Ο “πατέρας” της βιβλιοθηκονομίας, που κατηγορήθηκε δεκάδες φορές για σεξουαλική παρενόχληση. Επέλεγε τις φοιτήτριες από τις φωτογραφίες με το επιχείρημα ότι “Δεν μπορείς να γυαλίσεις μια κολοκύθα”

Θεωρείται ο πατέρας της βιβλιοθηκονομίας. Είναι ένας από τους ιδρυτές της Αμερικανικής Ένωσης Βιβλιοθηκών και ο δημιουργός του δεκαδικού συστήματος ταξινόμησης Ντιούι, που είναι ένα από τα δυο επικρατέστερα συστήματα ταξινόμησης των βιβλίων και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα σε βιβλιοθήκες σε όλον τον κόσμο.

Το έργο του αμερικανού βιβλιοθηκονόμου, Μέλβιλ Ντιούι, έχει αναγνωριστεί από τον επιστημονικό κύκλο. Θεωρήθηκε ιδιοφυΐα του κλάδου. Όμως, ο Ντιούι έκρυβε καλά μια σκοτεινή πλευρά της ζωής του που όταν αποκαλύφθηκε του στέρησε τη δουλειά του και το όνομα που είχε “χτίσει”. Ο Ντιούι παρενοχλούσε σεξουαλικά γυναίκες, κυρίως όσες θεωρούσε “κατώτερες” του.

Έτσι, ο “πιο επιδέξιος βιβλιοθηκονόμος του κόσμου” μετατράπηκε σε έναν “ανατριχιαστικά βρωμιάρη”, σύμφωνα με τον συγγραφέα Ρόζενμπαμ.

“Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να αρέσουν και να θαυμάζουν οι άνθρωποι στον Ντιούι, αλλά υπάρχουν εξίσου και πολλά, ίσως περισσότερα που να μην σας αρέσουν”, είπε ο συγγραφέας Γουέιν Γουίγκαντ.

Ο “βιβλιοφάγος”

Γεννήθηκε σε μια βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια. Από νεαρή ηλικία η ζωή του περιστρεφόταν γύρω από τα βιβλία. Είχε πάθος με το διάβασμα. Όταν ήταν ακόμη 13 ετών μάζευε χρήματα για να πάρει τα βιβλία που πίστευε ότι όλοι έπρεπε να διαβάσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Αποφάσισε πως ήθελε να κάνει κάτι για να αλλάξει την εκπαίδευση.

Σπούδασε στο κολέγιο του Άμερστ στη Μασαχουσέτη. Ως σπουδαστής δεν έπινε και δεν κάπνιζε. Η αδυναμία του ήταν οι γυναίκες.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών άνοιξε μαγαζί με γραφική ύλη, ενώ σύντομα κατάφερε να εργαστεί στη βιβλιοθήκη του Άμερστ, την οποία βρήκε εξαιρετικά ανοργάνωτη.

Αμέσως, άρχισε να σκέφτεται ένα σύστημα περισσότερο λειτουργικό. Επισκέφθηκε άλλες βιβλιοθήκες. Μίλησε με άλλους βιβλιοθηκονόμους. Διάβασε σχετικά βιβλία που έγραφαν για τα συστήματα ταξινόμησης που χρησιμοποιούνταν. Ώσπου μια μέρα, μετά από μήνες μελέτης, βρήκε ακριβώς τι έπρεπε να κάνει.

Χώρισε τα βιβλία σε δέκα βασικές κατηγορίες: γενικά θέματα, φιλοσοφία και ψυχολογία, θρησκεία, κοινωνικές επιστήμες, γλώσσα, φυσικές επιστήμες και μαθηματικά, τεχνολογία, τέχνες και διασκέδαση, λογοτεχνία και ρητορική και Ιστορία και γεωγραφία. Στη συνέχεια έφτιαξε διαιρέσεις και υποδιαιρέσεις. Και έτσι γεννήθηκε το δεκαδικό σύστημα ταξινόμησης Ντιούι που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.

Τους επόμενους μήνες προσπάθησε να πείσει τους υπεύθυνους να ταξινομήσει τα βιβλία με βάση το σύστημα που είχε σκεφτεί. Παρόλο που στην αρχή του το αρνήθηκαν, ο Ντιούι πήρε αυτό που ήθελε. Επόμενος στόχος του ήταν να το κάνει διάσημο σε όλο τον κόσμο.

Ο Ντιούι λάτρευε τόσο πολύ τα βιβλία που ρίσκαρε τη ζωή του για αυτά. Μια μέρα ξέσπασε φωτιά στο Κολέγιο του Άμερστ. Ο Ντιούι προσπάθησε να σώσει όσα περισσότερα βιβλία μπορούσε. Από τον καπνό απέκτησε αναπνευστικό πρόβλημα και ένας τοπικός γιατρός του είχε πει ότι δεν θα ζήσει περισσότερο από δυο χρόνια. Όμως, έκανε λάθος γιατί ο Ντιούι έζησε μέχρι τα 87 του.

