Πώς οι Βρετανοί παγίδευσαν με νάρκες ιταλική νηοπομπή στο Σαρωνικό. Κατάδυση στο ναυάγιο του αντιτορπιλικού “ALTAIR” (βίντεο)

Τον Οκτώβριο του 2015, η καταδυτική ομάδα του Αντώνη Γράφα  προχώρησε στον εντοπισμό και καταγραφή ενός ιταλικού τορπιλοβόλου στο βυθό του Σαρωνικού. 

Το πλοίο ALTAIR βυθίστηκε τον Οκτώβριο του 1941 από βρετανικές νάρκες που είχαν τοποθετηθεί στην περιοχή.

Το χρονικό της βύθισης

Το απόγευμα της 19ης Οκτωβρίου 1941, μια νηοπομπή, αποτελούμενη από ιταλικά πλοία και τορπιλοβόλα, απέπλευσε από τον Πειραιά με προορισμό το Ηράκλειο της Κρήτης.

Στις 19:28, κι ενώ η νηοπομπή βρισκόταν κοντά στην νησίδα Άγιος Γεώργιος (Σαν Τζώρτζης), σημειώθηκε έκρηξη στα ύφαλα του τορπιλοβόλου ALTAIR, με αποτέλεσμα να αποκοπεί η πλώρη του από το υπόλοιπο σκάφος και να βυθιστεί. Ταυτόχρονα, ξέσπασε πυρκαγιά στον λέβητα, η οποία απειλούσε να ανατινάξει την αποθήκη πυρομαχικών.

Το τορπιλοβόλο LUPO, που συμμετείχε στη νηοπομπή, αντιλήφθηκε άμεσα τον κίνδυνο, άλλαξε την πορεία του, και έπλευσε τάχιστα προς το ALTAIR.

Γύρω στις 21:00 και ενώ η ένταση της φωτιάς στο ALTAIR είχε μειωθεί, το LUPO πλησίασε και κατάφερε να το προσδέσει στην πρύμνη του, με την καδένα της άγκυρας. Ωστόσο, οι έντονες καιρικές συνθήκες, με ισχυρούς ανέμους, καθιστούσαν την ρυμούλκηση δύσκολη. Τότε, δόθηκε εντολή και στο τρίτο ιταλικό τορπιλοβόλο της νηοπομπής, ALDEBARAN, να κατευθυνθεί στην περιοχή του ατυχήματος και να βοηθήσει στην ρυμούλκηση.

Το ALDEBARAN απέπλευσε από τον Πειραιά στις 23:00, καταφέρνοντας τελικά να συναντήσει το LUPO και το ρυμουλκούμενο ALTAIR, τα ξημερώματα της 20ης Οκτωβρίου του 1941. Στην προσπάθειά του να μη γίνει αντιληπτό από εχθρικά υποβρύχια, έκανε πρώτα έναν κύκλο γύρω από τα πλοία ρίχνοντας συνεχώς βόμβες βάθους και ύστερα πλησίασε. Ωστόσο, τίποτα δεν λειτούργησε.

Δύο ώρες αργότερα, στις 02:47, το ΑLTAIR, βυθίστηκε, τρία ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά από το Γαϊδουρονήσι. Μέχρι τη βύθιση του είχε διεκπεραιώσει 119 αποστολές, καλύπτοντας συνολικά 22.528 ναυτικά μίλια.

Βρετανική παγίδα στον Σαρωνικό

Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, η αιτία βύθισης του τορπιλοβόλου ALTAIR ήταν η πρόσκρουσή του σε νάρκη, την οποία είχαν τοποθετήσει οι Βρετανοί και συγκεκριμένα το πολεμικό υποβρύχιο HMS RORQUAL. Το βρετανικό υποβρύχιο υπήρξε ένα από τα πιο επιτυχημένα του Βασιλικού Ναυτικού, έχοντας στο ενεργητικό του 16 βυθίσεις πλοίων.

Την 1η Οκτωβρίου του 1941, το HMS RORQUAL, αναχώρησε από την Αλεξάνδρεια, την βάση του βρετανικού στόλου στην ανατολική Μεσόγειο, για επιθετική περιπολία στο Αιγαίο. Την επόμενη ημέρα, αφού κατέπλευσε στο Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου, κατευθύνθηκε μέσω της Διώρυγας του Σουέζ στις Πικρές Λίμνες,  όπου πρόσδεσε για να προμηθευτεί νάρκες.

Τέσσερεις ημέρες αργότερα, έπλευσε στην περιοχή του Σαρωνικού, και τοποθέτησε συνολικά 50 νάρκες δυτικά του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζης).

Το ναρκοπέδιο αυτό δεν υπήρξε μόνο η αιτία βύθισης του ALTAIR, αλλά και του δίδυμου τορπιλοβόλου πλοίου ALDEBARAN, το οποίο πρόσκρουσε επίσης σε νάρκη του ίδιου ναρκοπεδίου στις 08:05 το πρωί της 20ης Οκτωβρίου 1941, λίγες ώρες μετά τη βύθιση του ALTAIR.

Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε

Το ναυάγιο του ALTAIR βρίσκεται όρθια επικαθήμενο στον βυθό, σε μέγιστο βάθος 144 μέτρων. Εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις 15 Οκτωβρίου του 2015, από την καταδυτική ομάδα του Αντώνη Γράφα σε συνεργασία με τους Γιάννη Μυτιλιναίο και Δημήτρη Σμυρνιώτη.

Η κατάδυση έδειξε ότι το πλοίο είχε ναυπηγικά και τεχνικά χαρακτηριστικά της ιταλικής κλάσης τορπιλοβόλων SPICA και έφερε οπλισμό. Στην πρύμνη εντοπίστηκε πυροβόλο των 100 χιλιοστών ενώ στις άνω κεντρικές θέσεις ομοχειριών εντοπίστηκαν πολυβόλα.

Η θέση του ναυαγίου βρισκόταν σε απόσταση μικρότερη του μισού ναυτικού μιλίου από το σημείο βύθισης που αναφέρεται στα διασωθέντα ημερολόγια πολέμου.

Ωστόσο, το βάθος και ο μικρός χρόνος βυθού, αρχικά δεν επέτρεψαν την περεταίρω τεκμηρίωση του ναυαγίου.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2019, και μετά από ενδελεχή τεκμηρίωση, το ναυάγιο επιβεβαιώθηκε οριστικά ως το ιταλικό τορπιλοβόλο ALTAIR το οποίο βυθίστηκε στις 02:47, τα ξημερώματα της 20ης Οκτωβρίου 1941, νοτιοδυτικά της νήσου Πάτροκλος, γνωστό και ως Γαïδουρονήσι.

Δείτε το βίντεο του GRAFAS DIVING από την κατάδυση στο σημείο που ναυάγησε το ALTAIR:

Πηγή: Grafas Diving