Κεμάλ Ατατούρκ, Φαρούκ, πρίγκιπες, τραπεζίτες, βιομήχανοι, ήρωες. Η πολυτάραχη ζωή και οι εραστές της Ζωζώς Νταλμάς

του συνεργάτη μας, ιστορικού ερευνητή Στέφανου Μίλεση

Άναβε τσιγάρα με χιλιάρικα, φορούσε κοσμήματα εκατομμυρίων, είχε χιλιάδες επώνυμους θαυμαστές και εραστές. Η Ζωζώ Νταλμά έζησε μια αδιανόητη ζωή σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν τολμούσαν ούτε καν να σκεφτούν το βίο της, πόσο μάλλον αν τον ζήσουν.

Ο τοίχος της δόξας

Αν προσπαθούσαμε να καταγράψουμε σε μια λίστα όλα εκείνα που της αποδίδονται θα προσθέταμε ακόμα στον «τοίχο της δόξας», ερωτευμένους βασιλείς, πρόεδρους, βαθύπλουτους άνδρες και πανίσχυρους πολιτικούς όπως ο Κεμάλ Ατατούρκ.

Από τα παλάτια σε υπόγειο στην Κυψέλη

Από το 1925 που πρωτάρχισε, την καλλιτεχνική της διαδρομή στο θέατρο, ταξίδευε συνέχεια ως το 1948.

Τα δώρα που της έκαναν έφταναν στα 20 αυτοκίνητα, 20 σπίτια, αναρίθμητα μετρητά, μαργαριτάρια και πανάκριβα κοσμήματα. Η θρυλική γυναίκα έγινε και το σήμα κατατεθέν στο πακέτο των τσιγάρων ΣΑΝΤΕ.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, έμενε σε ένα μικρό υπόγειο διαμέρισμα πολυκατοικίας, στην οδό Ιθάκης 2 στην Κυψέλη, προσπαθώντας να βγάλει τον μήνα με την πενιχρή σύνταξη του ταμείου συντάξεων ηθοποιών.

Η σπάνια συνέντευξη 

Στην τελευταία περίοδο της ζωής της, είχε και μια δυσκαμψία η οποία προκλήθηκε από το κλείσιμο μιας πόρτας αυτοκινήτου την ώρα που έβγαινε. Κινούντα με τη βοήθεια ενός μπαστουνιού και η ορασή της είχε μειωθεί αισθητά. Τον Μάιο του 1960 παραχώρησε συνέντευξη στον δημοσιογράφο Εμμανουήλ Βερμισσώ για λογαριασμό της εφημερίδας «ΕΜΠΡΟΣ». Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε σε τέσσερις συνέχειες και παρουσίασε «κρυφές» πτυχές της ζωής της.

Ο αεροπόρος

Η σταδιοδρομία της άρχισε στην Θεσσαλονίκη όταν ήταν 13 ετών!

Παρακολουθούσε μαθήματα στο ωδείο του Γραικού όταν πήγε προσκεκλημένη στο σπίτι ενός 25χρονου αεροπόρου του Νίκου Παγώνη.

Η Νταλμάς τον ερωτεύθηκε και τον παντρεύτηκε. Απέκτησαν και ένα παιδί μαζί που πέθανε. Δεν άργησαν να εκδηλωθούν τσακωμοί. Άγριοι με ξύλο και πιστολιές για διάφορες αιτίες. Την τελευταία φορά που τσακωθήκανε προσπάθησε να μεσολαβήσει ο κουμπάρος της Συνταγματάρχης Τσαντίλης. Της ζήτησε να μάθει τι συμβαίνει.

– «Να τσακώθηκα πάλι με τον άνδρα μου», του είπε.

– «Μου έσκισε την τουαλέτα που φορούσα γιατί τη βρήκε προκλητική. Μαλώσαμε και με πιστόλισε!…  Πήγα σε κλινική. Μου έκαναν εγχείρηση. Μούπε και τούπα… Τι τα θες… Πάρε τα μπογαλάκια σου και στρίβε… χωρίσαμε, χωρίς όμως να πάρουμε διαζύγιο τότε».

