Ήταν μαύρη η βασίλισσα Καρλότα της Βρετανίας; Ο γάμος με τον βασιλιά Γεώργιο Γ’ και η ψυχασθένειά του. Απέκτησαν 15 παιδιά

Αναγκάστηκε να παντρευτεί στα 17 της χρόνια έναν βασιλιά χωρίς καν να τον έχει γνωρίσει. Μαζί του απέκτησε 15 παιδιά, δύο εκ των οποίων πέθαναν πριν ενηλικιωθούν και δύο ανήλθαν αργότερα στο βρετανικό θρόνο.

Όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, ο βασιλιάς σύζυγός της έπασχε από ψυχασθένεια.Ο γάμος τους κράτησε έξι δεκαετίες και τελικά εκείνη έφυγε πρώτη από τη ζωή.

Εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι, σύμφωνα με την έρευνα κάποιων ιστορικών, υπήρξε η πρώτη και μοναδική μαύρη βασίλισσα στην ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας.Οι απόψεις φυσικά διίστανται.

Η Σάρλοτ ή Καρλότα του Μεκλεμβούργου – Στρέλιτς, υπήρξε σύζυγος του βασιλιά Γεωργίου Γ’ και βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας από το 1761 έως το 1818.

Το ενδιαφέρον για τη ζωή και την καταγωγή της βασίλισσας “αναθερμάνθηκε” με αφορμή την κυκλοφορία της σειράς “Queen Charlotte: A Bridgerton Story“. H Καρλότα απεικονίζεται μελαμψή και οι ηθοποιοί που την ενσαρκώνουν είναι η Ίντια Αμαρτεΐφιο και η Γκόλντα Ρόζοϊβελ.

Κάτι αντίστοιχο έκανε πρόσφατα το Netflix και με την ιστορία της Κλεοπάτρας, όπου την παρουσίαζε μαύρη.

Η ιστορία της Καρλότας παρουσιάζεται ως μια ευκαιρία για τους μαύρους υπηκόους να βρουν την θέση τους στην κοινωνία, ξεκινώντας από τα αξιώματα της υψηλής κοινωνίας στην Αγγλία της Γεωργιανής Εποχής (18ος αιώνας).

Παρ’ όλ’ αυτά, οι δημιουργοί της σειράς διευκρινίζουν ότι “δεν πρόκειται για μάθημα ιστορίας, αλλά για μυθοπλασία εμπνευσμένη από τα γεγονότα“.

Παρά το γεγονός ότι η σειρά έχει αποκλίσεις από την πραγματικότητα, το βασικό ερώτημα εξακολουθεί να υπάρχει: ήταν πράγματι μαύρη η βασίλισσα Καρλότα;

Η μακρινή μαύρη πρόγονος

Οι περισσότεροι ιστορικοί απορρίπτουν τη θεωρία ότι η Καρλότα ήταν μαύρη. Όπως λένε, οι φυλετικές σχέσεις στη Γεωργιανή Αγγλία ήταν πολύ πιο περίπλοκες από ό,τι παρουσιάζονται στην spin-off σειρά του “Bridgerton“. Υπάρχουν, όμως, πολλές ενδιαφέρουσες θεωρήσεις.

Σύμφωνα με ένα άρθρο του ιστορικού, Μάριο ντε Βαλδές υ Κόκομ στο PBS, η Σάρλοτ καταγόταν από τη Μαργαρίτα ντε Κάστρο υ Σούσα, μία Πορτογαλίδα ευγενή του 15ου αιώνα, η οποία είχε συγγένεια με τον ηγεμόνα του 13ου αιώνα, Αλφόνσο Γ’ και την Μαυριτανή ερωμένη του, Μαντραγκάνα.

