Η μυθιστορηματική βιογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια, “Η σκιά του Κυβερνήτη”. Συνέντευξη με τον συγγραφέα Άρη Σφακιανάκη που δηλώνει: “Πατρίδα είναι η βιβλιοθήκη μου”

Συνέντευξη στον Γιάννη Καφάτο / viewtag.gr

«Η σκιά του Κυβερνήτη» του Άρη Σφακιανάκη, Εκδόσεις Κέδρος, είναι ένα συναρπαστικό οδοιπορικό, στην εποχή του Ιωάννη Καποδίστρια, σε ένα κομμάτι της ιστορίας μας, που φυσικά οι περισσότεροι αγνοούμε.

Είναι όμως και μια «ματιά» σε ό,τι ζούμε γιατί ο συγγραφέας μας παρασύρει σε μια ανάγλυφη παρουσίαση της πολιτικοκοινωνικής κατάστασης του πρώιμου ελληνικού κράτους και των παθογενειών που πληρώνουμε μέχρι σήμερα.

Ο μυθιστορηματικός ήρωας που γίνεται «Η σκιά του Κυβερνήτη» είναι ο ιδεώδης «ξεναγός» σε αυτό το ταξίδι της ιστορίας μας.

Ο καταιγιστικός ρυθμός που επιλέγει ο συγγραφέας κάνει την ανάγνωση ενός ιστορικού μυθιστορήματος απολαυστική και συναρπαστική. Στοιχεία νουάρ και κατασκοπευτικού θρίλερ με έκαναν να μην αφήσω το ογκώδες βιβλίο από τα χέρια μου μέχρι να φτάσω στην τελευταία σελίδα.

Ο Καποδίστριας ήταν μια ευκαιρία για την Ελλάδα που χάθηκε. Ο Άρης Σφακιανάκης πιστεύει ότι το μεγαλύτερο λάθος του πρώτου Κυβερνήτη εκείνης της μικρής Ελλάδας ήταν «Η απόλυτη –σχεδόν εμμονική – αφοσίωση στο όραμά του για την Ελλάδα».

Οι μικρότητες, οι συμπεριφορές και οι κουτοπονηριές που υποθήκευσαν το μέλλον του ελληνικού κράτους αλλά και διάβρωσαν την ελληνική κοινωνική ζωή παρουσιάζονται εν τη γενέσει τους στο βιβλίο του Άρη Σφακιανάκη «Η σκιά του Κυβερνήτη».

Αξίζει να ζήσει ο κάθε αναγνώστης την εμπειρία του βιβλίου του,  γιατί η «σκιά» εκείνης της εποχής έχει καθορίσει  το μέλλον αυτού του τόπου.

Ο λόγος τώρα στον ίδιο τον συγγραφέα:

Πώς αποφάσισες να γράψεις μια ιστορική βιογραφία;

Έβρεχε δυο μέρες συνέχεια, δεν μπορούσα να βγω από το σπίτι –όχι χωρίς παπούτσια κόλετζ, τέλος πάντων- γύρω μου βρίσκονταν σκόρπια βιβλία σχετικά με την Ελληνική Επανάσταση, αφού είχα μόλις τελειώσει το μυθιστόρημά μου για την Έξοδο του Μεσολογγίου κι έπιασα πάλι το μολύβι.

Γιατί ο Καποδίστριας;

Αφού είχα αποφασίσει να γράψω μια τριλογία για την γένεση του νέου Ελληνικού κράτους, θεωρώ ότι ο Καποδίστριας ήταν μια ιστορική στιγμή του έθνους που δεν γινόταν –και βέβαια δεν  ήθελα- να αγνοήσω.

Δουλεύοντας για το βιβλίο σου αισθάνθηκες ότι ιστορικώς είμαστε λίγο αναλφάβητοι, ελέω εκπαιδευτικού συστήματος;

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα λειτουργούσε ανέκαθεν αποτρεπτικά σε κάθε επίπεδο γνώσης ή έρευνας. Γι’ αυτό και δεν διαβάσαμε ποτέ τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς,  δεν μάθαμε ποτέ την Ιστορία μας και δεν ξέρουμε να ξεχωρίσουμε την 28η Οκτωβρίου από την 25^η Μαρτίου.

Ποια πτυχή της προσωπικότητας του Καποδίστρια, πιστεύεις ότι ήταν  η «κερκόπορτά» του;

Η απόλυτη –σχεδόν εμμονική – αφοσίωση στο όραμά του για την Ελλάδα.

Ποιο ήταν το  μεγαλύτερο του προτέρημα;

Ήταν εργένης.

Πόσες φορές, όσο έψαχνες κι έγραφες το βιβλίο σου, αναρωτήθηκες το κλισέ, αλλά αναπόφευκτο ερώτημα: Πώς θα ήταν η Ελλάδα αν…

Ήταν ένα ερώτημα που με είχε αρρωστήσει –όπως κάθε ερώτημα που δεν παίρνει γιατρειά, η φαλάκρα μου ας πούμε.

Ποιος είναι πολιτικά – σήμερα μιλώ – πιο επικίνδυνος: Ο ανιστόρητος ή αυτός που φέρνει την «ιστορία στα μέτρα του»;

Και οι δύο είναι εξοβελιστέοι, αλλά αν έπρεπε να ρίξουμε κάποιον στην πυρά –τώρα μάλιστα που αρχίζουν να ανάβουν τα τζάκια- θα έλεγα ότι ο πιο επικίνδυνος είναι εκείνος που φέρνει την Ιστορία στα μέτρα του. Είναι ένας Προκρούστης που για καλή του τύχη, ο Θησέας δεν υπάρχει πια.

Πέραν του ιστορικού σου πλαισίου, έχουμε να κάνουμε με μια μυθιστορηματική γραφή και αφήγηση. Διέκρινα ότι αγαπάς τους ήρωές σου. Είναι έτσι;

Αν τους μισούσα θα χρειαζόμουν επειγόντως ψυχανάλυση –και προτιμώ να ξοδεύω τα χρήματά μου σε ταξίδια.

Πότε ένας ήρωας «αυτονομείται» και αρχίζει ένας διάλογος με τον δημιουργό του, τον συγγραφέα;

Γύρω στην 235 σελίδα.

Υπάρχει «κόντρα» μεταξύ του «χ» ήρωα και του συγγραφέα – Ποιος επικρατεί συνήθως;

Ο συγγραφέας μπορεί πάντα να αποκεφαλίσει τον ήρωά του –και αυτό πράττει συνήθως γράφοντας τη λέξη: Τέλος.

Τι θεωρείς «πατρίδα»;

Την βιβλιοθήκη μου.

Από πού επηρεάστηκες και είπες «θα γίνω συγγραφέας»;

Από το βιβλίο του Στέφαν Τσβάιχ, «Αμόκ».

Πώς είναι το τυπικό 24ωρο σου;

Το πλέον σταθερό κομμάτι του εικοσιτετράωρού μου –το οποίο τηρώ με ευλαβική αφοσίωση- είναι η μεσημεριανή μου σιέστα. Είναι το καύσιμο που με κρατάει ζωντανό.

Ποια κακιά σου συνήθεια σε βοηθάει στο γράψιμο και ποια σε «κρατάει» πίσω;

Στο γράψιμο με βοηθάει η γυμναστική. Αυτό που με κρατάει πίσω –λέμε τώρα- είναι η ενασχόληση, όσο σποραδική κι αν είναι, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ως συγγραφέας είσαι αντανάκλαση της εποχής  ή ο «κόσμος» σου  είναι κυρίαρχος στις επιλογές σου;

Νομίζω ότι ακόμη και ιστορικό μυθιστόρημα αν γράφει κανείς, μιλάει ουσιαστικά για την εποχή που ζει ο ίδιος.

Συγγραφείς και social mediamtx. Ποια είναι η θέση σου σ’ αυτή τη συνθήκη. Μπορείς να ζήσεις χωρίς αυτά;

Κάποτε πίστευα ότι το smartphone και τα συμπαρομαρτούντα του θα γίνει η ταφόπλακα του βιβλίου. Δεν είμαι πια τόσο σίγουρος. Θα ζήσουν και τα δυο σε αρμονική συμβίωση.

Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα μπορούσες να πεις ότι είναι το «βιογραφικό» σου;

Η Πολιτεία, του Πλάτωνα.

Το Έγκλημα και Τιμωρία, του Ντοστογιέφσκι.

Ο Πύργος, του Κάφκα.

Οι Ελληνικοί μύθοι, του Ρόμπερτ Γκρέιβς.

Η Αναφορά στον Γκρέκο, του Καζαντζάκη.

Τι φοβάσαι;

Ότι δεν θα βρω τάφο στο παλιό κοιμητήρι του Ηρακλείου.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο Καποδίστριας βρήκε άδεια ταμεία και μάζεψε χρήματα με έρανο από την Ευρώπη για να απελευθερώσει αιχμαλώτους από τον Ιμπραήμ. Ποιες ήταν οι πρώτες αποφάσεις του