένα έθνος στρατηγικής σημασίας στο ΝΑΤΟ, με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας. Έχει δημιουργήσει έναν ρόλο για τον εαυτό του ως ένα είδος μεσάζοντα μεταξύ του ΝΑΤΟ, στο οποίο δεσμεύεται από τη συνθήκη, και του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον οποίο διατηρεί δεσμούς που έχουν υπονομεύσει τη δυτική συμμαχία, ακόμη και όταν εμπλέκεται σε έναν έμμεσο πόλεμο για να αποκρούσει την καταστροφική επιθετικότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Υπό τον κ. Ερντογάν, η Τουρκία προμήθευσε μη επανδρωμένα αεροσκάφη που ήταν ζωτικής σημασίας για την άμυνα της Ουκρανίας, απέκλεισε ρωσικά πολεμικά πλοία από τη Μαύρη Θάλασσα και βοήθησε στη σύναψη μιας συμφωνίας που άρει τον ρωσικό αποκλεισμό των ουκρανικών σιτηρών και άλλων εξαγωγών τροφίμων. Ταυτόχρονα, η Τουρκία θεωρείται ύποπτη ότι είναι βασικός δίαυλος για τα εμπορεύματα που μεταφέρονται στη Μόσχα που έχουν παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις και έχουν ενισχύσει τις δυνάμεις του κ. Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης ευαίσθητης τεχνολογίας, ηλεκτρονικών και εξαρτημάτων οχημάτων που χρησιμοποιούνται από τον (ρωσικό) στρατό. Αγόρασε ένα προηγμένο ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας (S-400) παρά τις έντονες ενστάσεις της Ουάσιγκτον και άλλων σημαντικών συμμάχων, οι οποίοι προειδοποίησαν ότι θα υπονόμευε την άμυνα του μπλοκ. Και έχει μπλοκάρει τη φιλοδοξία της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, παρά την υποστήριξη για την υποψηφιότητα της Στοκχόλμης από σχεδόν όλα τα άλλα 30 κράτη μέλη της συμμαχίας.

Το διπλό παιχνίδι της realpolitik, το να παίζει με τη μια πλευρά εναντίον της άλλης επιδιώκοντας να ανυψώσει το ανάστημά του ως «γεωπολιτικού πολιτικού» στον οποίο θα πρέπει να απευθυνθεί, είναι κάτι παραπάνω από αιτία δεινών. Ο κ. Ερντογάν ασπάστηκε θέσεις που υπονόμευσαν τη δυτική στρατηγική και έδωσαν στον κ. Πούτιν πολύ περισσότερο χώρο για ελιγμούς. Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία έχει πλημμυρίσει την Τουρκία με βοήθεια αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένης της ροής μετρητών από ολιγάρχες που επιδιώκουν να αποφύγουν τις κυρώσεις. Ο κ. Ερντογάν επωφελήθηκε επίσης από την οικονομική υποστήριξη από άλλα αυταρχικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Σαουδικής Αραβίας.

Η πιο βαθιά και πιθανώς μόνιμη ζημιά ήταν στο εσωτερικό. Χαρισματικός ισχυρός άνδρας, κυβέρνησε πυροδοτώντας διχασμούς, μεταξύ άλλων μεταξύ θρησκευόμενων και κοσμικών μουσουλμάνων. Έχει φυλακίσει πολιτικούς αντιπάλους, δημοσιογράφους και άλλους που τον επέκριναν και περιόρισε το χώρο για να ευδοκιμήσει η κάποτε ζωντανή κοινωνία των πολιτών της Τουρκίας – μια εκστρατεία καταστολής που εντάθηκε μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.

Τα τουρκικά δικαστήρια έχουν γίνει όργανα για την εκδίκησή του. Οι κατασκευασμένες κατηγορίες χρησιμοποιούνται συνήθως για να φιμώσουν τις διαφωνίες. Τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης έχουν σε μεγάλο βαθμό φιμωθεί. Δημόσια, πολλοί Τούρκοι φοβούνται να πουν τη γνώμη τους. Το έγκλημα της διάδοσης «παραπλανητικών πληροφοριών», ασαφώς οριζόμενο, έχει πρόσφατα κατοχυρωθεί στη νομοθεσία ως νέο εργαλείο της εντεινόμενης τυραννίας του κ. Ερντογάν.

Η θέση του κ. Ερντογάν έχει υποστεί περαιτέρω ζημιά από την αργή αντίδραση στον καταστροφικό σεισμό που παρέλυσε τη νότια και κεντρική Τουρκία το Φεβρουάριο, σκοτώνοντας τουλάχιστον 45.000 ανθρώπους και τραυματίζοντας διπλάσιο αριθμό. Αυτή η αποτυχία και ο αριθμός των νεκρών που επιδεινώθηκε από την κατάρρευση κτιρίων που δεν πληρούσαν τα κατασκευαστικά πρότυπα, ήταν εμβληματική της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης που πολλοί Τούρκοι θεωρούν ως χαρακτηριστικό της διακυβέρνησής του.

Ο αντίπαλος του Ερντογάν, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, είναι ένας χαμηλών τόνων πρώην δημόσιος υπάλληλος που εκπροσωπεί έναν εξακομματικό συνασπισμό που έχει συσπειρωθεί με την ελπίδα να ανατρέψει τον κ. Ερντογάν. Σε βίντεο, που γυρίζονται συχνά από τη λιτή κουζίνα του – μια τρομερή αντίθεση με το φανταχτερό παλάτι των 1.000 δωματίων που ο κ. Ο Ερντογάν έχτισε για τον εαυτό του — ο κ. Ο Κιλιτσντάρογλου, 74 ετών, έχει δεσμευτεί να υπηρετήσει μια και μόνο θητεία κατά την οποία θα επανενώσει την ολοένα και πιο διαιρεμένη πολιτικά Τουρκία. Λέει ότι θα το κάνει με την ανατροπή των συνταγματικών αλλαγών που ο κ. Ερντογάν χρησιμοποίησε για να εδραιώσει την εξουσία και να επαναφέρει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, των δικαστηρίων και του διπλωματικού σώματος.

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα του κ. Κιλιτσντάρογλου, η αξιωματική αντιπολίτευση, έχει χάσει τις εκλογές εδώ και χρόνια από τον κ. Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Όπως είναι λογικό, πολλοί Τούρκοι θεωρούν ότι το έλλειμμα χαρίσματος του κ. Κιλιτσντάρογλου είναι λιγότερο σημαντικό από την επαγγελία που εκπροσωπεί για την αποκατάσταση της ανοχής, του πλουραλισμού, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της οικονομικής κοινής λογικής που έχουν τόσο διακυβευτεί από τον Ερντογανισμό.

Αν ο κ. Ερντογάν δεν επικρατεί στην ψηφοφορία της 14ης Μαΐου ή σε έναν πιθανό δεύτερο γύρο δύο εβδομάδες αργότερα, υπάρχουν ανησυχίες ότι αυτός και οι υποστηρικτές του ενδέχεται να αμφισβητήσουν το αποτέλεσμα. Σε μια χώρα όπου η δημοκρατία ήταν σχετικά σταθερά θεμελιωμένη, αυτές οι ανησυχίες είναι ένα μέτρο του πόσο βαθιά ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας έχει ανατρέψει τους κανόνες – και τους κινδύνους που εγκυμονεί η επέκταση της αυταρχικής του διακυβέρνησης».