Μετά το χωρισμό η Νταλμάς αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέατρο. Είχε λάβει την απόφαση να καταστρέψει τους άνδρες. Ειδικά τους πλούσιους…

Η πρώτη της εμφάνιση

ήταν στη Θεσσαλονίκη το 1925 με το Θίασο Έγκελ, ως χορεύτρια. Τον καιρό εκείνο όμως μόλις είχε πεθάνει η μητέρα της και στον δρόμο εμφανιζόταν με μαύρα. Σε μια από τις παραστάσεις, στην πρώτη σειρά είδε τον άνδρα της, με τον οποίο δεν είχε χωρίσει και νόμιμα. Λιποθύμησε και όταν συνήλθε βρισκόταν στην κλινική Ζαφείρη. Το 1926 αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ελλάδα για ένα νέο ξεκίνημα. Πήγε στην Αίγυπτο. Στη χώρα από όπου άρχισε ουσιαστικά η σταδιοδρομία της. Στο μεταξύ έλαβε και διαζύγιο.

Ο πρίγκιπας Χασάν

Στην πρώτη της παράσταση στην Αίγυπτο, στο διάλειμμα κάποιοι μελαμψοί άνδρες μπήκαν στο καμαρίνι της. Κρατούσαν καλάθια με λουλούδια και κοσμήματα. Ήταν ο προπομπός του Πρίγκιπα Χασάν που τους είχε στείλει για να της ζητήσουν να γευματίσει μαζί του. Δεν έδωσε απάντηση. Την επόμενη ημέρα που χόρευε στο «Χορ Χορ Αγά» γέμισε η σάλα λευκά περιστέρια και λουλούδια. Εκεί εμφανίστηκε ο πρίγκηπας. Ο θίασος έπεσε πάνω της: «να πας μαζί του Ζωζώ», την παρότρυναν. Και πήγε…

Έζησε μαζί του έξι μήνες στο παλάτι του. Ταξίδεψε σε Αγγλία, Γαλλία, Βουδαπέστη, Μόντε Κάρλο. Ο πρίγκιπας είχε ένα εργοστάσιο στην Αλεξάνδρεια αλλά κι ένα χαρέμι γυναίκες. Όμως την Νταλμάς την ήθελε για σύζυγό του. Τη γνώρισε και στη μητέρα του. Η Νταλμάς όμως δεν ήθελε. Τον εγκατέλειψε παίρνοντας μαζί της 60 μπαούλα φορέματα. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη. Με τα χρήματα του πρίγκιπα, βοήθησε να παντρευτούν φτωχά κορίτσια και βάπτισε πολλά παιδιά.

– «Το βίτσιο μου είναι να δίνω, να χαρίζω» είπε στον Βερμισσώ.

– «Πολλές από τις σημερινές κάνουν τις σεμνές αλλά ξέρουν να τα τρώνε από άλλους και να μη ξοδεύουν μια δεκάρα για κανέναν…».

Ο Φουάτ και ο Φαρούκ

Το 1927 η Νταλμάς συμμετείχε στον θίασο Παπαϊωάννου αλλά το 1928 επέστρεψε στην Αίγυπτο. Έμεινε 8 μήνες με τον θίασο Σαμαρτζή (χορεύτρια και σουμπρέτα) και μετά πρωταγωνίστρια στο θέατρο Luna Park Αλεξάνδρειας.

Εκεί γνώρισε τον Βασιλιά της Αιγύπτου Φουάτ. Μια φορά την εβδομάδα τον επισκεπτόταν στο παλάτι του. Γνώρισε και τον διάδοχο του θρόνου πρίγκιπα Φαρούκ. Η Νταλμάς δεν θέλησε να πει περισσότερα…για τη σχέση της με Βασιλιά και Πρίγκιπα.

Άνδρες σε μπαλέτο για πρώτη φορά!

Το 1933 η Νταλμάς επέστρεψε για λίγο στην Ελλάδα. Στην Κυψέλη παρουσίαζε για πέντε μήνες το έργο «Κοκότα με μενεξέδες». Στην παράσταση αυτή παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, άνδρες σε μπαλέτο! Ύστερα βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη καθώς την είχε καλέσει η λαϊκή τουρκική οπερέτα «Λάλκ Οπερετί».

Χορεύοντας γυμνή για τον Κεμάλ Ατατούρκ

Η Νταλμάς γνώρισε τον Ατατούρκ το 1933. Στο διάλειμμα εμφανίστηκε στο καμαρίνι της ο Κιλί Τζαλίκ ο υπασπιστής του και της είπε:

– «Ο πρόεδρος έχει δεξίωση και σας παρακαλεί να λαμπρύνετε την εσπερίδα με την παρουσία σας».

