Μαντάμ Δέσποινα. Η καλλονή από την Κωνσταντινούπολη που κατηγορήθηκε για κατασκοπεία υπέρ των Γερμανών. Τι απέγινε

Ήταν μια γυναίκα που αναστάτωνε με την παρουσία της κάθε άντρα. Σαγήνευε με τις χορευτικές ικανότητες. Η ζωή της, αν και πολύ σύντομη, ήταν γεμάτη μυστήριο, στενές επαφές με ισχυρούς άνδρες και καλοπέραση σε ακριβά ξενοδοχεία.

Η Δέσποινα Στορτς, αν και ποτέ δεν αποδείχθηκε η δράση της, μπήκε στο πάνθεο των γυναικών κατασκόπων.

Η Φαναριώτικη καταγωγή

Η Δέσποινα Νταβίντοβιτς Στορτς γεννήθηκε την πρωτοχρονιά του 1894 ή 1895 στην Κωνσταντινούπολη από Έλληνες Φαναριώτες γονείς. Σε ηλικία μόλις 17 ετών παντρεύτηκε τον Γάλλο στρατιωτικό Πολ Στορτς. Στον σύντομο βίο του γάμου της η Δέσποινα άρχισε να έχει επαφές με υψηλούς αξιωματούχους στα οθωμανικά σαλόνια λόγω της θέσης του συζύγου της.

Μιλούσε αγγλικά και γαλλικά και στις δεξιώσεις η ομορφιά και οι χορευτικές ικανότητές της μαγνήτιζαν τα βλέμματα των ανδρών. Οι επαφές της επικεντρώνονταν σε στρατιωτικούς και διπλωματικούς υπαλλήλους όλων των βαθμών κυρίως των χωρών που είχαν εμπλακεί στον Α Παγκόσμιο πόλεμο.

Έτσι όταν ο γάμος της διαλύθηκε η νεαρή, όμορφη, επικοινωνιακή γυναίκα μπήκε στο στόχαστρο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.

Η μυστηριώδης τουρκάλα με τα πολλά ονόματα

Η Δέσποινα ταξίδευε στις μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου και σε κάθε προορισμό χρησιμοποιούσε άλλο όνομα. Στο Παρίσι ήταν γνωστή ως Μαντάμ Νεζί, σε Λονδίνο και Μαδρίτη ως Μαντάμ Χέσκεθ, στη Ρώμη κυκλοφορούσε στα σαλόνια και στα πάρτι ως Μαντάμ Νταβίντοβιτς.

Στην Αμερική άλλαζε όνομα αναλόγως του ξενοδοχείου που διέμενε. Πάντα επέλεγε τα πιο ακριβά και πολυτελή ξενοδοχεία. Έτσι στο «Νιου Γιορκ Μπάλτιμορ» της Νέας Υόρκης είχε δηλώσει όνομα το Μαντάμ Δέσποινα, στο «Σόρχαμ» της Ουάσινγκτον έδωσε το όνομα Βαρόνη ντε Μπεβίλ. Στο όνομα αυτό μάλιστα εκδόθηκε και το ένταλμα σύλληψής της.

Η επαφή που της κόλλησε τη ρετσινιά της κατασκόπου

Σε ένα από ταξίδια της στη Μαδρίτη, η Δέσποινα, ή Μαντάμ Χέσκεθ, είχε πολλές επαφές με Γερμανούς κατασκόπους γεγονός που υπέπεσε στην αντίληψη των πρακτόρων των άλλων ευρωπαϊκών κρατών και των Αμερικανών. Η νεαρή Δέσποινα είχε αρχίσει να κυκλοφορεί από τον μόνιμο συνοδό της, τον Γάλλο Βαρόνο Χένρι ντε Μπεβίλ.

Η παρακολούθησή της από τους πράκτορες των συμμάχων την έφερε σε δύσκολη θέση και αναγκάστηκαν με τον Βαρόνο να φύγουν άρον άρον από τη Μαδρίτη με προορισμό την Αβάνα της Κούβας.

Το «κουαρτέτο της Κούβας» και η σύλληψη στις ΗΠΑ

Από την εξωτική Αβάνα η Δέσποινα, ο Βαρόνος συνοδός της και ένα ακόμη ζευγάρι ταξίδεψαν στην Νέα Υόρκη. Το δεύτερο ζευγάρι αποτελούσαν μια Γερμανίδα, η Ελίζαμπεθ-Σαρλότ Νιξ και ένας Γάλλος το όνομα του οποίου εικάζεται ότι ήταν Ρομπέρ ντε Κλαρμόν.

Το «κουαρτέτο της Κούβας» όπως ονομάστηκε αμέσως μετά την άφιξή τους από την Αβάνα μπήκε στο στόχαστρο των πρακτόρων του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

Βασικός λόγος που κίνησε υποψίες στις αμερικανικές αρχές ήταν η πολύ ακριβή ζωή που έκανε στη Νέα Υόρκη. Πλήρωνε 1.000 δολάρια το μήνα για τη σουίτα που νοίκιαζε στο ξενοδοχείο της, ενώ δεν διέφυγε της προσοχής τους και μια περίεργη κατάθεση που κατέγραψαν στον τραπεζικό λογαριασμό της φίλης της, Ελίζαμπεθ-Σαρλότ Νιξ.

Ένας  Γερμανός, ο Κόμης Μπέρνστορφ κατέθεσε στο λογαριασμό της φράου Νιξ 3.000 δολάρια. Τίποτα δεν θα ήταν περίεργο, ενδεχομένως, αν ο Μπερνστρορφ δεν ήταν ο πρέσβης της Γερμανίας στις ΗΠΑ την ταραγμένη περίοδο του πολέμου. Προηγουμένως μάλιστα ο Μπέρνστορφ είχε θητεύσει και την Κωνσταντινούπολη ως πρέσβης της Γερμανίας.