Η πλειονότητα των ιστορικών απορρίπτει τη θέση του ντε Βαλδές, θεωρώντας ότι οι τόσες γενιές που χωρίζουν τη Μαντραγκάνα και τη Μαργαρίτα από τη Σάρλοτ καθιστούν εξαιρετικά επισφαλείς, αν όχι αδύνατες, τέτοιες συσχετίσεις.

“Ακόμα κι αν η Μαντραγκάνα ήταν μαύρη γυναίκα, μετά από τόσους αιώνες, είναι εξαιρετικά απίθανο τα ίχνη της γενετικής σύνθεσης να είχαν εμφανιστεί στα χαρακτηριστικά μιας πριγκίπισσας του 18ου αιώνα“, συμπεραίνει η ιστορικός και συγγραφέας, Λίζα Χίλτον.

“Η πρόταση ότι η βασίλισσα Σάρλοτ ήταν μαύρη υπονοεί ότι η εγγονή της, Βασίλισσα Βικτώρια είχε Αφρικανούς προγόνους“, συμπληρώνει ο συγγραφέας, Στιούαρτ Τζέφρις.

Ένα ακόμη επιχείρημα για τις φερόμενες αφρικανικές ρίζες της Σάρλοτ είναι τα παχιά χείλη, η πλακουτσωτή μύτη και τα μεγάλα ρουθούνια, με τα οποία αναπαρίσταται σε δύο πίνακες του Σκωτσέζου ζωγράφου, Άλαν Ράμσεϊ, χρονολογίας 1762.

Η βασίλισσα απεικονίζεται με κάπως παχιά χείλη και σε έναν άλλον πίνακα, του Γερμανού ζωγράφου, Γκέοργκ Ντέιβιντ Μάθιου (1762), ενώ, την ίδια στιγμή, στο διαδίκτυο κυκλοφορούν διάφορα πορτραίτα της που την δείχνουν με σκούρο χρώμα δέρματος.

Για πολλούς, οι συγκεκριμένες αναπαραστάσεις, ειδικά αυτές του Ράμσεϊ, αποτελούν ένδειξη ή και απόδειξη ότι η Σάρλοτ είχε αφρικανική καταγωγή. Όπως υποστηρίζουν, ενδέχεται οι ζωγράφοι να απέφυγαν να τη ζωγραφίσουν με μελαμψό δέρμα, καθώς αυτό δεν συμβάδιζε με τα ευρωκεντρικά πρότυπα ομορφιάς της εποχής.

“Οι καλλιτέχνες εκείνης της περιόδου αναμενόταν να υποβαθμίσουν, να απαλύνουν ή ακόμα και να εξαλείψουν ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά στο πρόσωπο ενός ατόμου“, διατείνεται ο ντε Βαλδές. Ωστόσο, οι ιστορικοί διαφωνούν, λέγοντας ότι ένα έργο τέχνης δεν μπορεί να αποτελεί ατράνταχτο τεκμήριο για την πραγματική εμφάνιση της βασίλισσας.

Η ιστορικός και συγγραφέας, Λίζα Χίλτον υποστηρίζει: “Μπορεί κανείς να πει ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως αξιόπιστη απόδειξη ότι η βασίλισσα Σάρλοτ ήταν μαύρη“.

Ενώ η βασίλισσα Σάρλοτ πιθανότατα δεν ήταν μαύρη, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν μη λευκά μέλη της αγγλικής αριστοκρατίας. Για παράδειγμα, είναι αποδεδειγμένο ότι η ευγενής, Ντίντο Ελίζαμπεθ Μπελ (1761-1804) υπήρξε η πρώτη μαύρη αριστοκράτισσα της Βρετανίας.

Η μητέρα της ήταν σκλάβα με καταγωγή από τις Δυτικές Ινδίες και ο πατέρας της ήταν ο αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού, Σερ Τζον Λίντσεϊ. Η Μπελ μεγάλωσε δίπλα σε μία λευκή δεύτερη ξαδέλφη της, τη Λαίδη Ελίζαμπεθ Μάρεϊ, και ο λόρδος θείος της την εξασφάλισε οικονομικά.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, πάνω από 10.000 άτομα της μαύρης φυλής ζούσαν στη Βρετανία κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Η πλειοψηφία εργαζόταν είτε ως αμειβόμενοι υπηρέτες είτε ως σκλάβοι.