Του άρεσε επίσης να απλοποιεί τις λέξεις, όπως για παράδειγμα συνήθιζε να γράφει τη λέξη coffee, που σημαίνει καφές, ως cofi. Κυκλοφορούσε συνεχώς με ένα λεξικό στο χέρι. Κάθε τόσο το άνοιγε και έβλεπε την ετυμολογία και την προφορά των λέξεων που έλεγε ο κόσμος γύρω του.

Ωστόσο, αντίθετα με το δεκαδικό σύστημα ταξινόμησης που πρότεινε και είχε μεγάλη επιτυχία, το σχέδιο απλοποίησης της αγγλικής γλώσσας απέτυχε παταγωδώς.

Η σκοτεινή πλευρά του 

Το 1883 τον προσέλαβαν στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Κατάφερε να πείσει τους υπευθύνους να του επιτρέψουν να ιδρύσει μια Σχολή βιβλιοθηκονόμων. Εκείνη την εποχή οι γυναίκες γίνονταν δεκτές μόνο σε ειδικά παραρτήματα. Όμως, ο Ντιούι άνοιξε τις πόρτες της νέας του σχολής χωρίς να ενημερώσει τη διεύθυνση του Κολεγίου. Όταν έγινε γνωστό, η διεύθυνση αρνήθηκε να του δώσει αίθουσα για να κάνει το μάθημά του. Ο Ντιούι βρήκε μια παρατημένη βρώμικη αίθουσα στο παρεκκλήσι απέναντι από την πανεπιστημιούπολη. Την καθάρισε και άρχισε τα μαθήματα. Το πρώτο έτος είχε συνολικά 20 μαθητές. Οι 17 ήταν γυναίκες.

Τότε άρχισαν να διαδίδονται φήμες ότι ο Ντιούι εκτός από τα βασικά στοιχεία των φοιτητριών του, όπως η ηλικία και η ημερομηνία γέννησης, ζητούσε και τις διαστάσεις του στήθους τους. Όπως αποδείχθηκε αργότερα, ήταν ένα ψέμα που κυκλοφόρησε, αλλά όχι άδικα. Ο Ντιούι ζητούσε από τις φοιτήτριές του φωτογραφίες, ώστε να διαλέξει τις πιο όμορφες. “Δεν μπορείς να γυαλίσεις μια κολοκύθα”, συνήθιζε να λέει.

Ο βασιλιάς της βιβλιοθηκονομίας πίστευε ότι οι σύγχρονες βιβλιοθήκες χρειάζονταν πρόθυμο, αλλά φτηνό εργατικό δυναμικό. Έτσι, οι γυναίκες που προσπαθούσαν να επικρατήσουν στον χώρο ήταν ιδανικές.

Ο βιογράφος του Γουέιν Γουίγκαντ ανέφερε στο βιβλίο του ότι έδινε σε δεκάδες γυναίκες “ανεπιθύμητες αγκαλιές, ανεπιθύμητα αγγίγματα και ανεπιθύμητα φιλιά”.

Ένα από τα θύματά του ήταν η βιβλιοθηκονόμος Άντελαιντ Χάσσι. Η Χάσσι αγωνιζόταν να επικρατήσει στον ανδροκρατούμενο χώρο. Δημιούργησε ένα σύστημα ταξινόμησης κυβερνητικών αρχείων.

Όμως, τα εύσημα τα πήρε ένας άνδρας συνάδελφός της. Η Χάσσι συνέχισε να προσπαθεί.

Βρήκε δουλειά στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης. Είχε πολλές ιδέες για τον κλάδο της βιβλιοθηκονομίας και σκέφτηκε να τις μοιραστεί με τον “βασιλιά της βιβλιοθηκονομίας”, Μέλβιλ Ντιούι. Της πρότεινε να βρεθούν κάπου μόνοι τους και την κάλεσε στην περιοχή όπου έμενε, στο Άλμπανι της Νέας Υόρκης. Ο Ντιούι είχε κανονίσει να περάσουν μαζί το Σαββατοκύριακο χωρίς να την ενημερώσει. Μετά από μια μεγάλη βόλτα με το αυτοκίνητο, η Χάσσι έφυγε τρέχοντας. Στους συναδέλφους της είπε μόνο ότι ήταν πολύ επιθετικός. Δεν αποκάλυψε ποτέ όλη την αλήθεια.

Φοβήθηκε ότι θα έχανε τη δουλειά της.

