Η τελευταία μάχη του υποβρύχιου “Κατσώνης” ανοικτά της Σκιάθου. Η λάθος πληροφορία, οι μοιραίες βλάβες και ο εμβολισμός

Σε βάθος 224 μέτρων, βόρεια της Σκιάθου, είναι βυθισμένο το θρυλικό υποβρύχιο του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού “Κατσώνης”. Το “Κατσώνης” ήταν στις υπηρεσίες του Πολεμικού Ναυτικού από το 1928 και πραγματοποιούσε πολλές επικίνδυνες αποστολές.

Του δόθηκε το όνομα “Κατσώνης” από τον συνταγματάρχη και ήρωα του ρωσοτουρκικού πολέμου, Λάμπρο Κατσώνη που διέπρεψε σε ναυμαχίες εναντίον Οθωμανών.

Τη περίοδο της αντίστασης κατά των Γερμανών, η συμβολή του “Κατσώνης” στην αντιμετώπιση των εχθρικών απειλών ήταν καθοριστική. Πραγματοποιούσε πολεμικές περιπολίες αρχικά στην Αδριατική και στην συνέχεια στο κατοχικό στο Αιγαίο.

Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα, το υποβρύχιο και τα υπόλοιπα πλοία του πολεμικού ναυτικού διέφυγαν στην Αίγυπτο. Δύο χρόνια αργότερα, με κυβερνήτη τον Βασίλειο Λάσκο, το υποβρύχιο επέστρεψε στα ελληνικά ύδατα. Αμέσως ανέλαβε δράση. Σε ένα μήνα βύθισε στη περιοχή του Γυθείου, ένα ιταλικό περιπολικό και στη περιοχή της Κύθνου και του Πηλίου, δύο ισπανικά ατμόπλοια.

Επίσης, το “Κατσώνης” διεκπεραίωνε πολλές ειδικές αποστολές, συμβάλλοντας στη μετακίνηση καταδρομέων και κατασκόπων. Μία από αυτές θα ήταν και η τελευταία του. Το υποβρύχιο είχε αναλάβει να μεταφέρει τον συνταγματάρχη Φράδελο από την Βηρυτό στην Εύβοια.

Αφού τον άφησε στο καθορισμένο σημείο, κατευθύνθηκε προς τη Σκιάθο. Ήταν 14 Σεπτεμβρίου 1943. Το υποβρύχιο με πλήρωμα 51 ναύτες, πραγματοποιούσε πολεμική περιπολία, όταν εντόπισε ένα διερχόμενο καΐκι το οποίο διέταξε να σταματήσει. Ο Λάσκος ενημερώθηκε από το πλήρωμα του ιστιοφόρου ότι ένα μεγάλο επιβατηγό ατμόπλοιο με γερμανούς στρατιώτες κατευθυνόταν στην περιοχή.

Ο Λάσκος θεώρησε ότι αυτή ήταν η μεγάλη ευκαιρία που αναζητούσε και έδωσε εντολή για κατάδυση και πορεία προς τον στόχο.  Όταν πλησίασε όμως, το υποβρύχιο παρουσίασε βλάβη και αναγκάστηκε να αναδυθεί. Ο στόχος ήταν πλέον πολύ κοντά και αμέσως κατάλαβε ότι είχε πέσει σε παγίδα. Δεν επρόκειτο για επιβατηγό αλλά για το γερμανικό ανθυποβρυχιακό UJ-2101 (πρώην ελληνικό ναρκαλιευτικό- ναρκοθετικό ΣΤΡΥΜΩΝ).

Το “Κατσώνης”  είχε παγιδευτεί και αδυνατούσε να αντιδράσει. Τα επόμενα λεπτά αποδείχτηκαν δραματικά. Το καταδιωκτικό επιτέθηκε. Συνολικά τρεις βόμβες βυθού χτύπησαν το υποβρύχιο προκαλώντας του ανεπανόρθωτες βλάβες. Το εσωτερικό του άρχισε να γεμίζει με νερά.

Στην ιστορία πέρασε η μάχη πάνω στο κατάστρωμα όπου ο Λάσκος και οι πυροβολητές έσπευσαν να πολεμήσουν με ότι όπλο διέθεταν. Προτίμησαν τον ηρωικό θάνατο παρά την παράδοση. Η άνιση μάχη πήρε τέλος με τον εμβολισμό του “Κατσώνης” από το ανθυποβρυχιακό.

Ο Λάσκος και 31 από τους άντρες του πνίγηκαν, ενώ, όσοι προσπάθησαν να διαφύγουν, αιχμαλωτίστηκαν από τους Γερμανούς. Οι 17 συλληφθέντες μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Τρεις κατάφεραν να αποφύγουν τη σύλληψη, κολυμπώντας μέχρι τη Σκιάθο και το Πήλιο. Ήταν οι ύπαρχος Τσουκαλάς κι οι υπαξιωματικοί Τσίγκρος και Αντωνίου, που αργότερα επέστρεψαν στη Μέση Ανατολή.

Ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί πώς το υποβρύχιο εκτέθηκε στον εχθρό και αν η πληροφορία για το ατμόπλοιο ήταν εσκεμμένη παραπληροφόρηση ή μια ατυχής συγκυρία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο τορπιλισμός της «ΕΛΛΗΣ» και η προσπάθεια του Έλληνα κυβερνήτη να βυθιστεί μαζί της. Πώς «πλήρωσε» το ιταλικό υποβρύχιο την ύβρι;