Ηλίας Μαυρομιχάλης, ο πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη που τον αποκαλούσαν Νεραϊδογέννητο λόγω της ομορφιάς του. Ο ηρωικός θάνατος σε πολιορκία πύργου στα Στύρα Ευβοίας

Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης αποτελούσε το πρώτο μέλος της μεγάλης στρατιωτικής οικογένειας της ελληνικής επανάστασης των Μαυρομιχάληδων. Γεννήθηκε στη Μάνη το 1795 , από νωρίς κέρδισε τη συμπάθεια και το σεβασμό του λαού της περιοχής του, αλλά και όλης της Πελοποννήσου, με αποτέλεσμα να αποκτήσει το παρατσούκλι «βασιλιάς» .

Ήταν από τους πρώτους που μυήθηκαν τη Φιλική Εταιρεία στη Πελοπόννησο. Αρχικά τον βλέπουμε να δρα στη Καλαμάτα. Ο πατέρας του, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, βλέποντας ότι οι Τούρκοι αρχικά αρνούνταν να παραδοθούν, ζήτησε από το μεγαλύτερο γιο του ενισχύσεις. Ο Ηλίας έσπευσε να τον ενισχύσει  με σώμα 150 αντρών και ανέλαβε τις διαπραγματεύσεις, με την τουρκική διοίκηση, οι οποίες κατέληξαν στην άνευ όρων παράδοση της πόλης.

Πολύ γρήγορα, χάρις στην επιρροή που είχε σε όλη την ευρύτερη περιοχή , κατάφερε με το επιθετικό του πνεύμα να ανασυγκροτήσει τα επαναστατικά τμήματα της Λακωνίας, που μάχονταν στη περιοχή της Κορώνης. Χάρη στις αρχηγικές ικανότητες που είχε σταθεροποίησε το μέτωπο στο τουρκικό κάστρο, όπου τα ελληνικά τμήματα συναντούσαν σθεναρή αντίσταση. Στη συνέχεια ξεκίνησε η συνεργασία του με τον Κολοκοτρώνη. Ο Μανιάτης οπλαρχηγός έλαβε μέρος σε πάρα πολλά πολεμικά συμβούλια, στα οποία ήρθε σε σύγκρουση με το πατέρα του, υποστηρίζοντας, τις απόψεις του αρχιστράτηγου του αγώνα. Συμμετείχε στις μάχες στο Βαλτέτσι αλλά και στις επιχειρήσεις που οδήγησαν στη κατάληψη της Τρίπολης, στις οποίες και διακρίθηκε για τον ηρωισμό και τη μαχητικότητά του. Για αυτό το λόγο ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τον είχε χαρακτηρίσει «γενναιότατον και στρατηγικώτατον».

Η δράση του εκτός Πελοποννήσου

Αμέσως μετά την κατάληψη της Τρίπολης ξεκίνησε δράση και έξω από την Πελοπόννησο. Αρχικά έσπευσε να ενισχύσει με τους άντρες τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Γιάννη Γκούρα, οι οποίοι είχαν εμπλακεί σε σφοδρές συγκρούσεις με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη στην ευρύτερη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας και συγκεκριμένα στη κατάληψη του κάστρου στον Ακροκόρινθο, αλλά και στη πρώτη φάση της πολιορκίας της Ακρόπολης.

Στις 5 Ιανουαρίου 1822 ο Ηλίας Μαυρομιχάλης δέχτηκε πατριωτική πρόσκληση από τον επίσκοπο Καρυστίας Νεόφυτο και με τη σύμφωνη γνώμη του πατέρα του, μετέβη στην Εύβοια μαζί με τον θείο του Κυριακούλη και τον Ηλία Τσαλαφατίνο, φημισμένο Μανιάτη οπλαρχηγό για να βοηθήσουν τους επαναστατημένους Έλληνες στην Εύβοια. Νωρίτερα, ο επίσκοπος Καρυστίας, που χρηματοδοτούσε τις επαναστατικές δυνάμεις στην περιοχή, είχε απορρίψει πρόταση του Οδυσσέα Ανδρούτσου να συνδράμει στις επιχειρήσεις, επειδή τον θεωρούσε απρόβλεπτο.

Ο αγώνας και ο θάνατος του στην Εύβοια

Ο Μαυρομιχάλης έφτασε στο Αλιβέρι και ενώθηκε με τους άλλους οπλαρχηγούς με τελικό σκοπό την κάθοδο προς Κάρυστο και την τελική αναμέτρηση με Ομέρ πασά. Την 12^η Ιανουαρίου 1822 βρισκόταν στα Στύρα Ευβοίας.Ο τούρκος μπέης θορυβήθηκε από την άφιξη των Μανιατών και ενίσχυσε τα Στύρα, που ήταν υποχρεωτικό πέρασμα για τις ελληνικές δυνάμεις, με 150 άνδρες και επικεφαλής τον γαμπρό του Γιουσούφ Αγά.

