Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον. Ιστορία με εκρήξεις, στρατιωτικές εισβολές και τρομοκρατικές επιθέσεις. Ποιος είναι ο “Έλληνας Μιχαήλ Άγγελος της Αμερικής” που το φιλοτέχνησε

Το Καπιτώλιο, σήμα κατατεθέν της Ουάσιγκτον και «σπίτι» της αμερικανικής δημοκρατίας, είναι ένα από τα πιο πολύπαθα κτίρια της πρωτεύουσας των ΗΠΑ.

Την πρώτη δεκαετία μετά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας τους, οι ΗΠΑ δεν διέθεταν μία εθνική πρωτεύουσα. Το Κογκρέσο δεν είχε έναν μόνιμο τόπο συνεδριάσεων, ενώ επικρατούσε ένας άτυπος ανταγωνισμός μεταξύ των πολιτειών για το ποια ήταν πιο σπουδαία.

Ο πρόεδρος Τζωρτζ Ουάσιγκτον από πολύ νωρίς αντιλήφθηκε την ανάγκη δημιουργίας μίας μητρόπολης, όπου θα βρίσκονταν συγκεντρωμένα όλα τα εθνικά κέντρα εξουσίας και τα νομοθετικά όργανα της χώρας. Παράλληλα, έπρεπε να αποπνέει την αίγλη μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας.

Με αυτό το σκεπτικό, η πόλη της Ουάσιγκτον σχεδιάστηκε από το μηδέν και ιδρύθηκε επίσημα το 1791. Έλαβε το όνομα του πρώτου προέδρου και τον τίτλο της εθνικής πρωτεύουσας. Ακόμα όμως είχε μία σημαντική έλλειψη. Δεν υπήρχε ένα επιβλητικό κτίριο άξιο να στεγάσει τους εκπροσώπους του λαού.

Έτσι, η ανέγερση της “αμερικανικής Βουλής” τέθηκε σε προτεραιότητα. Ο Ουάσιγκτον αποφάσισε ότι ο σχεδιασμός της δεν θα γινόταν με ανάθεση, αλλά με διαγωνισμό. Μερικοί από τους πιο επιφανείς αρχιτέκτονες της περιόδου έστειλαν τις προτάσεις τους. Τις εντυπώσεις τελικά έκλεψε ο Ουίλιαμ Θόρντον. Τον Απρίλιο του 1793, ο Ουάσιγκτον του έστειλε προσωπική επιστολή, με την οποία του ανακοίνωνε ότι πήρε τη “δουλειά”.

Το επιβλητικότερο κτίριο της Ουάσιγκτον

Το Καπιτώλιο πήρε το όνομά του από τον Καπιτωλίνο Λόφο, μία από τις ακροπόλεις της Ρώμης, όπου δέσποζε ο Ναός του Δία. Ο σχεδιασμός του, από την άλλη, είναι εμπνευσμένος από δύο ιστορικά κτίρια της Γαλλίας: το παριζιάνικο Πάνθεον και τη δυτική πρόσοψη του Λούβρου.

Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1793 και ολοκληρώθηκε το 1811. Ωστόσο, η πρώτη σύγκληση του Κογκρέσου πραγματοποιήθηκε το 1800, ενώ το Καπιτώλιο ήταν ακόμη ημιτελές. Για περίπου μια δεκαετία, οι Αντιπρόσωποι συνεδρίαζαν στη μόνη ολοκληρωμένη πτέρυγα του κτίσματος, την ίδια ώρα που στο υπόλοιπο πραγματοποιούνταν πυρετώδεις εργασίες.

Βέβαια, ακόμη και όταν η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1811, η όψη του ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που γνωρίζουμε σήμερα. Εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού αντιπροσώπων από τις νέες πολιτείες, το κτήριο επεκτάθηκε το 1850 και διπλασιάστηκε σε μήκος. Ο παλιός θόλος, ο οποίος φάνταζε μικρός μετά την επέκταση, αντικαταστάθηκε από έναν νέο, τρεις φορές ψηλότερο. Σήμερα, το ύψος του Καπιτωλίου φτάνει τα 88 μέτρα.

