Κατεδαφίσεις στην Πανεπιστημίου! Οικοδομικά υλικά σε τιμή ευκαιρίας…

Αθήνα 1962, η τελευταία φωτογραφία της περίφημης οικίας Βερτχάιμ.

Σφυριά, βαριοπούλες και εκσκαφείς έχουν πιάσει δουλειά.

Οι περαστικοί ανοίγουν το βήμα τους και προσπερνούν βιαστικά, κάποιοι προστατεύουν το πρόσωπό τους από της σκόνη που σηκώνουν οι τοίχοι όταν καταρρέουν. Άλλοι έχουν την περιέργεια να σταθούν για να δουν πως σωριάζεται το κτήριο.

Ο εργολάβος έχει βάλει έναν εργάτη να ρίχνει νερό με το λάστιχο, απλά για να κρατά τα προσχήματα.

Εξάλλου ο νόμος ήταν το δίκιο του μηχανικού και κανείς δεν ξέφευγε από την πανίσχυρη μπουλντόζα…

Το νεοκλασικό βρισκόταν στην συμβολή των οδών Πανεπιστημίου 44 και  Χαριλάου Τρικούπη. Ήταν ένα διώροφο κτίριο που ανεγέρθηκε το 1843 σε σχέδια του Σταμάτη Κλεάνθη [γεν. 1802 – †1862].

Ως προς τον αρχιτεκτονικό του ρυθμό, το κτίριο συνδύαζε στοιχεία ρομαντισμού και κλασικισμού.

Οικοδομήθηκε ως οικία του Bαυαρού Κάρλ Βερτχάιμ, ο οποίος συνεργαζόταν επιχειρηματικά με τον Κλεάνθη, τόσο στην ύδρευση της Αθήνας, όσο και στα λατομεία της Πάρου.

Στα χρόνια του μεσοπολέμου το κτίριο φιλοξενούσε τα γραφεία του «Λαϊκού Κόμματος» υπό την ηγεσία του Παναγή Τσαλδάρη (1868-1936).

Το κτίριο κατεδαφίσθηκε με συνοπτικές διαδικασίες και έδωσε τη θέση του σε αυτό το κτίριο δεξιά.

Η οικία του 1843 ήταν ένα από τα πρώτα κτίσματα της νέας Αθήνας μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους και ακολούθησε το σχέδιο για μια πρωτεύουσα με ευρωπαϊκό αέρα, σε συνδυασμό με το κλασικό παρελθόν της πόλης.

Στα τέλη της δεκαετίας του 50 – αρχές του 60, άρχισαν οι κατεδαφίσεις.

Ακούγεται πικρό, αλλά σήμερα επανασχεδιάζουν την Πανεπιστημίου και υπόσχονται αναβάθμιση.

Βέβαια και τότε αυτό υπόσχονταν. Πρόοδο. Έτσι είχαν ονομάσει τα πολυώροφα κτίρια που εξαφάνισαν τις στέγες και τις περίτεχνες διακοσμήσεις των νεοκλασικών. Έτσι θυσιάστηκαν πολλά στολίδια της πόλης.

Τα φωτογραφικά ντοκουμέντα είναι πολλά, όπως και τα συμπεράσματα από την παρατήρησή τους.

Δείτε για να καταλάβετε

Αυτή είναι ίσως η παλαιότερη απεικόνιση του οικοδομικού τετραγώνου το 1896 με όλα τα κτήρια στην αρχική τους μορφή.

Η τεκμηρίωση της φωτογραφίας  για τα κτήρια που υπήρχαν μεταξύ Ιπποκράτους και  Χαρίλαου Τρικούπη έγινε από Δ.Δρεπανιά και έχει ως εξής:

1.- Νεοκλασική διπλοκατοικία επί της Πανεπιστημίου 36.

2.- Το κτήριο που υπήρχε αρχικά στην Πανεπιστημίου 38, σημερινή τράπεζα Eurobank.

3. H οικία που προϋπήρχε στη θέση της σημερινής Κτηματικής Τράπεζας [1909].

4.- Η οικία Βέρτχάϊμ [1843] έργο του Σταμάτιου Κλεάνθους, Πανεπιστημίου 44 & Χαρ. Τρικούπη.

5.- Μέγαρο Μιχαήλ Μελά [1890], έργο του Ernst Ziller, Πανεπιστημίου 46.

Προσεχώς στη Μηχανή του Χρόνου ετοιμάζουμε μια μεγάλη τηλεοπτική έρευνα για το οργανωμένο σχέδιο κατεδάφισης της Αθήνας.

Το μεγάλιο χωριό που έγινε μια όμορφη πρωτεύουσα, αλλά μέσα σε 150 χρόνια από την οικοδόμησή της παρέδωσε τα κλειδιά στα συμφέροντα και ισοπεδώθηκε…

Χρίστος Βασιλόπουλος

Πληροφορίες ελήφθησαν από: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ιστορικά καφενεία και κοσμοπολίτικα ξενοδοχεία στην Πατησίων, την Πανεπιστημίου και τη Σταδίου. Σύμβολα μνήμης στην Αθήνα των κατεδαφίσεων…