Μανώλης Γλέζος. Ο πρώτος παρτιζάνος στην Ευρώπη, που κατέβασε τη γερμανική σημαία με τον Σάντα, γνώρισε τον Φιντέλ και τον Τσε και γλίτωσε την εκτέλεση χάρη στον κόσμο που ξεσηκώθηκε

31 Μαΐου 1941. Δύο δεκαεννιάχρονοι φοιτητές σκαρφάλωσαν στο βράχο της Ακρόπολης ξημερώματα και κατέβασαν την γερμανική σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό που κυμάτιζε στην κορυφή του λόφου. Μανώλης Γλέζος και Λάκης Σάντας.

«Μακάρι να σε βρει καλό βόλι για να μην υποφέρεις»

Το παράτολμο σχέδιο είχε μπει στο μυαλό του Μανώλη Γλέζου και του Λάκη Σάντα αρκετό καιρό πριν. Πήγαν στην Εθνική βιβλιοθήκη και άρχισαν να μελετούν ό,τι σχετικό βρήκαν με τη μορφολογία του απότομου βράχου της Ακρόπολης. Τέλη Μαΐου, το σχέδιο είχε τελειοποιηθεί. Η αφορμή για την υλοποίησή του δόθηκε το πρωί της 30^ης Μαΐου του 1941. Οι δύο νέοι πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει στα χέρια των Γερμανών. Το ίδιο βράδυ, εξοπλισμένοι με ένα φαναράκι κι ένα μαχαίρι, πήραν το δρόμο της ανάβασης.

«Ο ένας ευχόταν στον άλλον: να σε βρει καλό βόλι για να μην υποφέρεις και να μην πέσεις στα χέρια του εχθρού. Αλλά είχαμε πει ότι όποιος ζήσει πρέπει να προσέξει τα όνειρα των παιδιών να τα κάνει πράξη». Τελικά επέζησαν κι οι δύο. Και το όνειρο της υποστολής της ναζιστικής σημαίας είχε γίνει πράξη.

«Έζησα την απελευθέρωση από το ραδιόφωνο»

Η αντιστασιακή δράση του Μανώλη Γλέζου συνεχίστηκε καθ’ όλη της διάρκεια της Κατοχής. Συνελήφθη, βασανίστηκε, φυλακίστηκε, καταδικάστηκε σε θάνατο. Όμως δεν λύγισε ποτέ. Ήξερε ότι η Απελευθέρωση ήταν κοντά.

Ωστόσο όταν η ημέρα της εθνικής λύτρωσης έφτασε, δεν κατάφερε να τη χαρεί μαζί με τους συμπατριώτες του στους δρόμους.

«Όταν απελευθερωθήκαμε έτυχε να είμαι στο κρεβάτι. Μετά από μια μάχη με τους Γερμανούς έπεσα με υψηλό πυρετό και είχα υποστεί παράτυφο. Έτσι, έζησα με τα ακουστικά στο αυτί, με το ραδιόφωνο του Γαληνίτη. Παρακολούθησα έτσι, την ημέρα της απελευθέρωσης».

Ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης

Οι περιπέτειες του Μανώλη Γλέζου δεν τελείωσαν με την ήττα των Γερμανών και τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ακολούθησε ο εμφύλιος, όπου επαναλήφθηκε το ίδιο «έργο». Συλλήψεις, φυλακίσεις, βασανιστήρια, καταδίκες σε θάνατο.

«Ήμουν ένας ασυμβίβαστος αριστερός. Η δική μου ιστορία απεικονίζει την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα. Αλλά δεν ήμουν μόνο εγώ, ήταν χιλιάδες σαν κι εμένα».

Τη δεύτερη φορά που καταδικάστηκε σε θάνατο μαζί με άλλους τρεις, τους έσωσε ένα περίεργο γεγονός.

«Ο στρατιωτικός διοικητής Αθηνών κάλεσε Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους και τους είπε ότι θα κάνω πανηγυρική την εκτέλεση του Γλέζου. Με τύμπανα και σάλπιγγες. Έχω ανοίξει ήδη τους τάφους τους στο τρίτο νεκροταφείο. Έκαναν επέμβαση από το εξωτερικό πάρα πολλοί παράγοντες. Ανάμεσά τους βρισκόταν και ο ίδιος ο Ντε Γκωλ, ο οποίος είπε, για να με σώσει ίσως, ότι ήμουν ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης. Την εκπομπή μάλιστα την μετέδωσε η ‘Φωνή της Γαλλίας’ που αναμεταδιδόταν από τον Ελληνικό Ραδιοφωνικό Σταθμό κάθε μεσημέρι. Και το άκουσε όλος ο ελληνικός λαός.

