Μανχάταν. Το νησί που πούλησαν οι Ολλανδοί στους Βρετανούς, για να έχουν το μονοπώλιο στο μοσχοκάρυδο! Η σφαγή των ιθαγενών, το “βέτο” της καλλιέργειας και το τέλος του ολλανδικού “χρυσού αιώνα”

Τον 17ο αιώνα, το μοσχοκάρυδο ήταν πιο πολύτιμο κι απ’ το χρυσάφι για τους Ευρωπαίους.

Ήταν πάντα ένα πολύτιμο μπαχαρικό, που είχαν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν μόνο οι πλούσιοι, αλλά τον 17ο αιώνα, η αξία του ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.

Πίστευαν ότι το μοσχοκάρυδο μπορούσε να θεραπεύσει την πανούκλα.

Οι άνθρωποι κουβαλούσαν ένα σακουλάκι με μοσχοκάρυδο γύρω απ’ τον λαιμό τους και το ακουμπούσαν συχνά στη μύτη τους.

Η έντονη μυρωδιά του μπαχαρικού, έλεγαν, εμπόδιζε τη μεταφορά της ασθένειας.

Εκτός από αυτό, χρησιμοποιούνταν για τη διατήρηση των κρεάτων και ως φάρμακο για το κρυολόγημα.

Το μοσχοκάρυδο προέρχεται από το φυτό «Myristica fragrans», που φύτρωνε μόνο στα νησιά Μπάντα της Ινδονησίας.

Οι Ευρωπαίοι δε γνώριζαν από που προερχόταν το μοσχοκάρυδο. Την καταγωγή του θαυμάσιου μπαχαρικού ανακάλυψαν Πορτογάλοι έμποροι το 1511.

Φυσικά, προσπάθησαν να κατακτήσουν τα νησιά, αλλά οι ιθαγενείς κάτοικοι πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση και τους έδιωξαν.

Σειρά είχαν οι Ολλανδοί.

Το 1609, έμποροι απ’ την Ολλανδία έπεισαν τους γηγενείς κατοίκους των νησιών να υπογράψουν συνθήκη, που έδινε το μονοπώλιο του μοσχοκάρυδου στους Ολλανδούς.

Η σφαγή των ιθαγενών

Το 1621 οι Ολλανδοί κατακτητές αποφάσισαν να απαλλαγούν μια και καλή από τους ιθαγενείς.

Σκότωσαν όσους άνδρες ήταν πάνω από 15 χρόνων.

Οι αρχηγοί των χωριών αποκεφαλίστηκαν και τα κεφάλια τους βρίσκονταν σε κοινή θέα, ως προειδοποίηση για πιθανούς επαναστάτες.

Στη συνέχεια, οι Ολλανδοί όρισαν συγκεκριμένα σημεία, που επιτρεπόταν να καλλιεργείται το μοσχοκάρυδο.

Όποιος τολμούσε να φυτέψει σπόρους κάπου άλλου, ή να τους πάρει μαζί του σε ταξίδι, εκτελούνταν.

Οι καρποί του μοσχοκάρυδου αλείφονταν με λεμόνι πριν τοποθετηθούν στα πλοία.

Με αυτό τον τρόπο, ο καρπός δε θα «ρίζωνε», αν κάποιος προσπαθούσε να τον καλλιεργήσει.

Οι Ολλανδοί είχαν βρει τον τρόπο να διατηρήσουν το απόλυτο μονοπώλιο του υπερπολύτιμου μπαχαρικού.

Οι Ολλανδοί έδωσαν το νησί του Μανχάταν στους Βρετανούς

Το μόνο εμπόδιο ήταν οι Βρετανοί, οι οποίοι κατείχαν το μικροσκοπικό νησί «Ραν», που ανήκε στο σύμπλεγμα νησιών Μπάντα.

Το 1615, οι Ολλανδοί επιτέθηκαν για πρώτη φορά στους Βρετανούς, για να τους διώξουν.

Έγιναν συνεχόμενες μάχες, αλλά το αποτέλεσμα ήταν ισόπαλο.

Μέχρι το 1667, οι Ολλανδοί δεν είχαν καταφέρει να «ξεφορτωθούν» τους Βρετανούς.

Τότε έγινε μία ιστορική ανταλλαγή.

Οι Ολλανδοί έδωσαν το νησί Μανχάταν στους Βρετανούς. Ως αντάλλαγμα, οι Βρετανοί θα τους παραχωρούσαν το νησί Ραν.

Το «Νέο Άμστερνταμ», όπως ονομαζόταν μέχρι τότε η Νέα Υόρκη, πέρασε στην κυριαρχία των Βρετανών για λίγο μοσχοκάρυδο.

Οι Ολλανδοί πίστευαν ότι είχαν βγει κερδισμένοι απ’ την ανταλλαγή.

Το Μανχάταν ήταν ένα μακρινό και ουσιαστικά άχρηστο νησί, ενώ στο Ραν υπήρχαν οι φυτείες μοσχοκάρυδου, που θα τους έκαναν πάμπλουτους.

Η «φυγάδευση» του μοσχοκάρυδου

Η «χρυσή περίοδος» των Ολλανδών κράτησε μόλις ένα αιώνα.

Το 1770, ο Γάλλος Πιερ Ποάβρ, κατάφερε να «φυγαδεύσει» σπόρους μοσχοκάρυδου σε γαλλικές αποικίες στην Αφρική και την Καραϊβική.

Ήταν το πρώτο χτύπημα στο μονοπώλιο των Ολλανδών.

Το 1778, οι μισές καλλιέργειες μοσχοκάρυδου στα νησιά Μπάντα καταστράφηκαν, μετά από ένα φοβερό τσουνάμι.

Το τέλος ήρθε το 1810.

Οι Βρετανοί επιτέθηκαν στα νησιά Μπάντα και μετά από μια σύντομη αλλά άγρια μάχη, οι Ολλανδοί παραδόθηκαν.

Τα νησιά επανήλθαν στους Ολλανδούς το 1814, αλλά ήταν πλέον πολύ αργά.

Οι Βρετανοί είχαν φροντίσει να πάρουν σπόρους μοσχοκάρυδου και να τους φυτέψουν σε δικές τους αποικίες στη Σιγκαπούρη, στη Σρι Λάνκα και στη Μαλαισία.

Οι Ολλανδοί είχαν χάσει το μονοπώλιο, για το οποίο είχε χυθεί τόσο αίμα.

Η αξία του μοσχοκάρυδου έπεσε, όσο αυξήθηκε ο ανταγωνισμός και η προσφορά.

Αντίθετα, το νησί Μανχάταν εξελίχθηκε στο οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο που ξέρουμε σήμερα.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γιατί οι Ρώσοι πούλησαν την Αλάσκα στην Αμερική για 7,2 εκατ. δολάρια. Αρχικά η αμερικανική κοινή γνώμη αντέδρασε για σπατάλη σε μια παγωμένη γη, αλλά μετά από 100 χρόνια «αποζημιώθηκαν» με χρυσό και πετρέλαιο