Πώς η Σάρλοτ έγινε βασίλισσα. Ο γάμος εξπρές

Η Σάρλοτ γεννήθηκε στις 19 Μαΐου 1744 στο δουκάτο του Μεκλεμβούργου – Στρέλιτς, μιας περιοχής στη σημερινή βόρεια Γερμανία. Το μέλλον της αποφασίστηκε το 1761, όταν ο Γεώργιος Γ’ διαδέχθηκε τον παππού του, Γεώργιο Β’ στον αγγλικό θρόνο.

Ήταν 22 ετών και χρειαζόταν επειγόντως μια βασίλισσα και έναν διάδοχο. Του δόθηκε μία λίστα επιλέξιμων και “κατάλληλων” Προτεσταντών Κυριών και επέλεξε τη Σάρλοτ. Λέγεται πως η επιλογή του καθορίστηκε από το γεγονός ότι η Σάρλοτ δεν ενδιαφερόταν για την εξουσία.

Το ζευγάρι παντρεύτηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1761, μόλις έξι ώρες μετά την άφιξη της Σάρλοτ στην Αγγλία από τη Γερμανία.

Η αγχωμένη και καταπονημένη από το ταξίδι Σάρλοτ είχε χάσει τόσο βάρος που το διακοσμημένο με πολλά διαμάντια νυφικό της γλιστρούσε από τους ώμους της.

Η Σάρλοτ παντρεύτηκε έναν “γαλαζοαίματο“, με τον οποίο δεν είχε συναναστραφεί ούτε μία φορά. Αγγλικά δεν γνώριζε. Χαρακτηριστικά περιγράφει η ιστορικός, Κάθριν Κουρζόν:

“Έμελλε να γίνει βασίλισσα μιας χώρας που δεν είχε επισκεφθεί ποτέ, δίπλα σε έναν άντρα που δεν είχε γνωρίσει ποτέ“.

Τα 15 παιδιά και η σύγκρουση με την πεθερά

Αν και παντρεύτηκαν για πολιτικούς λόγους, η Καρλότα και ο Γεώργιος είχαν σε μεγάλη εκτίμηση ο ένας τον άλλον. Παρακολουθούσαν θεατρικά έργα, άκουγαν και έπαιζαν μουσική και περνούσαν μια ήσυχη ζωή. Η Σάρλοτ μελετούσε αγγλικά και ασχολήθηκε με τη βοτανική.

Ο βασιλιάς δεν πρέπει να είχε παράπονο στο ζήτημα με τους απόγονους, καθώς η Σάρλοτ γέννησε 15 παιδιά, εννέα αγόρια και έξι κορίτσια, σε διάστημα 21 ετών (1762-1783). Δύο αγόρια, ο πρίγκιπας Οκτάβιος και ο πρίγκιπας Αλφρέδος, πέθαναν σε ηλικία 4 και 2 ετών αντίστοιχα.

Η Σάρλοτ είχε έρθει σε σύγκρουση με την πεθερά της, την παρεμβατική βασιλομήτορα, γιατί έβρισκε την προσδοκία της αριστοκρατίας για πολλούς απογόνους εξαντλητική. Όπως είχε γράψει στο 14ο παιδί, “δεν νομίζω ότι ένας κρατούμενος θα μπορούσε να επιθυμήσει πιο παθιασμένα την ελευθερία του απ’ όσο εγώ θα ήθελα να απαλλαγώ από το βάρος μου. Θα ήμουν ευτυχής, αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά“.