Τότε, άρχισαν οι κινητοποιήσεις παντού. Εμείς βέβαια τα αγνοούσαμε όλα αυτά, πιστεύαμε ότι θα γίνει η εκτέλεσή μας. Όταν άρχισαν να περνάνε οι μέρες και δεν γινόταν η εκτέλεση αναρωτιόμασταν γιατί».

«Ο Φιντέλ με ήξερε πριν τη γνωριμία μας»

Στα μετεμφυλιακά χρόνια, ο Γλέζος είχε την ευκαιρία να γνωρίσει δύο από τα πολιτικά του ινδάλματα. «Είχα γνωρίσει τον Φιντέλ και τον Τσε το 1963, όταν είχα πάει στην Κούβα. Τον Φιντέλ μάλιστα, τον γνώρισα σε ένα παιχνίδι μπέιζμπολ. Με ήξερε ήδη. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα ήμουν τόσο γνωστός στην Κούβα. Παρακολούθησα τη μεγάλη του ομιλία των 7 ωρών. Ήμουν ακριβώς πίσω του. Μετά, συζητήσαμε για τη διεθνή κατάσταση. Θυμάμαι πως την ώρα που κουβεντιάζαμε, μου λέει, “Κοίταξε Μανώλη”. Τράβηξε την κουρτίνα και φάνηκε απ’ έξω ένα αμερικάνικο καράβι. “Εσείς”, λέει, “είστε σε καλύτερη κατάσταση απ᾽ό,τι εμείς” – και είχε δίκιο».

Ο αγώνας για τις γερμανικές αποζημιώσεις

Οι δεκαετίες περνούσαν, ο Μανώλης Γλέζος μεγάλωνε, αλλά δεν έπαυε ποτέ να αγωνίζεται για τα πιστεύω και τις αξίες του. Το 2014 εκλέχθηκε με 438.000 σταυρούς στο Ευρωκοινοβούλιο ως ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν πρώτος σε σταυρούς προτίμησης μεταξύ όλων των υποψηφίων, όλων των κομμάτων. Βασικός του στόχος στην ευρωβουλή ήταν να αναδείξει διεθνώς το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων.

«Δεν πρόκειται για πολεμικές αποζημιώσεις, αλλά για οφειλές της Γερμανίας προς το ελληνικό Δημόσιο και τους Έλληνες πολίτες, οι οποίες βεβαίως και στέκουν. Οι οφειλές προς τους πολίτες είναι δυσθεώρητου ύψους. Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας αρνούνται να εξοφλήσουν αυτές τις οφειλές. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: Γιατί; Σε αυτό κάποτε πρέπει να απαντήσουν. Δεν θεωρούμε, φυσικά, υπεύθυνο τον σημερινό γερμανικό λαό για τα εγκλήματα του Γ΄ Ράιχ».

Ένα χρόνο μετά την εκλογή του στην Ευρωβουλή παραιτήθηκε. Είχε ανακοινώσει εκ των προτέρων ότι θα αποχωρούσε μόλις συμπλήρωνε θητεία ενός έτους. Βέβαια, η παραίτηση αυτή δεν συνεπάγεται με παραίτηση από τον πολιτικό λόγο. Ο Μανώλης Γλέζος συμμετείχε ενεργά στην ελληνική πολιτική ζωή από τα εφηβικά του χρόνια. Άλλωστε το είχε δηλώσει: “Όσο ζω θα αγωνίζομαι”.

 Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η ναζιστική σημαία κατέβηκε από την Ακρόπολη στις 30 Μαΐου 1941. Για πρώτη φορά όμως γιορτάστηκε 39 χρόνια αργότερα! Δείτε την μοναδική μαρτυρία των Γλέζου και Σάντα στον Φρέντυ Γερμανό (βίντεο)

Διαβάστε ακόμη: Ο Μανώλης Γλέζος έχει ένα ρεκόρ στην Ελλάδα: γιόρτασε 13 φορές τα Χριστούγεννα στη φυλακή! Μερικά ως μελλοθάνατος (βίντεο)…

Διαβάστε ακόμη: Η σύλληψη του Γλέζου και του Σάντα από τους Γερμανούς. Αγνοούσαν ότι αυτοί κατέβασαν τη σβάστικα από την Ακρόπολη. Ο Γερμανός πιλότος που βοήθησε τον Σάντα

Διαβάστε ακόμη: Nίκος Γλέζος. Ο άγνωστος ήρωας και αδελφός του Μανώλη Γλέζου, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Το σημείωμα στη μητέρα του με τον σκούφο…

Διαβάστε ακόμη:Γιατί ένα κοριτσάκι του γυμνασίου ήθελε να γνωρίσει τον Μανώλη Γλέζο;