Μαρίκα Κοτοπούλη. Η μητέρα της την χτυπούσε και ευνοούσε τις αδελφές της, ενώ δεν πήγε καν δημοτικό

Έμαθε γράμματα μόνη της κι έδωσε κατά λάθος εξετάσεις στο Αρσάκειο

Αν και ξέρουμε πολλά για την ηθοποιό Κοτοπούλη, η Μαρίκα, ως άνθρωπος και κυρίως ως παιδί παραμένει στη σκιά. Η καθηγήτρια και συγγραφέας Ελίζα-Άννα Δελβερούδη στο έργο της: «1989 – Μαρίκα Κοτοπούλη, εικοσιπέντε χρόνια από τη ζωή της, 1887-1912. Σχέδιο βιογραφίας» αναφέρει αρκετές άγνωστες πτυχές της ζωής της.

Η παιδική της ηλικία δεν είναι ευτυχισμένη. Αποκτά μόρφωση αποσπασματική και μάλιστα με δική της επιμονή, αφού οι συνεχείς μετακινήσεις των ηθοποιών γονιών της δεν της επέτρεπαν κανονική φοίτηση στο σχολείο. Η μητέρα της ήταν δασκάλα και ο πατέρας της ήταν επίσης μορφωμένος και τον αποκαλούσαν «ο μορφωμένος άσσος του θεάτρου».

«Δεν θυμούμαι πώς έμαθα τα πρώτα μου γράμματα. Στο δημοτικό δεν φοίτησα διόλου. Είχα μάθει το αλφάβητο σχεδόν μόνη μου, και ύστερα έμαθα να διαβάζω. Ο πατέρας μου με έκπληξη παρακολούθησε αυτή μου την πρόοδο.

Στο Αρσάκειο έδωσα εξετάσεις κρυφά από τους γονείς μου. Ήταν παράξενο γιατί πήγα ως συνοδός των αδελφών μου που ήταν να εξεταστούν και εξετάστηκα κι εγώ. Απάντησα ό,τι με ρώτησαν και με πέρασαν και με πήραν χωρίς να πληρώσουμε. Πήγαινα σχολείο και έπαιζα στο θέατρο.

Μετά από λίγους μήνες πήγαμε στη Σμύρνη, εκεί δεν πήγα σχολείο, είχα μια δασκάλα». (από το αφιέρωμα στο περιοδικό «Ελληνικά Γράμματα» του Κ. Μπαστιά «Η Μαρίκα Κοτοπούλη: Τα ωραιότερα επεισόδια της ζωής της» – Δημοσιευμένο σε τρεις συνέχειες 15 Ιανουαρίου – 15 Φεβρουαρίου 1929)

Η σκληρή μάνα

Οι αναμνήσεις των παιδικών χρόνων της Κοτοπούλη διασώθηκαν χάρις στον αγαπημένο της Ίωνα Δραγούμη στα «Φύλλα ημερολογίου».

Εκεί γίνεται λόγος για τη βάναυση μητέρα. Μαθαίνει την κόρη της να εκμεταλλεύεται τις γνωριμίες της και να παίζει ένα σύνθετο κοινωνικό παιχνίδι ενώ την ίδια ώρα την τιμωρεί για τις συνέπειες αυτού του παιχνιδιού. Την ενθαρρύνει να συνάπτει σχέσεις και μετά τη δέρνει για να διαφυλάξει την ηθική της.

«Πολύ μικρή οι βίαιες σκηνές που είχε ο πατέρας μου και τη μητέρα μου, το ξύλο που έπεφτε αλύπητα σε μικρούς και μεγάλους με είχαν τρομοκρατήσει.

Μικρή δε θυμάμαι ποτέ να μου έδειξε ξεχωριστεί συμπάθεια ή καν κάποια φροντίδα ξέχωρη για την ανάπτυξή μου. Με είχαν αφήσει κάπως παραπεταμένη. Η Φωτεινή και η Χρυσούλα είχαν παντού τα πρωτεία. Όχι μόνο στη σπουδή, μα και στα ρούχα ακόμη ως μια ηλικία δε μου είχαν αγοράσει δικό μου πράμα. Απόκτησα δικό μου καπέλο αφού είχα φάει ξύλο αλησμόνητο.

Με έπεισε οριστικά με ένα πειστικότατο και  αλησμόνητο χαστούκι – λέει για την είσοδό της στο Βασιλικό Θέατρο.

Αθυρόστομη 

Την εποχή της Κοτοπούλη οι γυναίκες είχαν πολύ συγκεκριμένη θέση στην κοινωνία και η συμπεριφορά τους καταπιεζόταν από τα σκληρά στερεότυπα της εποχής.

Η σταρ όμως Μαρίκα είχε κερδίσει μαζί με το χειροκρότημα και το δικαίωμα να ζει τη δική της ζωή.

Όπως αναφέρει σε άρθρο του 2014, ο ερευνητής δημοσιογράφος, Ιάσων Τριανταφυλλίδης (thegreekcloud.com):

Απίστευτα δημοφιλής μιλούσε σε έναν τόνο φωνής που ήταν όπως λέγανε «ένα κράμα χρυσού και ασημιού». Έλεγε απίστευτες βωμολοχίες που έχουν μείνει στην ιστορία, έβριζε απίστευτα σαν άνθρωπος του λιμανιού.

Ήταν βασιλικιά με πάθος, τόσο που το ´20, μετά την απόπειρα κατά του Βενιζέλου, οι βενιζελικοί της κατέστρεψαν το θέατρο στην Ομόνοια. Βασιλικιά και δεξιά αλλά στο θέατρό της έκρυβε κομμουνιστές στη διάρκεια του εμφυλίου και μεσολαβούσε στα ανάκτορα για να γυρίσουν πίσω συνάδελφοί της που ήταν στην εξορία…

Λένε, πως είχε και πολλές ομοφυλοφιλικές σχέσεις με γυναίκες. Λένε πως έπαιρνε στα νιάτα της και σκληρά ναρκωτικά – μορφίνη έπαιρναν τότε…

Η Μαρίκα Κοτοπούλη είναι μια μοναδική περίπτωση ηθοποιού που έμεινε ονομαστή για τις ερμηνείες της αλλά και για τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της. Το πέρασμα της άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στο ελληνικό θέατρο.

Ο θάνατός της στις 11 Σεπτεμβρίου του 1954 βύθισε σε πένθος το ελληνικό θέατρο, τους φίλους και τους συνεργάτες της και ολόκληρη την Αθηναϊκή κοινωνία. Υπέστη έμφραγμα ενώ βρισκόταν στο σπίτι της και κατέληξε.

Την επόμενη ημέρα η σωρός της εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών και χιλιάδες λαού τη συνόδευσαν στην τελευταία της κατοικία, στο πρώτο νεκροταφείο Αθηνών, πεζή χειροκροτώντας για τελευταία φορά μια σπουδαία πρωταγωνίστρια και έναν ξεχωριστό άνθρωπο.

Η ζωή της πριν τη διασημότητα

Η Μαρίκα γεννήθηκε μέσα στο θέατρο, μεγάλωσε σ’ αυτό και κατάφερε να μεγεθύνει με τις ερμηνείες της τις αθηναϊκές σκηνές αλλά και τις σκηνές του εξωτερικού που έπαιξε.

Οι γονείς της, ηθοποιοί κι αυτοί, Ελένη και Δημήτριος Κοτοπούλης είχαν άλλες τρεις κόρες. Η Μαρίκα γεννήθηκε ενώ η μητέρα της έπαιζε μια παράσταση και την έπιασαν οι πόνοι. Στο έργο «Ο αμαξάς των Άλπεων» η Μαρίκα εμφανιζόταν ως μωρό στην αγκαλιά της μητέρας της.

Στα πέντε της υποδύθηκε μια μαθήτρια, και μέχρι το 1902 που την προσέλαβαν στο Βασιλικό Θέατρο, έπαιζε ρόλους ακόμη και έργα του κλασικού ρεπερτορίου στο πλευρό των γονιών της στα θέατρα της Αθήνας, της Αλεξάνδρειας και της Κωνσταντινούπολης.

 

Διαβάστε ακόμη:

«Κάθε φορά που πλάγιαζα μαζί του, ένιωθα ότι πλάγιαζα με τον Ερμή». Η θυελλώδης σχέση του Ίωνα Δραγούμη με τη Μαρίκα Κοτοπούλη και η αφοσίωσή του στη «Μεγάλη Ιδέα»…

Άλλα άρθρα για τις πτυχές της ζωής της Μαρίκας Κοτοπούλη στη Μηχανή του Χρόνου

Οι φωτογραφίες είναι από τη σελίδα Μαρίκα Κοτοπούλη – Marika Kotopouli [1887-1954] στο Facebook