Κολίγοι και Τσιφλικάδες στον Θεσσαλικό κάμπο. Νέα εκπομπή από την Μηχανή του Χρόνου

Οι κολίγοι και οι τσιφλικάδες στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY. Σε επανάληψη  Κυριακή 22 Δεκεμβρίου στις 17.00.

Η εκπομπή περιγράφει το δράμα των κολίγων που ζούσαν ως δουλοπάροικοι χωρίς δικαιώματα στη γη που καλλιεργούσαν. Η έρευνα φωτίζει το αγροτικό ζήτημα που προέκυψε στη Θεσσαλία στα τέλη του 19ου αιώνα και διήρκησε μέχρι και τις αρχές του 20ου. 

Η «Μηχανή του Χρόνου» φωτίζει πώς τα τσιφλίκια, δηλαδή οι μεγάλες ιδιωτικές ιδιοκτησίες γης, πέρασαν από τους Οθωμανούς στα χέρια πλούσιων Ελλήνων της διασποράς, μέσω αγοραπωλησιών στην Κωνσταντινούπολη. Αν και τα αφεντικά άλλαξαν, οι συνθήκες έμειναν ίδιες και σε πολλές περιπτώσεις, χειροτέρεψαν. Μαρτυρίες περιγράφουν τις συνθήκες που επικρατούσαν στα τσιφλίκια επί ελληνικής κυριαρχίας και ιστορικοί εξηγούν πώς το ελληνικό κράτος συνέβαλε ώστε το βιοτικό επίπεδο των κολίγων να παραμείνει χαμηλό.

Οι συνθήκες

Οι κολίγοι ζούσαν σε πλινθόκτιστα σπίτια μαζί με τα ζώα τους και πολλοί το αντιμετώπιζαν ως θετικό, γιατί με τα χνώτα των ζώων μπορούσαν να ζεσταθούν. Το φαγητό ήταν ελάχιστο, η δουλειά εξαντλητική και ανά πάσα στιγμή, με εντολή του τσιφλικά, μπορεί να έχαναν το σπίτι και τη γη απ’ την οποία ζούσαν. 

Οι εξεγέρσεις

Τα πρώτα χρόνια της προσάρτησης, πολλά χωριά εξεγέρθηκαν, αλλά κάθε προσπάθεια καταπνίγηκε από τους άνδρες των τσιφλικούχων, αλλά και από την χωροφυλακή. Η κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη, με σκοπό να προσελκύσει επενδύσεις, διευκόλυνε με όποιον τρόπο μπορούσε τους πλούσιους ιδιοκτήτες των τσιφλικιών εις βάρος των καλλιεργητών της γης, που έχαναν σταδιακά ολοένα και περισσότερα δικαιώματα.

Στο δεύτερο επεισόδιο της έρευνας, η εκπομπή θα παρουσιάσει τους νέους αγώνες των κολίγων της Θεσσαλίας για απαλλοτρίωση εδαφών και την κατάκτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι κορυφώθηκαν το 1910 στο Κιλελέρ.

Στην εκπομπή μιλούν:

Καίτη Αρώνη-Τσίχλη – Καθηγήτρια Πάντειου Παν/μιου, Αντώνης Αντωνίου – Συγγραφέας, Κατερίνα Μπρέγιαννη – Ιστορικός – Διευθύντρια Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, Θωμάς Ψύρρας – Συγγραφέας, Φωτεινή Λέκκα – Υπεύθυνη Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Καρδίτσας, Χάρης Αθανασιάδης – Καθηγητής Παν/μιου Ιωαννίνων, Κώστας Σπανός – Εκδότης Ιστορικού Περιοδικού «Θεσσαλικό Ημερολόγιο», Μαρούλα Κλιάφα – Συγγραφέας, Θεόδωρος Νημάς – Φιλόλογος, Αθανάσιος Σταθόπουλος – Κάτοικος Σοφάδων Καρδίτσας, Οδυσσέας Τσιντσιράκος – Φιλόλογος.

Στις δραματοποιήσεις συμμετείχαν τα μέλη του Λαογραφικού Συλλόγου Φανερωμένης «ΘΕΡΙΣΤΑΔΕΣ» και ο Ιππικός Σύλλογος Τρικάλων «Βουκεφάλας».

Η εκπομπή προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 21.00 και σε επανάληψη κάθε Κυριακή στις 17.00, στο COSMOTE HISTORY HD. Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα δωρεάν on demand στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS.