Κατάδυση στο ναυάγιο του ιστορικού αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα». Πώς βυθίστηκε στην επιδρομή των Γερμανών (βίντεο)

Η κατάδυση στο βυθό της Λέρου έφερε στο φως δεκάδες ναυάγια από την θρυλική μάχη στο νησί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από αυτά ξεχωρίζει το αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα», ένα από τα πιο ιστορικά πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, που βυθίστηκε από τους Γερμανούς .

Μαζί με το αδελφό αντιτορπιλικό «Βασιλεύς Γεώργιος Α’», αποτέλεσαν τα πιο σύγχρονα πλοία του ελληνικού στόλου στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το «Βασίλισσα Όλγα» εντάχθηκε στην βρετανική ναυτική δύναμη της Μέσης Ανατολής και έλαβε μέρος με επιτυχία σε επιχειρήσεις βύθισης πλοίων και υποβρυχίων.

Κυβερνήθηκε από τον χαρισματικό Πλωτάρχη Γεώργιο Μπλέσσα, ο οποίος πέθανε ηρωικά κατά την ώρα του βομβαρδισμού του αντιτορπιλικού. Το «Βασίλισσα Όλγα» βυθίστηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1943 στην μάχη της Λέρου, όταν οι Γερμανοί εξαπέλυσαν γενική επίθεση για να καταλάβουν το νησί μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Μουσολίνι και την  διάλυση της συμμαχίας τους με τους Ιταλούς που κατείχαν τα Δωδεκάνησα.

Η κατάδυση στο λιμάνι του νησιού αποκάλυψε και πολλά γερμανικά αεροσκάφη που πήραν μέρος στην θρυλική Μάχη του Αιγαίου, η οποία διήρκησε από τις 26 Σεπτεμβρίου του 1943 έως τις 16 Νοεμβρίου του 1943. Τα ναυάγια κατέγραψαν οι συνεργάτες μας στο T2B Diving Team:

Το Αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα» και η Μάχη της Λέρου

Η Λέρος αποτέλεσε σημαντική ναυτική βάση των Ιταλών, οι οποίοι ήθελαν να εμποδίσουν τους Άγγλους να έχουν τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου τις κρίσιμες ώρες του Β Παγκοσμίου. Όταν στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943 η διακυβέρνηση Μουσολίνι πέρασε στην ιστορία, η Ιταλία συνθηκολόγησε και έπαψε να ανήκεις στις δυνάμεις του Άξονα. Τρεις μέρες αργότερα η Γερμανία κινήθηκε επιθετικά, ώστε να καλύψει το στρατηγικό κενό εξουσίας και κατέλαβε τη Ρόδο.

Επόμενος στόχος ήταν η κατάκτηση της Λέρου, που αποτελούσε σημαντική ναυτική βάση και διέθετε ισχυρή πυροβολαρχία. Εξάλλου αυτά ήταν τα περίφημα κινηματογραφικά Κανόνια του Ναβαρόνε, που  μεταπολεμικά έγιναν ταινία. Η Άγγλοι ήθελαν να ελέγξουν το νησί και να εμποδίσουν την Γερμανική κυριαρχία στο Αιγαίο.

Έτσι, στις 18 Σεπτεμβρίου του 1943, το «Βασίλισσα Όλγα», μαζί με δύο βρετανικά αντιτορπιλικά κινήθηκαν επιθετικά. Κατά τη διάρκεια περιπολίας, βύθισε τα γερμανικά φορτηγά πλοία «Paula» και «Pluto», κοντά στην Αστυπάλαια.

Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1943, το ελληνικό αντιτορπιλικό με το βρετανικό «HMS Intrepid (D10)» έκαναν περιπολία δυτικά της Καρπάθου, για να εμποδίσουν τα εχθρικά πλοία από την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη προς τα Δωδεκάνησα.

Ξημερώματα της 26ης Σεπτεμβρίου, τα δύο αντιτορπιλικά έλαβαν σήμα για άμεση κατάπλευση στη Λέρο. Το νησί με τα περισσότερα κανόνια στο Αιγαίο. Οι Ιταλοί είχαν συνθηκολογήσει και η δύναμη πυρός παρέμενε ανενεργή.

Στις 7 π.μ., το «Βασίλισσα Όλγα» αγκυροβόλησε κοντά στο μέσο του όρμου Λακκί της Λέρου και το «Intrepid» σχεδόν 200 μέτρα ανατολικότερα. Η διαρκής περιπολία είχε εξουθενώσει τα πληρώματα και πολλοί  βρήκαν την ευκαιρία να ξεκουραστούν.

Στη γέφυρα έμεινε ο Αξιωματικός Φυλακής με τους βοηθούς του, στα πυροβόλα και τα πολυβόλα παρέμειναν οι μισοί άνδρες των ομοχειριών και οι μηχανές διατηρήθηκαν σε δίωρη ετοιμότητα για απόπλου.

Τα πληρώματα των «Βασίλισσα Όλγα» και «Intrepid» βρίσκονταν υπό την προστασία των ιταλικών αντιαεροπορικών πυροβολαρχιών.

Η γερμανική επίθεση

Στις 10 π.μ., πέταξαν πάνω από τη Λέρο 20-24 γερμανικά αεροσκάφη «Ju 88» της 2ης Σμηναρχίας της 51ης Πτέρυγας Βομβαρδισμού (II/KG51) και της 2ης Σμηναρχίας της 6ης Πτέρυγας Βομβαρδισμού (II/KG6). Τα «Ju 88» εξαπέλυσαν επιθέσεις κατά των των δύο αντιτορπιλικών, σε τρεις ομάδες των 6-8 αεροσκαφών.

Η πρώτη ομάδα βομβάρδισε τα δύο αντιτορπιλικά από ύψος 300-400 μέτρων. Παράλληλα στόχευαν με τα πολυβόλα εναντίον των καταστρωμάτων, για να εμποδίσουν τα πληρώματα να πάρουν θέσεις μάχης.

Η δεύτερη ομάδα έριξε βόμβες στις ιταλικές εγκαταστάσεις της Λέρου. Οι επιθέσεις της τρίτης ομάδας πέτυχαν τον κυβερνήτη του «Βασίλισσα Όλγα», Πλωτάρχη Μπλέσσα, στο στήθος και στον λαιμό.

Ο  Έλληνας κυβερνήτης Γεώργιος Μπλέσσας σκοτώθηκε στο κατάστρωμα του πλοίου μαζί με δεκάδες άντρες του πληρώματος

Ο βομβαρδισμός ήταν σφοδρός και το αντιτορπιλικό δέχτηκε δύο βόμβες, οι οποίες έπεσαν πίσω από την πρυμναία τσιμινιέρα και προκάλεσαν έκρηξη στο βληματοθέσιο του αντιαεροπορικού πυροβόλου «Vickers» και πιθανότατα στο βληματοθέσιο του τρίτου πυροβόλου.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έκρηξη του πρυμναίου τμήματος, το οποίο είχε σχεδόν κοπεί από το υπόλοιπο πλοίο, παρασύροντας όλο το αντιτορπιλικό στον βυθό.

Οι Γερμανοί τέσσερις μέρες αργότερα κατέλαβαν τη Λέρο. Ήταν η τελευταία νίκη του Άξονα

Η τιμή στα θύματα του “Βασίλισσα Όλγα”

Τον Μάρτιο του 1948, έφτασε στη Λέρο αντιπροσωπία της κυβέρνησης από τους υπουργούς των ναυτικών Σακελλαρίου, τύπου Μπαλταζή και τον διοικητή των αντιτορπιλικών πλοίαρχο Λάππα. Πήραν τα οστά των νεκρών του πληρώματος του «Βασίλισσα Όλγα» και τα μετέφεραν στην Αθήνα.

Το πρώτο μνημείο προς τιμήν του πλοίου τοποθετήθηκε το 1945 στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας, πάνω στον δίδυμο πύργο του πρώην ιταλικού αντιτορπιλικού «Turbine».

Το αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα» στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Από την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 έως και την εισβολή των Γερμανών το 1941, το αντιτορπιλικό συμμετείχε σε συνοδείες νηοπομπών και στην πρώτη και τρίτη επιδρομή στο Στενό του Οτράντο (14-15 Νοεμβρίου 1940, 4-5 Ιανουαρίου 1941), με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Αλφρέδο Λεοντόπουλο.

Το «Βασίλισσα Όλγα» διέφυγε στη Μέση Ανατολή, μετά από την κατοχή της Ελλάδας, όπου συνόδευε βρετανικές νηοπομπές.

Από το Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 1941, υπό τον κυβερνήτη Πλοίαρχο Ιωάννη Βλαχόπουλο, το πλοίο μεταστάθμευσε στην Καλκούτα για μετασκευή, βελτιώνοντας τον πολεμικό εξοπλισμό του. Τον Φεβρουάριο του 1942 επέστρεψε στη Μεσόγειο.

 Συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Τομπρούκ, σε βρετανική μοίρα, με μεγάλη επιτυχία

Μετά από έξι μήνες, νέος κυβερνήτης του αντιτορπιλικού έγινε ο Πλωτάρχης Γεώργιος Μπλέσσας.

Στις 15 Δεκεμβρίου 1942, νότια της Μάλτας, μαζί με βρετανικό αντιτορπιλικό, ανάγκασε το ιταλικό υποβρύχιο «Uarsciek» να παραδοθεί. Το βράδυ στις 18 Ιανουαρίου του 1943, το «Βασίλισσα Όλγα» βύθισε το εξοπλισμένο αλιευτικό του Ιταλικού Στόλου «Stromboli», με δύο ομοβροντίες.

Μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, κατευθύνθηκε στο Άντεν, παραλαμβάνοντας μεγάλη νηοπομπή με προορισμό τη Νέα Γουινέα. Μαζί με το βρετανικό αντιτορπιλικό «HMS Jervis», βύθισαν το τορπιλοβόλο «Castore».

Τον Ιούνιο και Αύγουστο του 1943, συμμετείχε στις επιχειρήσεις κατάληψης της Παντελλερίας και της απόβασης στη Σικελία.

Πηγή αρχικής εικόνας: Το αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα», τυλιγμένο στις φλόγες. Πηγή: Αρχείο «Μηχανή του Χρόνου» – Πολεμικό Μουσείο