Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου που πέθανε ως στρατιώτης στη Μηχανή του Χρόνου

Τη ζωή και τη δράση του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου  2024 στις 21.00 από το COSMOTE HISTORY.

Η δημοσιογραφική έρευνα φωτίζει μία από τις πιο τραγική και ηρωική προσωπικότητα της ιστορίας. Ήταν ο αυτοκράτορας που συνέδεσε τη ζωή και το όνομά του με το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν το όγδοο από τα δέκα συνολικά παιδιά του αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου. Παρόλο που ήταν ο τρίτος κατά σειρά γιος, στέφθηκε αυτοκράτορας τον Ιανουάριο του 1449, στον Μυστρά, όπου ήταν Δεσπότης, καθώς τα δύο μεγαλύτερα αδέρφια του πέθαναν.

Η “Μηχανή του Χρόνου” εξηγεί γιατί ο Κωνσταντίνος ζήτησε τη βοήθεια του Πάπα και της Δύσης για να αντιμετωπίσει τους , αλλά και γιατί δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του.

Οι μόνοι που ήρθαν εθελοντικά να βοηθήσουν στον αγώνα κατά των Τούρκων, ήταν 700 πολεμιστές, με αρχηγό τον εμπειροπόλεμο πολεμιστή Ιωάννη Ιουστινιάνη.

Η έρευνα παρουσιάζει τους λόγους που πολλοί κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης εγκατέλειψαν την πόλη πριν ξεκινήσει η πολιορκία, αλλά και τον ρόλο που έπαιξε η σύγκρουση ενωτικών και ανθενωτικών χριστιανών.

Ο Κωνσταντίνος είχε περίπου 7.000 πολεμιστές για να υπερασπιστεί την Πόλη, απέναντι σε μια δύναμη τουλάχιστον 160.000 ανδρών, με επίλεκτα στρατεύματα και κυρίως ισχυρό πυροβολικό.

Ο τελευταίος αυτοκράτορας αρνήθηκε να παραδώσει την Πόλη στον Μωάμεθ και πέθανε σας απλός στρατιώτης στις 29 Μαΐου του 1453 στην πύλη του Ρωμανού.

Σε αντίθεση με τα δύο μικρότερα αδέρφια του, που κοίταξαν πώς θα σωθούν.

Ο Θωμάς έγινε καθολικός και πήγε στη Ρώμη, κάτω από την προστασία του Πάπα, ενώ ο Δημήτρης δήλωσε υποταγή στους Τούρκους, παραδίδοντας τους τον Μυστρά.

Η προσωπική ζωή

Ο τελευταίος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν ιδιαίτερα τυχερός στην προσωπική του ζωή.

Στα 24 του παντρεύτηκε τη Θεοδώρα Μαγδαληνή  Τόκκο, η οποία είχε προίκα την Κυλλήνη. Ωστόσο, ένα χρόνο μετά τον γάμο τους πέθανε, έγκυος στο παιδί τους.

Δώδεκα χρόνια αργότερα νυμφεύθηκε την Αικατερίνη Γατελούζου, που ήταν ανιψιά του πρίγκιπα της Λέσβου, Φραγκίσκου Γατελούζου.

Η δεύτερη σύζυγός του, πέθανε επίσης αιφνίδια, μετά την αποβολή της, στη Λήμνο, ενώ ταξίδευαν προς την Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να βοηθήσουν τον αδερφό του και αυτοκράτορα Ιωάννη, να αντιμετωπίσει το πραξικόπημα του αδερφού τους Δημήτρη.

Υπήρξαν προσπάθειες να παντρευτεί ξανά, προκειμένου να διαιωνιστεί η δυναστεία. Όπως το συνοικέσιο με την Ισαβέλλα Ορσίνι, αδελφή του πρίγκιπα του Τάραντα, με την κόρη του δόγη της Βενετίας, και την Άννα, κόρη του Λουκά Νοταρά, ενώ έγιναν κινήσεις προς το Βασίλειο της Γεωργίας και την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

Προτάθηκε επίσης και γάμος του με τη χήρα του Μουράτ του Β’

(τη θετή μητέρα του Μωάμεθ Β’ , του μετέπειτα «Πορθητή»), Μάρα Μπράνκοβιτς.

Ωστόσο, τίποτα αυτά δεν έγινε. Ο Κωνσταντίνος όταν σκοτώθηκε, κατά την τελική μάχη της πολιορκίας και Άλωσης της Πόλης, ήταν χήρος και άκληρος.

Έρευνα επεισοδίου: Τζέννη Διονυσοπούλου

Στην εκπομπή μιλούν:

• Ελεωνόρα Κουντουρά Γαλάκη – ομότιμη δ/ντρια ινστιτούτου ιστορικών ερευνών, εθνικού ιδρύματος ερευνών
• Αναστασία Κοντογιαννοπούλου – ερευνήτρια κέντρου έρευνας μεσαιωνικού & νέου ελληνισμού Ακαδημίας Αθηνών
• Δημήτρης Βαχαβιώλος – μέλος διδακτικού προσωπικού – τμήματος ιστορίας Παν/μιο Πελοποννήσου
• Βασίλης Τσιάμης – συγγραφέας – ερευνητής βυζαντινής ιστορίας
• Νίκος Νικολούδης – διδάκτωρ ιστορίας παν/μιου Λονδίνου
• Φωτεινή Πέρρα, επίκουρος καθηγήτρια μεσαιωνικής ιστορίας παν/μιο Πελοποννήσου