Οι τραγωδίες του Καπιτωλίου

Ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, το 1812, ξέσπασε ο Αγγλοαμερικανικός πόλεμος. Στο αποκορύφωμά του, το 1814, τα βρετανικά στρατεύματα εισβολής έφτασαν στην Ουάσιγκτον. Στις 24 Αυγούστου οι Άγγλοι στρατιώτες επιχείρησαν να πυρπολήσουν ολοσχερώς την πόλη. Η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο Καπιτώλιο, όμως δεν το κατέστρεψε εντελώς.

Διαβάστε ακόμα: Η ξεχασμένη μάχη στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Τι έγινε όταν οι άπειροι στρατιώτες του Τζορτζ Ουάσιγκτον ήρθαν αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη εκστρατευτική δύναμη της Βρετανίας που έκανε απόβαση στο Μπρούκλιν

Το επόμενο αιματηρό επεισόδιο που έμελλε να στιγματίσει το επιβλητικό κτίριο είναι η απόπειρα δολοφονίας του έβδομου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Άντριου Τζάκσον, το 1835. Ο Τζάκσον γλίτωσε από θαύμα τις σφαίρες ενός εμμονικού Βρετανού μετανάστη, ο οποίος συνελήφθη άμεσα.

Αντίστοιχα, δύο δεκαετίες αργότερα, το 1856, ο Πρέστον Μπρουκς, μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων από τη Νότια Καρολίνα, επιτέθηκε με ένα μπαστούνι στον γερουσιαστή Τσαρλς Σάμνερ, ξυλοκοπώντας τον άγρια. Ο Σάμνερ μεταφέρθηκε έγκαιρα στο νοσοκομείο όπου του παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες και μπόρεσε να αναρρώσει από τα σοβαρά τραύματα.

Στις 4 Ιουλίου του 1915, ημέρα της Εθνικής Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, ένας Γερμανός πρώην καθηγητής του Χάρβαρντ, ονόματι Έρικ Μούεντερ, μπήκε στην αίθουσα υποδοχής της Γερουσίας και άφησε τρία μπαστούνια δυναμίτη. Στην πραγματικότητα, ο Μούεντερ ήθελε να ανατινάξει την αίθουσα της Γερουσίας, αλλά καθώς ήταν κλειδωμένη, άφησε τα εκρηκτικά υλικά στο διπλανό δωμάτιο. Όπως εξήγησε αργότερα, ήθελε να διαμαρτυρηθεί για τη φιλοβρετανική στάση της Αμερικής στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Και αυτή τη φορά, καθώς η βόμβα εξερράγη λίγο πριν από τα μεσάνυχτα και δεν υπήρξαν τραυματίες. Το κτίριο ωστόσο, υπέστη ζημιές εσωτερικά.

Το 1932, περίπου 25.000 Αμερικανοί βετεράνοι του Α’ Παγκοσμίου συγκεντρώθηκαν έξω από το Κογκρέσο σε μια προσπάθεια να λάβουν τον έξτρα μισθό που δικαιούνταν σύμφωνα με την νομοθεσία. Υπό την πίεση των διαδηλωτών, η Βουλή των Αντιπροσώπων εν τέλει τον ενέκρινε. Η Γερουσία ωστόσο, δεν υπέκυψε, γεγονός που προξένησε την απογοήτευση των βετεράνων. Οι περισσότεροι διασκορπίστηκαν ειρηνικά, αρκετοί όμως αποφάσισαν να κατασκηνώσουν εκεί κοντά.

Εν τω μεταξύ οι αμερικανικές αρχές λάμβαναν πληροφορίες ότι μεταξύ των κατασκηνωτών ήταν πολλοί κομμουνιστές που τους ξεσήκωναν. Τον Μάιο του 1932, ένοπλα ομοσπονδιακά στρατεύματα, με επικεφαλής τους στρατηγούς Douglas MacArthur και George Patton και τον ταγματάρχη Dwight Eisenhower πυρπόλησαν και πυροβόλησαν τις σκηνές των βετεράνων. Αυτή τη φορά υπήρξαν θύματα, καθώς πολλοί από τους κατασκηνωτές σκοτώθηκαν, ενώ αρκετοί τραυματίστηκαν σοβαρά.

Τον Μάρτιο του 1954, πολύ πριν την υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων ανίχνευσης όπλων και κτιριακής προστασίας, τέσσερις πάνοπλοι αυτονομιστές από το Πουέρτο Ρίκο εισέβαλαν στη Βουλή και άρχισαν να πυροβολούν εναντίον των γερουσιαστών. Πέντε μέλη του Κογκρέσου τραυματίστηκαν σοβαρά. Ωστόσο, δεν υπήρξαν θύματα.

