Λονδίνο- Ινδία μέσω Ελλάδας σε πέντε μέρες. Το ταξίδι του πρώτου υδροπλάνου που άλλαξε τα δεδομένα στις μετακινήσεις. Σε ποιες ελληνικές πόλεις έκανε ανεφοδιασμό

Στις 28 Μαρτίου 1910, ο Γάλλος Ανρί Φαμπρ απογείωσε για πρώτη φορά στην ιστορία ένα υδροπλάνο στη λίμνη Μπερ στα γαλλοελβετικά σύνορα.

Οι παριστάμενοι στην επίδειξη αντιλήφθηκαν αμέσως τα πλεονεκτήματα που προσέφερε το καινούργιο μέσο, το οποίο μπορούσε να πραγματοποιήσει στάση όπου υπήρχε θάλασσα, λίμνη ή μεγάλο ποτάμι. Πρώτοι οι Βρετανοί αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τα υδροπλάνα για να μειώσουν τις αποστάσεις ανάμεσα στο κέντρο της αυτοκρατορίας τους και τις απομακρυσμένες αποικίες. Πρωτίστως τους ενδιέφερε η γρήγορη μεταφορά αξιωματούχων, κρατικών διαταγών και του ταχυδρομείου στο διαμάντι  του αυτοκρατορικού στέμματος, την αχανή Ινδία. Το ταξίδι με πλοίο από το Λονδίνο προς την Ινδία μπορούσε να διαρκέσει εκείνη την εποχή από 25 ημέρες μέχρι ενάμιση μήνα, ανάλογα με το σκαρί και τον καιρό.

Λονδίνο – Καράτσι

Η αγγλική εταιρεία “Imperial” σχεδίασε ένα δρομολόγιο από το Λονδίνο προς το Καράτσι βασισμένο στο υδροπλάνο και στην άμεση ανταπόκριση του με μέσα χερσαίας μεταφοράς. Η ανταπόκριση ήταν αναγκαία, δεδομένου ότι τα πρώτα υδροπλάνα είχαν αυτονομία μερικών ωρών, αλλά δεν πετούσαν σε μεγάλο ύψος ώστε να περνούν πάνω από ορεινούς όγκους, ενώ ήταν υποχρεωμένα να κινούνται κατά μήκος παράλιων περιοχών για την περίπτωση που θα χρειαζόταν να προσθαλασσωθούν εκτάκτως. Η “Imperial” κατασκεύασε σταθμούς ανεφοδιασμού καυσίμων, στελέχωσε κέντρα πρόχειρης επισκευής και νοίκιασε ξενοδοχεία στα προκαθορισμένα σημεία, που όλα βρίσκονταν σε προστατευμένα από τις τρικυμίες σημεία. Το 1932 ξεκίνησαν τα δρομολόγια.

Πτήση μέσω Κέρκυρας – Αθήνας – Ρόδου – Λεμεσού

Το υδροπλάνο, που διέθετε τέσσερα μέλη για πλήρωμα και είχε χωρητικότητα έντεκα επιβατών, απογειωνόταν από τον Τάμεση με πρώτο σταθμό τον Σηκουάνα στο Παρίσι. Από την γαλλική πρωτεύουσα, οι επιβάτες μεταφέρονταν με τρένο στο Πρίντεζι της Ιταλίας, προκειμένου να παρακαμφθεί το αξεπέραστο από αέρος εμπόδιο των Άλπεων. Από το Πρίντεζι οι επιβάτες πετούσαν για Κέρκυρα και από Κέρκυρα για Αθήνα.

Έπειτα πετούσαν για Ρόδο και από εκεί για τη Λεμεσό της Κύπρου. Επόμενος σταθμός ήταν η λίμνη Τιβεριάδας στην Παλαιστίνη, απ’ όπου οι επιβάτες μεταφέρονταν οδικώς στη Χαιάφα. Ακολουθούσε ο Ευφράτης στη Βαγδάτη, με επόμενη προσθαλάσσωση στο λιμάνι της Βασόρας. Στη συνέχεια η διαδρομή περιλάμβανε πέντε ακόμα σταθμούς σε Περσία και Αφγανιστάν μέσω του Αραβικού Κόλπου, με τελική κατάληξη το Καράτσι, που σήμερα είναι η πρωτεύουσα του Πακιστάν αλλά τότε ανήκε στην ενιαία Ινδία. Το ταξίδι διαρκούσε συνολικά πέντε μερόνυχτα, με τους κυβερνήτες να διαθέτουν τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζουν για τις ώρες αναχώρησης αναλόγως των καιρικών συνθηκών.

Η διαμάχη για τον ανεφοδιασμό στην Ελούντα

Η δραματική μείωση της διάρκειας του ταξιδιού, από τις 25 ή τις 40 μέρες των πλοίων, στις 5 ημέρες του υδροπλάνου, σηματοδότησε μία επαναστατική αλλαγή στις μεταφορές των ανθρώπων και των πληροφοριών ανοίγοντας παράλληλα μια πόρτα στον έξω κόσμο για όλα τα μέρη  όπου υπήρχαν σταθμοί ανεφοδιασμού. Το 1932, οι πρώτοι τέσσερις Κύπριοι πέταξαν με υδροπλάνο για το Λονδίνο. Αργότερα η “Imperial” εγκατέλειψε την Αθήνα και τη Ρόδο εγκαθιστώντας σταθμό ανεφοδιασμού στον κόλπο της Ελούντας στην Κρήτη, κάτι που προκάλεσε μεγάλη διαμάχη στο εσωτερικό του νησιού.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, πρωθυπουργός τότε, προσπάθησε να επιβάλει στην εταιρεία τη στάθμευση στη Σούδα αντί της Ελούντας, προκαλώντας την οργή των Λασιθιωτών, οι οποίοι συνέδεσαν αυτή τη μεθόδευση με το γεγονός ότι τα Χανιά ήταν η γενέτειρα και η εκλογική περιφέρεια του μεγάλου Κρητικού πολιτικού. Παρά τις πιέσεις όμως, η “Imperial” επέλεξε τελικά την Ελούντα.

Λίγο αργότερα η Αθήνα μπήκε στα δρομολόγια των ιταλικών υδροπλάνων, που πετούσαν από τη Ρώμη προς την Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, ιταλικής αποικίας. Το συγκεκριμένο δρομολόγιο εκτελούνταν μέσω Ρόδου και Καστελόριζου, όπου είχε εγκατασταθεί μεγάλος σταθμός ανεφοδιασμού.

Πηγή: Μια σταγόνα ιστορία, του Δημήτρη Καμπουράκη, εκδόσεις Πατάκη

Αρχική φωτογραφία το υδροπλάνο της Imperial Airways στο Νείλο 

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Το τρομερό υδροπλάνο των Σοβιετικών που αντιμετώπιζε τους υποβρύχιους πυραύλους των Αμερικανών. Έκανε κάθετη απογείωση και έφθανε τα 760 χιλιόμετρα την ώρα