Μακεδονικός Χαλβάς. Μια «γευστική» αναδρομή στην ιστορία του πρωταγωνιστή της Καθαράς Δευτέρας

Με την Καθαρά Δευτέρα προ των πυλών, οι νεότεροι ανυπομονούν για ανέμελα παιχνίδια και το πέταγμα του χαρταετού στην εξοχή, ενώ κάποιοι από τους παλιότερους αναπολούν περασμένα καθαροδευτεριάτικα τραπέζια. Τότε που, ακολουθώντας τις επιταγές της παράδοσης, κανείς δεν έλειπε από τον εορτασμό της ημέρας και όλοι μαζί συγκεντρώνονταν για να γευτούν νόστιμους, νηστίσιμους μεζέδες, χτίζοντας όμορφες, οικογενειακές στιγμές και αναμνήσεις.

Μπορεί οι καιροί να αλλάζουν και οι ευκαιρίες να βρεθούμε με την οικογένεια και αγαπημένους φίλους να μειώνονται, ωστόσο κάποιες αξίες παραμένουν αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου. Όπως κάθε φορά, το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας θα στρωθεί σε πολλές αυλές, μπαλκόνια και βεράντες και, παραδοσιακά, ο Μακεδονικός Χαλβάς θα τοποθετηθεί στο κέντρο του, καταλαμβάνοντας την πρωταγωνιστική θέση που διατηρεί μέσα στα χρόνια.

Το υγιεινό αυτό νηστίσιμο έδεσμα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης και έχει ταυτιστεί με τη γιορτή της Καθαράς Δευτέρας. Ξεκίνησε το ταξίδι του σχεδόν ένα αιώνα πίσω, το 1924, από την πλατεία Άθωνος στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Τρία αδέλφια, ο Κωνσταντίνος, ο Ελευθέριος και ο Σάββας Χαΐτογλου, στον απόηχο της Μικρασιατικής Καταστροφής, εγκαταστάθηκαν στην πόλη και ανέλαβαν να διατηρήσουν ζωντανό το όραμα του παππού τους Νίκου, χαλβαδοποιού στη Μικρά Ασία. Έτσι, έθεσαν σε λειτουργία μια μικρή βιοτεχνία που σύντομα άρχισε να τροφοδοτεί με χαλβά και την Αττική. Η νοστιμιά και η ποιότητα του προϊόντος διαδόθηκε γρήγορα και σύντομα η ίδια αγορά απέδωσε στον ξακουστό χαλβά από τη Μακεδονία το όνομα «Μακεδονικός Χαλβάς».

Μάλιστα, με μια πρωτοποριακή για την εποχή κίνηση, ο Μακεδονικός Χαλβάς δεν άργησε να ταξιδέψει και εκτός Ελλάδας. Το 1950 η εταιρεία τυποποίησε το προϊόν, που έως τότε διακινούνταν μόνο χύμα, στη χαρακτηριστική μεταλλική συσκευασία ½ οκάς, φιλοτεχνημένης με τη γυναικεία φιγούρα της «Μακεδονοπούλας». Κατέστησε, με αυτόν τον τρόπο, εφικτή τη μεταφορά και την εξαγωγή του, η οποία σταδιακά επεκτάθηκε σχεδόν σε όλον τον κόσμο.

Σήμερα, ύστερα από ενενήντα και πλέον χρόνια ζωής, η Αφοί Χαΐτογλου παραμένει μια αμιγώς ελληνική οικογενειακή επιχείρηση και αποτελεί μία εκ των μεγαλύτερων βιομηχανιών τροφίμων στην Ελλάδα. Ο Μακεδονικός Χαλβάς δε, φτιάχνεται διαχρονικά, σύμφωνα με την ίδια εκείνη συνταγή του παππού Χαΐτογλου και των εγγονών του. Παράγεται από ταχίνι, δηλαδή 100% αλεσμένο σουσάμι, που εξακολουθεί να αλέθεται σε πέτρινους μύλους. Και ο πατροπαράδοτος αυτός τρόπος παραγωγής, σε συνδυασμό με την άριστη ποιότητα των πρώτων υλών, είναι που συνθέτουν την αγαπημένη, αυθεντική γεύση του Μακεδονικού Χαλβά που μέσα από τη μακριά διαδρομή του, συντροφεύει τις Καθαρές Δευτέρες πολλών γενεών, θυμίζοντας πρόσωπα, τόπους και οικογενειακές στιγμές.

Σημαντικό κομμάτι της μνήμης και της παράδοσης, άλλωστε, είναι και η γεύση. Και ο Μακεδονικός Χαλβάς, για περισσότερα από 90 χρόνια, συντροφεύει την Καθαρά Δευτέρα, δίνοντας μια ξεχωριστή γλύκα και νοστιμιά στο νηστίσιμο τραπέζι.