Η ψυχική νόσος του βασιλιά

Ένα από τα παιδιά, ο πρίγκιπας Γεώργιος Δ’, αντικατέστησε τον πατέρα του το 1811, παρότι ο τελευταίος ήταν ακόμη εν ζωή. Αυτό συνέβη, διότι η ψυχική υγεία του Γεωργίου Γ’ επιδεινώθηκε σε τέτοιο σημείο, ώστε κρίθηκε ανίκανος να συνεχίσει να βασιλεύει.

Τα πρώτα συμπτώματα, μεταξύ αυτών στομαχικές διαταραχές, παραισθήσεις και αϋπνίες, εκδηλώθηκαν το 1788, αλλά ένα επεισόδιο που έμεινε κρυφό σημειώθηκε το 1765. Ο βασιλιάς είχε συχνά παραληρήματα, κατά τα οποία κατηγορούσε τη Σάρλοτ για μοιχεία και μιλούσε απρεπώς στους υπηρέτες του.

Ο Γεώργιος Γ’ είχε και ξεσπάσματα βίας και, μία φορά, η Σάρλοτ αναγκάστηκε να κλειδώσει την πόρτα της κρεβατοκάμαράς της, φοβούμενη για την ασφάλεια της ίδιας και των παιδιών της. “Τι θα γίνει με εμένα;“, φέρεται να είχε πει στην απόγνωσή της.

Κανείς σήμερα δεν γνωρίζει τι ακριβώς είχε, ούτε φυσικά οι γιατροί της εποχής, για τους οποίους οι ψυχικές ασθένειες ήταν ένα ανεξερεύνητο και άγνωστο πεδίο.

Κατά μία εκδοχή, ο Γεώργιος Γ’ έπασχε από πορφυρία, μία διαταραχή του αίματος που επηρεάζει το δέρμα και το νευρικό σύστημα.

Πιο πρόσφατες και πιθανές ερμηνείες αναφέρουν ότι είχε διπολική διαταραχή, γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη.

Οι απάνθρωπες θεραπείες

Οι γιατροί του βασιλιά τον απομόνωσαν και τον υπέβαλαν σε ορισμένες σκληρές “θεραπείες” που, όμως, δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.

“Είναι πιθανόν ο βασιλιάς να ανέκαμψε για λίγους μήνες, όχι όμως εξαιτίας των θεραπειών του που περιελάμβανε βδέλλες και κρύα λουτρά“, αναφέρει η ιστοσελίδα Historic Royal Palaces.

Ο Γεώργιος Γ’ πέθανε στις 29 Ιανουαρίου 1820, σε ηλικία 81 ετών, δύο χρόνια μετά τη Σάρλοτ. Παραμένει μέχρι σήμερα ο μακροβιότερος άνδρας μονάρχης της Μεγάλης Βρετανίας.

Όταν η Σαρλότ πέθανε, στις 17 Νοεμβρίου 1818, ο σύζυγός της ήταν τόσο άρρωστος που δεν κατάλαβε ότι η γυναίκα του ήταν νεκρή.

Ο αντίκτυπος της ψυχασθένειας του βασιλιά στην ψυχολογία της Σάρλοτ ήταν μεγάλος. Άσπρισαν τα μαλλιά της και εμφάνισε σημάδια κατάθλιψης. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν έπαψε να τον αγαπά και να τον προσέχει. Φρόντιζε πάντοτε, όμως, να μην είναι εντελώς μόνη μαζί του.

O μέχρι τότε αντιβασιλέας, Γεώργιος Δ’ έγινε βασιλιάς για τα επόμενα 10 χρόνια. Ο άλλος απόγονός του Γεωργίου Γ’ και της Σάρλοτ που στέφθηκε βασιλιάς ήταν ο Γουλιέλμος Δ’, την περίοδο 1830-1837.

Με πληροφορίες από: History Extra, Guardian, PBS, Insider, National Geographic και The Conversation

Πηγές εικόνων κεντρικής φωτογραφίας: WikimediamtxCommons και Wikipedia