Καζαμπλάνκα. Η διάσκεψη όπου οι Σύμμαχοι αποφάσισαν την εξόντωση του Χίτλερ. Η δήλωση του Ρούσβελτ που αιφνιδίασε τον Τσώρτσιλ και τα σημάδια ότι θα ακολουθούσε ο Ψυχρός Πόλεμος

Ιανουάριος, 1943. Αριστερά, φορώντας λευκό κουστούμι, ποζάρει ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Φραγκλίνος Ρούσβελτ. Δεξιά βρίσκεται ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ουίνστον Τσόρτσιλ.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στο τέλος της ιστορικής Διάσκεψης της Καζαμπλάνκας, όπου αποφασίστηκε ότι οι συμμαχικές δυνάμεις θα απαιτούσαν την «άνευ όρων παράδοση» του Άξονα και την εξόντωση του Χίτλερ.

Στις 14 Ιανουαρίου του 1943, οι ηγέτες των Η.Π.Α., Βρετανίας και Γαλλίας συγκεντρώθηκαν στο ξενοδοχείο Άνφα στην Καζαμπλάνκα για να συζητήσουν τα σχέδια της επόμενης φάση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Ιωσήφ Στάλιν δεν είχε παραστεί γιατί ο πόλεμος μαινόταν στο Στάλινγκραντ. Υποστηρίζεται όμως ότι ο ηγέτης της ΕΣΣΔ δεν είχε λάβει καν πρόσκληση, γεγονός που δυσχέρανε τις σχέσεις μεταξύ των Συμμάχων. Η συνάντηση έγινε με τέτοια μυστικότητα, που ακόμα και ο ντε Γκολ προσκλήθηκε μόλις μία μέρα πριν από την έναρξη της διάσκεψης.

«Άνευ όρων παράδοση»

Οι ηγέτες αποφάσισαν ότι θα συνέχιζαν την επίθεση εναντίον του Χίτλερ, μέχρι οι δυνάμεις του Άξονα να αναγκαστούν να παραδοθούν άνευ όρων.

Ο Χίτλερ και οι επιτελείς του ήλπιζαν σε μια όσο το δυνατόν πιο ήπια συνθηκολόγηση, αλλά ήταν πολύ αργά πια για τέτοιου είδους διπλωματικούς χειρισμούς.

Η απόφαση παρουσιάστηκε ως ομόφωνη στον Τύπο και στον κόσμο, αλλά στα παρασκήνια είχαν υπάρξει αρκετές διαφωνίες. Η ιδέα για άνευ όρων παράδοση ανήκε στον Φραγκλίνο Ρούσβελτ. Πιστεύεται ότι ήθελε να κρατήσει τη Σοβιετική Ένωση απασχολημένη με τους Γερμανούς στο ρωσικό μέτωπο. Με τον τρόπο αυτό κατάφερνε δύο πράγματα ταυτόχρονα: εξαντλούσε τις γερμανικές δυνάμεις και εμπόδιζε τον Στάλιν να συνθηκολογήσει ο ίδιος με τον Χίτλερ.

Η ταραγμένη σχέση μεταξύ Η.Π.Α. και Σοβιετικής Ένωσης, η οποία θα κατέληγε στον Ψυχρό Πόλεμο λίγα χρόνια αργότερα, είχε αρχίσει να διαφαίνεται από τότε.

Ο Τσόρτσιλ είχε υποστηρίξει μια πιο ήπια στρατηγική.

Θεωρούσε ότι αν έφταναν σε κάποιο διακανονισμό με τους Γερμανούς, θα μπορούσαν να τους χρησιμοποιήσουν μετά για να ανακόψουν την κατάληψη της ανατολικής Ευρώπης από τους Σοβιετικούς.

Όλοι όμως, συμφωνούσαν ότι ο Χίτλερ έπρεπε να εξαλειφθεί. Δεν υπήρχε καμία ελπίδα για μία συνθήκη ειρήνης με ελαστικούς όρους, όπως ήλπιζε ο Χίτλερ.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρούσβελτ την επομένη του συνεδρίου:

«Με την ασυμβίβαστη πολιτική μας δεν σκοπεύουμε να βλάψουμε τους απλούς ανθρώπους των κρατών του Άξονα. Σκοπεύουμε να επιβάλλουμε την τιμωρία που αρμόζει στους ένοχους, βάρβαρους ηγέτες τους».

Ο Ρούσβελτ μίλησε δημοσίως για άνευ όρων παράδοση, χωρίς να ενημερώσει όλους τους ηγέτες.

Ο Τσόρτσιλ σχολίασε μετά από χρόνια στον δημοσιογράφο Ντρου Μίντλτον ότι εξεπλάγη με την ανακοίνωση του Ρούσβελτ. Προσπάθησε να κρύψει την έκπληξή του όμως, για να μη φανεί διχασμένο το μέτωπο των συμμάχων.

Είπε μάλιστα, ότι στο συνέδριο είχε απλά τον ρόλο του «πιστού» υπολοχαγού προς τον Ρούσβελτ.

Περίεργη δήλωση για τον Βρετανό Πρωθυπουργό ο οποίος φημιζόταν για τις ηγετικές του τάσεις. Ίσως με αυτό τον τρόπο να έδειξε πόσο μεγάλη ανάγκη είχαν οι σύμμαχοι τις δυνάμεις των Η.Π.Α.

Μία επιμέρους απόφαση της διάσκεψης ήταν το αμέσως επόμενο στρατηγικό βήμα των Συμμάχων. Εισέβαλαν στη Σικελία τον Αύγουστο του 1943 και πέτυχαν μια θριαμβευτική νίκη.

Με ένα ιδιοφυές σχέδιο κατάφεραν να πείσουν τους Γερμανούς ότι σχεδίαζαν επίθεση στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί μετέφεραν στρατεύματα στην Ελλάδα και οι Σύμμαχοι εισέβαλαν, σχεδόν ανενόχλητοι, στη Σικελία.

Τότε ξεκίνησε η αρχή του τέλους για τον Χίτλερ και τη ναζιστική Γερμανία.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:  Τι σχέση έχει η διάσκεψη της Γιάλτας όπου «μοιράστηκε» ο κόσμος με την Λιβαδειά. Η συνάντηση μεταξύ Τσόρτσιλ, Ρούσβελτ και Στάλιν πραγματοποιήθηκε στην Κριμαία στο μέγαρο του Έλληνα πειρατή Λάμπρου Κατσώνη