Διάφοροι συνάδελφοί του υποστήριξαν ότι τον είδαν δεκάδες φορές να κολλάει το σώμα του και να αγκαλιάζει τις δυο βασικές συνεργάτιδές του.

Το 1905 ο Ντιούι πήγε κρουαζιέρα στην Αλάσκα με άλλα μέλη της Αμερικανικής Ένωσης Βιβλιοθηκών. Όμως, ο Ντιούι βγήκε εκτός ορίων. Τέσσερις γυναίκες, μέλη της Ένωσης, τον κατηγόρησαν ότι ασέλγησε πάνω τους.

Οι φήμες για σεξουαλική παρενόχληση συνεχώς πλήθαιναν. Έτσι, ο Ντιούι αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την Ένωση Βιβλιοθηκών. Αργότερα, σχολίασε προκλητικά ότι “αυτά τα λένε ηλικιωμένες υπηρέτριες. Και των δυο φύλων”.

Ο Ντιούι είχε έναν γιο από τον πρώτο του γάμο. Ο γιος του παντρεύτηκε με μια κοπέλα, την Μάρτζορι και έμεναν όλοι μαζί στο σπίτι του Ντιούι. Το 1920 η Μάρτζορι απαίτησε από τον άνδρα της να φύγουν άμεσα από το σπίτι γιατί ο Ντιούι είχε “περίεργη” συμπεριφορά απέναντι της.

“Για πολλά χρόνια, οι γυναίκες βιβλιοθηκάριοι ήταν η λεία του Ντιούι”, υποστήριξε σε επιστολή του 1924 η βιβλιοθηκονόμος της Δημόσιας Βιβλιοθήκης του Λος Άντζελες Τέζα Κέλσο.

Το 1930 όταν ο Ντιούι ήταν πια 79 ετών, η πρώην στενογράφος του τον κατηγόρησε επίσης για σεξουαλική παρενόχληση. Υπήρχαν μάρτυρες που τον είχαν δει να προσπαθεί να τη φιλήσει και να την αγγίξει δημοσίως. Αναγκάστηκε να πληρώσει αποζημίωση 2 χιλιάδες δολάρια.

Ο Ντιούι δεν αρνήθηκε ποτέ τις κατηγορίες, αν και ο ίδιος δεν θα χαρακτήριζε τη συμπεριφορά του ως παρενόχληση.

“Είμαι αντισυμβατικός, αλλά οι άνδρες πάντα δείχνουν ότι τους αρέσει μια γυναίκα”, είχε σχολιάσει.

Δεν έγινε ποτέ γνωστό πώς ακριβώς παρενοχλούσε τις γυναίκες. Τα θύματά του φοβούνταν να μιλήσουν ή δίσταζαν να δώσουν πολλές λεπτομέρειες.

Αντισημίτης και ρατσιστής 

Το 1895 ίδρυσε μια λέσχη αναψυχής, που ονομαζόταν Lake Placid Club. Ο Ντιούι είχε αποκλείσει από τη λέσχη τους Εβραίους, τους μαύρους, τους Κουβανούς και τους μετανάστες. Είχε αγοράσει ακόμη και τη γύρω περιοχή από τη λέσχη, ώστε να μην εγκατασταθούν κοντά του.

Ο Ντιούι έκρυβε τις ρατσιστικές του ιδέες. Όταν κάποιος του ζητούσε να μπουν στη λέσχη του οι Εβραίοι φίλοι του, εκείνος έβρισκε δικαιολογίες. Μια μέρα ο Εβραίος Χένρι Λίπζιγκερ, που ήταν μέλος της Ένωσης Βιβλιοθηκών της Νέας Υόρκης βρήκε το βιβλίο, στο οποίο ο Ντιούι είχε γράψει τους κανόνες της λέσχης. Ανέφερε ότι “απαγορεύονταν όλες οι φυλετικές και εθνοτικές μειονότητες”. Ο Λίπζιγκερ αμέσως κατάλαβε γιατί η αίτησή του να μπει στη λέσχη ήταν για μήνες στην αναμονή.

Το 1904 εξαιτίας του αποκλεισμού των Εβραίων και άλλων θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων από τη λέσχη του, δέχτηκε δημόσια επίπληξη, ενώ έναν χρόνο αργότερα αναγκάστηκε να παραιτηθεί ως Βιβλιοθηκονόμος της Δημόσιας Βιβλιοθήκης.

Ο Ντιούι πέθανε σε ηλικία 87 ετών από έμφραγμα.

Πηγή αρχικής εικόνας: Youtube

Διαβάστε στην “ΜτΧ”: Γιατί στον τάφο του Μπουκόβσκι έχει γραφτεί η φράση «Μην προσπαθείς». Τι σημαίνει η φιγούρα του μποξέρ που έχει χαραχτεί πάνω στην ταφόπλακα