Μόλις ο Ηλίας Μαυρομιχάλης πληροφορήθηκε την κίνηση αυτή κινήθηκε εναντίον του με 1.000 άνδρες και στις 11 Ιανουαρίου στρατοπέδευσε στις Κουβέλες, βόρεια των Στύρων. Υπό τις διαταγές του τέθηκαν οι τοπικοί πολέμαρχοι Μαυροβουνιώτης, Κόττας και Κριεζιώτης. Την επομένη το πρωί, ο Μαυροβουνιώτης, χωρίς συννενόηση, όρμησε εναντίον των Τούρκων, αλλά αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Ο Μαυρομιχάλης αναγκάστηκε να επέμβει με όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις και  κατόρθωσε να τους νικήσει στη θέση Άγιος Βασίλειος και στη συνέχεια να πολιορκήσει τα Στύρα.

Τα πράγματα όμως πήραν αργότερα άλλη τροπή. Μια νέα ενισχυμένη δύναμη με τούρκους ιππείς κατέφθασαν στην περιοχή αφού πέρασαν ανενόχλητοι από τα Κάψαλα. Ήταν ένα στρατηγικό λάθος του Μαυρομιχάλη που δεν έστησε έγκαιρα μπλόκο στο μοναδικό πέρασμα των οθωμανών από την Κάρυστο. Έτσι η  ελληνική δύναμη που πήγε στο σημείο καθυστερημένα, απωθήθηκε και βρέθηκε εκτός μάχης.

Η αιφνιδιαστική κίνηση του Ομέρ, έφερε σε δυσχέρεια τις ελληνικές δυνάμεις που πολιορκούσαν τα Στύρα. Οι περισσότεροι Μανιάτες, βλέποντας ότι έχουν περικυκλωθεί και ότι ο αγώνας είναι μάταιος εγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης. Ο αρχηγός τους προσπάθησε να τους ενθαρρύνει και να τους αναδιοργανώσει, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Ο Μαυρομιχάλης, παρά την προτροπή του Κριεζιώτη να υποχωρήσουν θεώρησε ότι δεν έπρεπε να λιποψυχήσει. Κλείσθηκε με επτά συναγωνιστές του στον Κοκκινόμυλο στα Στύρα και αποφάσισε να κάνει άμυνα μέχρις εσχάτων. Εκεί αντιμετώπισε επί ώρες τις επιθέσεις του τουρκικού στρατού και όταν τελείωσαν τα πυρομαχικά διέταξε ηρωική έξοδο. Κατά τον Ι. Φιλήμωνα και άλλους Έλληνες ιστοριογράφους, οι έγκλειστοι έσυραν τα σπαθιά και έκαναν ηρωική έξοδο, αλλά σκοτώθηκαν όλοι από τα βόλια των τούρκων.

Κατά τον Γάλλο εθελοντή Maxime Raubaud, ο οποίος έμαθε τα νέα λίγες μέρες αργότερα στην Τήνο, ο Μαυρομιχάλης και οι λίγοι άνδρες του (μεταξύ των οποίων και ένας Τηνιακός) αλληλοσκοτώθηκαν για να μη πέσουν ζωντανοί στα χέρια των Τούρκων. Κατά μία άλλη εκδοχή ο γενναίος Μαυρομιχάλης αυτοκτόνησε. Ο Άγγλος Ιστορικός Γκόρντον γράφει: «Οι Τούρκοι αναγνωρίσαντες τον Ηλίαν Μαυρομιχάλην προσπάθησαν να τον συλλάβουν (κατά την έξοδο από τον μύλο) ζωντανόν, αλλ’ ούτος εβύθισε το εγχειρίδιόν του εις το στήθος του και ηυτοκτόνησε». Η εκδοχή αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί με κάποια άλλη μαρτυρία.

Ο Ομέρ Μπέης μόλις έμαθε για το θάνατο του Μαυρομιχάλη, διέταξε τους άντρες του, να τον αποκεφαλίσουν. Το κεφάλι του στάλθηκε στο Σουλτάνο. Αυτό ήταν το τέλος του Μανιάτη οπλαρχηγού , πρόκειται για τη πρώτη απώλεια υψηλόβαθμου στελέχους της ελληνικής επανάστασης από τη Πελοπόννησο.

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikipedia

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: Πώς η «Φιλική Εταιρεία» έδωσε εντολή να εκτελεστούν μέλη της που πρόδωσαν τα μυστικά της, έκαναν άσωτη ζωή και παραβίαζαν τη μυστικότητα. Ποιοι εκτελέστηκαν.