Ο κλοιός των Αμερικανών πρακτόρων άρχισε να σφίγγει γύρω από αυτή την ιδιότυπη παρέα. Παρ’ όλα αυτά η Δέσποινα συνέχιζε να κάνει γνωριμίες και να έχει κατακτήσεις υψηλού επιπέδου και γρήγορα απέκτησε το όνομα «Τουρκικός πειρασμός» («Τούρκικο λούκουμι»:  θα μπορούσε να αποδώσει ίσως καλύτερα το πώς την έβλεπαν οι αμερικανοί φίλοι της).

Όταν η κατάσταση κάπως δυσκόλεψε η Δέσποινα και η παρέα της προσπάθησαν να στείλουν μπαούλα με τις αποσκευές τους στον Παναμά και έβγαλαν γαλλικά διαβατήρια για να διαφύγουν και πάλι προς την Κούβα. Οι αμερικανικές αρχές αποφάσισαν να δράσουν άμεσα καθώς το «κουαρτέτο» ετοιμαζόταν να πετάξει και μαζί του ίσως οι αποδείξεις της κατασκοπίας υπέρ των Γερμανών.

Στις 18 Μαρτίου 1918 η Δέσποινα και η παρέα της συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές της νήσου Έλις, στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης.

Οι αρχές παρά τις ανακρίσεις και τις έρευνες για την προέλευση των χρημάτων που σπαταλούσε η Δέσποινα με την παρέα της δεν μπόρεσαν να «δέσουν» την υπόθεση με ατράνταχτες αποδείξεις. Παρόλα αυτά εξέδωσαν απόφαση σύμφωνα με την οποία οι τέσσερις χαρακτηρίστηκαν ως «ανεπιθύμητοι» στις ΗΠΑ και άρχισαν τις διαδικασίες απέλασης.

Παράλληλα η θέση της Δέσποινας επιβαρύνθηκε όταν οι αρχές ανακάλυψαν μια θυρίδα σε τράπεζα μέσα στην οποία βρέθηκαν επιστολές σε πολλές εξέχουσες προσωπικότητες της Ευρώπης αλλά και αρκετά γράμματα σε κώδικα.

Θάνατος από πνευμονία ή κάτι άλλο;

Η διαμονή στις φυλακές στο νησί Έλις δεν ήταν οι καλύτερες και οι τέσσερις κρατούμενοι παρουσίασαν σχεδόν αμέσως μετά τη μεταγωγή τους συμπτώματα πνευμονίας.

Η Δέσποινα δεν άντεξε και στις 30 Μαρτίου βρέθηκε νεκρή στο κρεβάτι της. Ήταν μόλις 23 ετών.

Κηδεύτηκε την πρωταπριλιά του 1918 και το ρεπορτάζ της εφημερίδας «New York Sun» ανέφερε:

«Ένα υπέροχο λευκό φέρετρο με σκαλίσματα κρύβει μέσα του το σώμα της Δέσποινας Νταβίντοβιτς Στορτς, την πιο γοητευτική κατάσκοπο που έχει γνωρίσει η Αμερική. Το φέρετρο τοποθετήθηκε σε σφραγισμένο τύμβο στην ανατολική πλευρά του λόφου στο νεκροταφείο Όλιβετ-Μασπεθ-Κουίν.

Έτσι έπεσε η αυλαία σε μια 23χρονη ζωή που ενεπλάκη σε διπλωματικές και κατασκοπικές ίντριγκες που όμοιές της δεν έχουν γνωρίσει άλλες γυναίκες».

Η κηδεία της Δέσποινας έγινε σε ορθόδοξη εκκλησία της Νέας Υόρκης αν και ουδέποτε υπήρξαν μαρτυρίες για τη θρησκεία της. Παρόντες ήταν ο πιστός θαυμαστής και συνοδός της, Βαρόνος Χένρι ντε Μπεβίλ, οι γονείς του και ένας μυστικός πράκτορας των ΗΠΑ.

Η «New York Sun» έγραψε: «Ο Βαρόνος, που είχε σαγηνευτεί από την ακαταμάχητη γοητεία της ύποπτης για κατασκοπεία τουρκάλας, έκλαιγε με λυγμούς αποχαιρετώντας τη γυναίκα που τον είχε μπλέξει σε έναν ιστό ίντριγκας και δολοπλοκίας».

Η οικογένεια του Βαρόνου Χένρι που ήταν γνωστή στις αμερικανικές αρχές κατάφερε να πείσει ότι ο γιος τους δεν είχε καμία σχέση με τυχόν προδοσία μυστικών από την Δέσποινα που είχε «τυλίξει» τον νεαρό.

Η μόνη «κατηγορία» για τον Χένρι ήταν ότι παρέμεινε μέχρι τέλος σαγηνευμένος και πιστός στην αγαπημένη του Δέσποινα.

Ο θάνατος της βασικής ύποπτης της τετραμελούς παρέας έκλεισε και την υπόθεση που έτσι κι αλλιώς δεν είχε ποτέ αποδείξεις ενοχής, παρά το γεγονός ότι ένα δημοσίευμα έκανε λόγο για «ομολογία πριν το θάνατο» της Δέσποινας Στορτς χωρίς όμως να φέρει τίποτα στο φως.

Διαβάστε ακόμη: Μάτα Χάρι η μοιραία ερωμένη που καταδικάστηκε χωρίς αποδείξεις. Εκτελέστηκε ως διπλή πράκτορας και θεωρήθηκε υπεύθυνη για τον θάνατο χιλιάδων στρατιωτών…