Ποια ήταν τα “παντρεμενάδικα” στις όχθες του Ιλισού. Η περιοχή με τα καφενεδάκια και τα γεφύρια που χάθηκε μετά τα έργα «εξωραϊσμού της πρωτευούσης». Ήταν το αγαπημένο στέκι των ερωτευμένων της Αθήνας (βίντεο)

Η φωτογραφία είναι του Δημήτριου Κωνσταντίνου και τραβήχτηκε το 1865 στην Αθήνα. Το ποταμάκι περνά ήσυχο μέσα από την πόλη και το αυτοσχέδιο καφενεδάκι δίπλα στο γεφύρι προσφέρει ξεκούραση και αναψυχή στον διαβάτη. 

Στα κέντρα αναψυχής της περιοχής επί βασιλέως Γεωργίου Α’ σύχναζαν πολλά ζευγαράκια και επειδή εξυπηρετούσαν τους παντρεμένους στα εξωσυζυγικά ραντεβού τους τα αποκαλούσαν και “παντρεμενάδικα”.

Ο Βασίλης Τσίτσανης έγραψε τραγούδι γι΄ αυτά τα κέντρα τα οποία τα επόμενα χρόνια μετακινήθηκαν στον Άγιο Γιώργη του Βύρωνα και θεωρούνταν τα νυφοπάζαρα της εποχής: “τα λεν Παντρεμενάδικα, γιατί έχει κοριτσάκια, που σαν περάσεις και τα δεις σε βάζουν σε μεράκια” .

Η πρωτεύουσα εκείνα τα χρόνια ήταν διαφορετικά δομημένη και το περιβάλλον δεν είχε κακοποιηθεί στο όνομα τους υπερπληθυσμού και της “ανάπτυξης”.

Την ίδια χρονιά, ο φωτογράφος αποτύπωσε την εικόνα του κέντρου της πόλης και μας παρέχει ένα μοναδικό ντοκουμέντο.

Ο Ιλισός ήταν το Ιερό Ποτάμι για τους παλιούς Αθηναίους, καθώς αποτελούσε ανέκαθεν λατρευτικό χώρο.

Όπως ανέφερε στη “Μηχανή του Χρόνου” ο διδάκτωρ μεταλλειολόγος μηχανικός του ΕΜΠ κύριος Στάθης Χιώτης: “Η κοιλάδα του Ιλισού ήταν τόπος ζωντανός γιατί εκεί είχαν και το λύκειο του Αριστοτέλη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε ανασκαφές του 2000 και ήδη είναι ένας επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος. Επίσης γίνονταν στρατιωτικές ασκήσεις των Αθηναίων, ιππικοί αγώνες και πολλές άλλες δραστηριότητες αλλά και λατρεία, των μικρών Ελευσίνιων”.

Στα τέλη του 1800 στην πλευρά του ποταμού προς το Μετς, υπήρχαν δύο χαρακτηριστικοί ανεμόμυλοι.

Το πιο χαρακτηριστικό σημείο του ποταμού που πήγαζε από τον Υμηττό, ήταν το Βατραχονήσι.

Η μικρή λωρίδα γης που βρισκόταν ανάμεσα από τις δύο πλευρές του Ιλισού. Σήμερα η περιοχή έχει οικοδομηθεί και είναι τμήμα του Παγκρατίου.

Στην παλιά Αθήνα το ποτάμι χρησιμοποιούνταν από τις φτωχές οικογένειες για να απλώνουν τη μπουγάδα τους και να παίζουν στα νερά του τα μικρά παιδιά.

Στις όχθες του δημιουργήθηκαν τα πρώτα καφέ σαντάν και αργότερα οι συνοικίες του Παγκρατίου και του Μετς.

Στα μαγαζιά που υπήρχαν στον Ιλισό, συγκεντρώνονταν κυρίως οι άντρες της εποχής για να διασκεδάσουν και να απολαύσουν τις χορεύτριες, που πρόσφεραν ένα εντυπωσιακό θέαμα.

Τη δεκαετία του 1930 όμως αποφασίστηκε από τον Ιωάννη Μεταξά η κάλυψή του και σταδιακά το ποτάμι εξαφανίστηκε.

Το οριστικό τέλος γράφτηκε επί Κωνσταντίνου Καραμανλή αρχής γενομένης με τη κάλυψη του Ιλισού για τη δημιουργία της λεωφόρου Β. Κωνσταντίνου.

Δείτε εντυπωσιακές εικόνες από το ποτάμι που διέσχιζε το κέντρο της πόλης και η κάλυψή του θεωρήθηκε έργο «εξωραϊσμού της πρωτευούσης», όπως ήταν η φράση της εποχής.

Την αρχική φωτογραφία εντόπισε ο συλλέκτης Θεόδωρος Μεταλληνός και προέρχεται από  Library of Congress

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: 18 Σεπτεμβρίου 1834. Η Αθήνα γίνεται πρωτεύουσα. Πώς ήταν τότε η πόλη και γιατί οι κάτοικοί της ονομάζονταν «γκάγκαροι» (βίντεο)…