Ο υπασπιστής τη μετάφερε στο παλάτι. Μόλις μπήκε είδε να την περιμένουν ο Τζελάλ Μπαγιάρ, ο Ισμέτ Ινονού και άλλοι πολιτικοί της Τουρκίας. Μόλις την είδε ο Ατατούρκ της πρότεινε να χορέψουν βαλς. Την ώρα που χόρευαν ο Ατατούρκ της πρότεινε να χορέψει γυμνή για εκείνον και τους προσκεκλημένους του. Η Νταλμάς τότε πέταξε όλα της τα ρούχα κι άρχισε να χορεύει γυμνή. Στο τέλος ο Ατατούρκ την πλησίασε και τη σκέπασε με το φράκο του. Της έβαλε στο χέρι ένα χαρτονόμισμα των χιλίων λιρών Τουρκίας.

Η Νταλμάς έκοψε τη φωτογραφία του από το χαρτονόμισμα και του το επέστρεψε!

– «Θα κρατήσω μόνο τη φωτογραφία σας ως ανάμνηση» του είπε… Ο Κεμάλ στάθηκε να την κοιτάει αμίλητος. Αυτή υπήρξε η πρώτη γνωριμία τους που συνεχίστηκε με πολλές συναντήσεις θεατές και αθέατες. Της πρόσφερε πολλά δώρα, έπαυλη, κοσμήματα, φορέματα. Η Νταλμάς πάντοτε αναφερόμενη στον Ατατούρκ μιλούσε για φιλία… Διήρκεσε μέχρι τον θάνατό του το 1938, δηλαδή για έξι χρόνια. Το μόνο που του ζήτησε η Νταλμάς, ήταν να μειώσει το φόρο στα εισιτήρια του θεάτρου, από 75 σε 20 τοις εκατό. Όλα τα υπόλοιπα τα προσέφερε μόνος του.

Η αφαίρεση αδείας από το Σωματείο Ηθοποιών

Το 1934 το Σωματείο Ηθοποιών της αφαίρεσε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού, καθώς πληροφορήθηκε το γυμνό χορό της στον Κεμάλ Ατατούρκ. Της δόθηκε όμως και πάλι σύντομα όταν σε ένα ταξίδι του ο Μπαγιάρ έμεινε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Πήγε η Νταλμάς και τον συνάντησε και του είπε για την αφαίρεση της αδείας της. Ο Μπαγιάρ έκανε κάποια τηλέφωνα και η άδεια σύντομα της επιστράφηκε. Στο μεταξύ γνώρισε τον θρυλικό κυβερνήτη του υποβρυχίου “Κατσώνης”, Βασίλη Λάσκο με τον οποίο αναπτύχθηκε σφοδρός έρωτας. Την εποχή εκείνη τον είχαν αποτάξει από το πολεμικό ναυτικό λόγω του κινήματος. Τον είχαν στείλει στην Κάρπαθο όπου η Νταλμάς πήγε και τον βρήκε. Τον ακολούθησε μέχρι και στην Ιταλία.

Ο δεύτερος γάμος της

Ύστερα  πάλι πίσω στην Αίγυπτο, στο θέατρο Κιουρσάλ στο Κάϊρο. Εκεί την ερωτεύθηκε ο πλούσιος Έλληνας Θ. Κότσικας που είχε στην ιδιοκτησία του πολυκαταστήματα. Της έδωσε το ελεύθερο να παίρνει ό,τι θέλει χωρίς να πληρώνει. Η Νταλμάς πήγε και τα σήκωσε όλα! Τραπεζαρία, σαλόνι, χαλιά, παλτά, καπέλα, μέχρι και ένα ποδήλατο.

Την περίοδο εκείνη γνώρισε τον Χρήστο Γιαννακόπουλο τον οποίο ερωτεύθηκε. Ήταν 23 ετών Έλληνας της Αιγύπτου. Ο γάμος τους έγινε στην Θεσσαλονίκη το 1942. Όμως ο Γιαννακόπουλος λόγω του πολέμου έμεινε χωρίς δουλειά και πήγε εργάτης στην Γερμανία. Ακολούθησε ο δεύτερος χωρισμός της ζωής της. Από όλες αυτές τις περιπλανήσεις της η Νταλμάς μιλούσε αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και κινέζικα!

Έσπασε όλους τους καθρέπτες του ξενοδοχείου

Στην Κωνσταντινούπολη το 1938 την ερωτεύτηκε και ο μεγαλύτερος παραγωγός λουκουμάδων. Της έκανε δώρο ένα τεράστιο μαργαριτάρι. Σε ένα χορό στο ξενοδοχείο «Ντοκατλιάν» η Νταλμάς έσπασε όλους τους καθρέπτες της αίθουσας. Οι κάτοικοι της Πόλης διάβαζαν καθημερινά για τα καμώματά της. Μέχρι που ξεσηκώθηκαν και απαίτησαν να φύγει από την Τουρκία.

