Μαρία Μοντεσόρι. Η γιατρός που άλλαξε το σχολείο βάζοντας το παιχνίδι στην εκπαιδευτική διαδικασία. Εγκατέλειψε τη φασιστική Ιταλία και αφοσιώθηκε στα παιδιά

Η Μαρία Μοντεσόρι ήταν μία από τις μεγαλύτερες μορφές της ιταλικής ακαδημαϊκής κοινότητας. Όχι μόνο γιατί το 1904 πήρε την έδρα της Ανθρωπολογίας σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές στα πανεπιστήμια ούτε ως φοιτήτριες, αλλά κυρίως επειδή ανέπτυξε νέες μεθόδους παιδαγωγικής που υιοθετούνται ακόμα και σήμερα.

Γεννήθηκε το 1870 κοντά στην Ανγκόνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης. Εκεί πήρε το ντοκτορά της Ιατρικής το 1896 κι έγινε η πρώτη γυναίκα γιατρός της Ιταλίας. Πρωτοδιορίστηκε ως διευθύντρια στο Τμήμα Παίδων της πανεπιστημιακής ψυχιατρικής κλινικής της Ρώμης και λίγο αργότερα διορίστηκε καθηγήτρια του πανεπιστημίου.

Στην κλινική αφιέρωσε δύο χρόνια, βοηθώντας παιδιά με νοητική καθυστέρηση και εμπλουτίζοντας τις εμπειρίες της. Ξεκίνησε σπουδές Ψυχολογίας και Φιλοσοφίας και το 1907 ίδρυσε το δικό της νηπιαγωγείο σε μια φτωχική συνοικία της Ρώμης, όπου δοκιμάζει ένα νέο παιδαγωγικό σύστημα, τη λεγόμενη “μέθοδο αυταγωγής” και σε παιδιά χωρίς διανοητικά προβλήματα, της προσχολικής ηλικίας.

Η αγάπη της για τα παιδιά ήταν μεγάλη και αφιέρωσε όλη της τη ζωή σε αυτά. Ήταν η πρώτη παιδαγωγός που κατανόησε πόσο διαφορετικός είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον κόσμο τα παιδιά, σε σχέση με τους ενήλικες, και πόσο διαφορετικά αποκτούν τις γνώσεις τους.

Η Μοντεσόρι διαπίστωσε ότι η παιδική νοημοσύνη συνδέεται άμεσα με τους μηχανισμούς των αισθήσεων. Έτσι άρχισε να βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν παρατηρητικότητα και ενθάρρυνε τη δημιουργική τους διάθεση, με αξιοθαύμαστα αποτελέσματα.

Το παιχνίδι στο μάθημα

Βασικό στοιχείο της “μοντεσοριανής μεθόδου” είναι η διδασκαλία μέσα από το παιχνίδι.

Δημιούργησε νέους τύπους παιχνιδιών, που κεντρίζουν την περιέργεια και τη φυσική έφεση των παιδιών να γνωρίσουν το περιβάλλον, κάτι που βοηθά την πνευματική και φυσική τους ανάπτυξη.

Στο βιβλίο της “Αυταγωγή στην πρώτη παιδική ηλικία”, υποστηρίζει ότι οι ενήλικες πρέπει να δείχνουν στα παιδιά απλώς πώς να κάνουν διάφορα πράγματα μόνα τους και όχι να τους τα κάνουν εκείνοι.

Σύμφωνα με την παιδαγωγό, το παιχνίδι απευθύνεται σε όλες τις αισθήσεις του παιδιού και συνεπώς προάγει τη μάθηση.

Τα διδακτικά παιχνίδια περιλαμβάνουν χρωματιστούς κύβους, τρίγωνα, πλακίδια με διαφορετικό βάρος, καμπανούλες, καθώς και γράμματα του αλφάβητου και αριθμούς από χαρτόνι.

Βασικός άξονας της μεθόδου είναι ο σεβασμός στην προσωπικότητα του παιδιού και η έξοδος από την αυστηρή πειθαρχία.

Η Μοντεσόρι διέδωσε τη μέθοδο διδασκαλίας της με πολυάριθμα δημοσιεύματα τα οποία βρήκαν μεγάλη απήχηση σε όλο τον κόσμο. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.

Ακόμα και παιδιά με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, ενσωματώνονταν σταδιακά στις κανονικές τάξεις του σχολείου, καθώς απελευθερωνόταν το πνεύμα και η ψυχή τους.

Το 1936 εγκατέλειψε τη φασιστική Ιταλία και κατέφυγε στην Αγγλία. Στη συνέχεια εργάστηκε ως παιδαγωγός στην Ινδία και επέστρεψε στην πατρίδα της μετά το τέλος του πολέμου, το 1947.

Ίδρυσε σχολές σε πολλά κράτη για να εκπαιδεύεται το προσωπικό στη χρησιμοποίηση του νέου παιδαγωγικού υλικού. Εγκαταστάθηκε στην Ολλανδία όπου πέθανε τον Μάιο του 1952.

*Με πληροφορίες από “Το άλμπουμ της σύγχρονης Ιστορίας, Stars και προσωπικότητες” εκδόσεις Μανιατέα

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Όταν η πρώτη φοιτήτρια εισήχθη στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ο πρύτανης διαμαρτυρήθηκε στο υπουργείο «δια την ανάμειξιν των φύλων». «Στην κουζίνα, στην κουζίνα» φώναζαν οι φοιτητές στην πρώτη ελληνίδα καθηγήτρια της Ιατρικής

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ένα πείραμα που προκάλεσε ηλεκτροσόκ σε διακόσιους μοναχούς στο Παρίσι του 1746 και έδειξε πως το μέλλον «ήταν καλωδιωμένο»