«Μερικές φορές βρίσκεις κάτι που δεν ψάχνεις». Πώς η ακαταστασία και η μούχλα χάρισε στον Φλέμινγκ το Νόμπελ για την ανακάλυψη της πενικιλίνης

Tου Rick Beyer

Δεν ήταν ασυνήθιστο, το ότι ο σκοτσέζος βιολόγος Αλέξανδρος Φλέμινγκ δεν καθάρισε το εργαστήριό του πριν φύγει για διακοπές, το καλοκαίρι του 1928. Οι φίλοι του πείραζαν συχνά τον Φλέμινγκ επειδή ήταν ακατάστατος.

Η αλήθεια είναι ότι δίσταζε πολύ να πετάξει τις παλιές καλλιέργειες των βακτηριδίων, μέχρι να είναι απολύτως βέβαιος ότι δεν υπήρχε τίποτα περισσότερο να μάθει από αυτές.

Όταν επέστρεψε από τις διακοπές βρήκε μερικά από τα πιάτα στα οποία καλλιεργούσε τους μικροοργανισμούς, να έχουν μουχλιάσει. Εξετάζοντάς τα πριν τα πετάξει, ανακάλυψε ότι σε ένα από αυτά η μούχλα είχε καταστρέψει τα βακτηρίδια που καλλιεργούσε εκεί.

Η μούχλα αποδείχθηκε είδος μύκητα, το πενικίλιο, που αναπτύσσεται στο ψωμί. «Κοίτα να δεις», ψέλλισε ο Φλέμινγκ ο οποίος έγραψε επιστημονική ανακοίνωση για την ανακάλυψή του, αλλά δεν ασχολήθηκε με τις πρακτικές εφαρμογές της.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ομάδα επιστημόνων, αναζητώντας τρόπο θεραπείας των μολυσμένων πληγών, έφτασε και στην ανακάλυψη του Φλέμινγκ και άρχισε να πειραματίζεται  με μια μορφή της μούχλας.

Οι δυνατότητές της αποδείχθηκαν σχεδόν θαυματουργές. Παρασκευάστηκαν γρήγορα, τεράστιες ποσότητες που στάλθηκαν βιαστικά στο μέτωπο.

Περισσότερες από 21 βιομηχανίες χημικών συμμετείχαν σε κατεπείγον πρόγραμμα παραγωγής πενικιλίνης, στη διάρκεια του πολέμου. Κατά το τέλος του, έφθασαν να κατασκευάζουν 650 δισεκατομμύρια μονάδες το μήνα.

Ο Φλέμινγκ μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ για την τυχαία ανακάλυψη του και σχολίασε στεγνά: «Μερικές φορές βρίσκεις κάτι που δεν ψάχνεις».

Περισσότερα από 50 χρόνια μετά, η πενικιλίνη παραμένει το πιο πολυχρησιμοποιημένο αντιβιοτικό. Χάρη σε έναν επιστήμονα που δεν του άρεσε να συμμαζεύει.

Πηγή: Συναρπαστικές ιστορίες που δεν ειπώθηκαν ποτέ, Rick Beyer, εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το πείραμα της σύφιλης. Μετέδιδαν τη νόσο σε πόρνες, φυλακισμένους και μαύρους για να βρουν τη θεραπεία. Το πείραμα της ντροπής που κράτησε 40 χρόνια