Το κέφι πληρώνεται

Το 1948 με δικό της θίασο έκανε περιοδεία στην Αφρική. Το 1949 γνώρισε τον τραπεζίτη Μπεναμία που ήταν κάτοικος Κωνσταντινούπολης. Ήταν πάμπλουτος από το εμπόριο τσιγαρόχαρτου. Έστειλε κατά τη συνήθεια των πλουσίων ανθρώπων, κάποιον άλλο να την καλέσει για τσάι μαζί του διότι έκανε… κέφι!

Η Νταλμάς, του έστειλε μήνυμα ότι η προσκληση κοστίζει 5 χιλιάδες λίρες. Ο τραπεζίτης όταν ενημερώθηκε, της έστειλε μήνυμα: «Δεν γίνεται με λιγότερα;». Και η Νταλμάς απάντησε «Το κέφι πληρώνεται!…».

Ο Μπεναμίας έμενε στο ξενοδοχείο «Ντοκατλιάν». Εμφανίστηκε στο ραντεβού με τα πέντε χιλιάρικα και επιπλέον ένα χρυσό ρολόι. Συνολικά εκείνη τη βραδιά η Νταλμάς του απέσπασε το ποσό των 17 χιλιάδων λιρών! Το μόνο που ήθελε ο Μπεναμίας ήταν να κυκλοφορήσει στην Κωνσταντινούπολη πως η Νταλμάς ήταν φίλη του.

Η μονή παρηγοριά της στο «Γαλάζιο Κύμα» στο Νέο Φάληρο

Αυτά ήταν μερικά μόνο επεισόδια από την πολυτάραχη ζωή της. Τα τελευταία χρόνια της άρεσε να κατεβαίνει στο Νέο Φάληρο και να κάθεται στο εστιατόριο ΑΥΡΑ. Επρόκειτο για το παλαιό κτήριο των Τσελεμεντέδων γνωστό αργότερα ως “Φαληρικό κύμα”. Από το 1950 το κατάστημα ανήκε στην Ουρανία Σταμέλου και ήταν γνωστό ως “Αύρα”.

Το 1968 η επιχείρηση  ενοικιάστηκε από τον Βασίλειο Σαλαπατάρα που την ονόμασε “ΓΑΛΑΖΙΟ ΚΥΜΑ” και την λειτουργούσε ως αναψυκτήριο, μεζεδοπωλείο, μέχρι που την γκρέμισε ο Σκυλίτσης. Εκεί πήγαινε καθημερινά η Ζωζώ Νταλμάς, που ήταν σχεδόν τυφλή από ζάχαρο και είχε βοήθεια συνοδού. Την γνώριζαν όλη ποια ήταν και τη χαιρετούσαν.

Από τα 23 χρόνια καριέρας, μόνο 5 έμεινε στην Ελλάδα. Τα άλλα 18 περιόδευσε σε Αίγυπτο, Κωνσταντινούπολη, Γαλλία, Ιταλία, Βιέννη, Βερολίνο, Αγγλία, Βουδαπέστη, Βουκουρέστι, Κύπρο, Χαρτούμ, Αβησσυνία, Νταρ ες Σαλάμ, Νιγηρία, Βελγικό Κογκό, Ναϊρόμπι, Σομαλία, Πορτογαλία, Νότια Αφρική και άλλα μέρη που ακόμα και η ίδια δεν θυμόταν να περιγράψει.

Η Ελληνίδα ντίβα έζησε την ζωή της όπως ήθελε χωρίς να λογαριάζει τα κουτσομπολιά. Στη δεκαετία του ’40 αποτέλεσε έμπνευση ακόμη και για μερικά ελληνικά ρεμπέτικα τραγούδια, συμπεριλαμβανομένου του θρυλικού στην Ελλάδα «Δερμπεντέρισσα» που έγραψε ο Βασίλης Τσιτσάνης. Πέθανε το 1988 λησμονημένη και φτωχή αν και όλοι ήξεραν το πρόσωπό της. Τα τσιγάρα ΣΑΝΤΕ κυκλοφορούσαν με τη μορφή της μέχρι το 2019.

(Πηγή πρώτης φωτογραφίας ανάρτησης: IMDb)