Η επόμενη τρομοκρατική ενέργεια που έπληξε το Καπιτώλιο συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η ομάδα αντάρτικου πόλεων με την ονομασία Weather Underground τοποθέτησε εκρηκτικά σε καίρια σημεία της Ουάσιγκτον και άλλων πόλεων των ΗΠΑ. Οι εκρήξεις ήταν μεγάλες και προκάλεσαν ζημιές εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων. Νεκροί ευτυχώς δεν υπήρξαν, καθώς και πάλι η ανατίναξη συνέβη εκτός του ωραρίου αιχμής.

Την επόμενη δεκαετία, μία παρόμοια έκρηξη από βόμβα προκάλεσε ζημιές ύψους 250.000 δολαρίων. Ο δράστης, ωστόσο, προειδοποίησε εγκαίρως και το κτίριο είχε εκκενωθεί. Όπως ανέφερε στο τηλεφώνημα: “η βόμβα ήταν μια μορφή διαμαρτυρίας για τις στρατιωτικές ενέργειες των ΗΠΑ στην Γρενάδα και τον Λίβανο”.

Από τις πιο πρόσφατες τραγωδίες του Καπιτωλίου είναι η προ εικοσαετίας απόπειρα δολοφονίας του γερουσιαστή Τομ Ντιλέι. Ο Ντιλέι βγήκε αλώβητος, καθώς ο 41χρονος δράστης δεν πρόλαβε να φτάσει στο γραφείο του. Στην πορεία όμως, μέχρι να συλληφθεί, είχε καταφέρει να σκοτώσει δύο αστυνομικούς και μία τουρίστρια. Αργότερα, διαπιστώθηκε ότι έπασχε από σχιζοφρένεια και κρίθηκε ακατάλληλος για δίκη.

Τέλος, ίσως η μεγαλύτερη και γνωστότερη τραγωδία, που όμως εν τέλει δε συνέβη ποτέ, είναι αυτή της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Λέγεται ότι ένα από τα τέσσερα αεροσκάφη που είχαν καταλάβει οι αεροπειρατές με σκοπό να τα συντρίψουν πάνω σε εμβληματικά κτίρια των ΗΠΑ, κατευθυνόταν στο Καπιτώλιο. Οι τρομοκράτες δεν κατάφεραν να φτάσουν στον στόχο, καθώς το αεροπλάνο συνετρίβη στον κάμπο της Πενσυλβάνια.

Ένα ζωντανό μουσείο

Το Καπιτώλιο δεν είναι γνωστό μόνο για τις τραγωδίες που το έχουν σημαδέψει. Όπως το όνομά του προέρχεται από την αρχαία Ρώμη και η αρχιτεκτονική του από την αναγεννησιακή Γαλλία, έτσι και το εσωτερικό του κοσμείται από έργα τέχνης καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο. Τα περισσότερα είναι παραγγελίες που έγιναν ειδικά για τον σκοπό αυτό και απεικονίζουν πολλές φάσεις της αμερικανικής ιστορίας.

Αναμφισβήτητα όμως, ανάμεσα σε όλους τους πίνακες και τα γλυπτά, οι τοιχογραφίες του Καπιτωλίου είναι αυτές που ξεχωρίζουν. Οι τοίχοι, οι οροφές και οι τρούλοι έχουν φιλοτεχνηθεί προσεκτικά και αρμονικά με επικές σκηνές και ευφάνταστες αναπαραστάσεις. Μία από τις εμβληματικότερες και ιστορικότερες είναι η “Aποθέωση του Τζορτζ Ουάσιγκτον”.

Καλλιτέχνης, μάλιστα, ήταν ένας Έλληνας. Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης, μετανάστης με καταγωγή από τη Μεσσηνία, συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το Καπιτώλιο, έμεινε γνωστός ως ο «Μιχαήλ Άγγελος του Καπιτωλίου» ή ως «καλλιτέχνης του έθνους» και τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου.

αρχική φωτογραφία: pixabay

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ και η ενίσχυση του Χίτλερ στην εξουσία. Η επίθεση στο γερμανικό κοινοβούλιο ήταν ναζιστική προβοκάτσια ή ενέργεια ενός Ολλανδού κομμουνιστή;