Ιερές πληγές. Το μυστήριο με τα στίγματα στα χέρια, τα πόδια και τα πλευρά πιστών που μοιάζουν με τις πληγές του Ιησού. Θαύμα ή ψυχοσωματικές συνέπειες μιας νοσηρής μελαγχολίας;

Του Alan Baker

Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1224, ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης γονάτισε να προσευχηθεί στο όρος Αλβέρνια, να αναλογιστεί τα πάθη του Ιησού στον Σταυρό και να ζητήσει από τον Θεό να του επιτρέψει να συμμεριστεί τον πόνο Του.

Κοιτάζοντας τον ουρανό, είδε να κατεβαίνει ένας άγγελος με τη μορφή του Σωτήρα. Μετά από μακρά συνομιλία με τον Άγιο Φραγκίσκο, το όραμα ξεθώριασε και ο Άγιος παρατήρησε ότι τα χέρια, τα πόδια και τα πλευρά του αιμορραγούσαν- σε πληγές αντίστοιχες με τις πληγές του Ιησού κατά τη Σταύρωση.

Ο Άγιος Φραγκίσκος θεωρείται ότι ήταν ο πρώτος άνθρωπος που παρουσίασε το φαινόμενο των στιγμάτων, αλλά από εκείνη την ημέρα του Σεπτεμβρίου υπήρξαν πολλές εκατοντάδες άλλοι που παρουσίασαν πληγές που αιμορραγούσαν στα χέρια, στα πόδια, στο κεφάλι και στα πλευρά. Κανείς δεν γνωρίζει τι προκαλεί τα στίγματα. Η συζήτηση για το αν πρόκειται για θαύμα εξ ουρανού ή πνευματική κατάσταση συνεχίζεται.

Στις περισσότερες περιπτώσεις στιγμάτων, ο πάσχων παρουσιάζει πληγές στα χέρια και στα πόδια, αντίστοιχες με εκείνες που προκάλεσαν τα καρφιά στα χέρια και στα πόδια του Εσταυρωμένου Χριστού και μια ανοιχτή πληγή στα πλευρά, αντίστοιχη με αυτήν που προκλήθηκε στον Σωτήρα.

Μερικοί παρουσιάζουν επίσης αιμορραγία στο μέτωπο, σαν να τους έχει τοποθετηθεί ένα αόρατο στεφάνι από αγκάθια, ενώ σε άλλους εμφανίζονται σημάδια από σχοινιά στους καρπούς και από ραβδισμούς στην πλάτη. Κάποιοι λίγοι παρουσιάζουν επίσης και το λεγόμενο στιγματικό δαχτυλίδι, μια κυκλική διόγκωση ή εγκοπή στο μεσαίο δάχτυλο του αριστερού χεριού, που συμβολίζει, όπως λέγεται, τον γάμο με τον Χριστό.

Έχουν υπάρξει και περιπτώσεις με επώδυνες διογκώσεις στους ώμους, ανάλογες με αυτές που θα υπέφερε ο Χριστός όταν υποχρεώθηκε να μεταφέρει τον Σταυρό στο Γολγοθά.

Περιστασιακά, στις πληγές αναπτύσσονται εξογκώματα που μοιάζουν με καρφιά. Αυτό συνέβη και με τον Άγιο Φραγκίσκο σύμφωνα με τον Τομάζο ντα Τσελάνο, ο οποίος κατέγραψε το χρονικό του συμβάντος μόλις τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Αγίου Φραγκίσκου. Σύμφωνα με τον Τσελάνο, δεν ήταν απλώς το αποτύπωμα των καρφιών, αλλά ίδια καρφιά που σχηματίστηκαν από τη σάρκα, «διατηρώντας τη σιδερένια τους μαυρίλα».

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις –ατεκμηρίωτες- για εσωτερικά στίγματα. Για παράδειγμα, η αδελφή Μαρία Βιλάνι, μια δομινικανή καλόγρια στη Νάπολη, τον 17^ο αιώνα, ισχυρίστηκε ότι η καρδιά της είχε διαπεραστεί από το πυρωμένο δόρυ της αγάπης που κρατούσε ένας άγγελος. Όταν πέθανε, μετά από πολλά χρόνια, έγινε νεκροψία στη σορό της και όταν άνοιξαν τον θώρακά της, υποτίθεται ότι ανάβλυζε από την καρδιά της ένας πίδακας ζεστού καπνού. Όταν ο χειρουργός αφαίρεσε την καρδιά, διαπίστωσε ότι είχε μια παλιά πληγή η οποία έμοιαζε να έχει γίνει από κάτι αιχμηρό. Το ίδιο συνέβη και στην Αγία Θηρεσία της Άβιλας και η καρδιά της, με την περίεργη πληγή, φυλάσσεται σήμερα ως ιερό λείψανο στην Άλμπα ντε Τορμές, στην Ισπανία.

Τα στίγματα του Πάδρε Πίο

Ο πιο διάσημος στιγματικός των πρόσφατων χρόνων ήταν ο καπουτσίνος μοναχός Πάδρε Πίο. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1918, ενώ προσευχόταν, ένιωσε ξαφνικούς οξείς πόνους στα χέρια του και σύντομα παρουσίασε τα πέντε στίγματα στα χέρια, τα πόδια και τα πλευρά. Η πληγή στα πλευρά του ήταν τόσο βαθιά που οι γιατροί δίστασαν να τη μετρήσουν από τον φόβο μην πληγώσουν τα εσωτερικά του όργανα, ενώ οι πληγές στα χέρια διαπερνούσαν ολόκληρη τη σάρκα.

Στον Πάδρε Πίο αποδίδονται επίσης πολλές θαυματουργές ιάσεις και οι ικανότητες της μετεώρισης, να υπερνικά δηλαδή τη δύναμη της βαρύτητας και της ετεροτοπίας, να εμφανίζεται ταυτόχρονα σε δύο απομακρυσμένα σημεία.

Ενώ είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι η εμφάνιση στιγμάτων σαν του Χριστού είναι γνήσιο φαινόμενο, οι απόψεις για τα αίτιά του είναι διαφορετικές. Είναι ψυχοσωματικές συνέπειες μιας έντονης και νοσηρής μελαγχολίας για τα πάθη του Χριστού;

Έχουν καταγραφεί διάφορες περιπτώσεις που κάνουν να φαίνεται πολύ πιθανή αυτή η ερμηνεία. Αν επιστρέψουμε μάλιστα στην πρώτη καταγραμμένη περίπτωση, του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, αξίζει να σημειώσουμε ότι οι πληγές του εμφανίστηκαν τη μέρα του Σταυρού, στη διάρκεια της οποίας προσευχήθηκε ολόψυχα να συμμεριστεί τα πάθη που έζησε ο Χριστός.

Μια στιγματική, που ονομαζόταν Αικατερίνη Έμεριχ παρουσίασε στο στήθος της έναν περίεργο σταυρό σε σχήμα Υ, που έμοιαζε πολύ με τον ασυνήθιστο σταυρό στην εκκλησία του Κέσφελτ, όπου προσευχόταν μικρή. Η Τζέμα Γκαλγκάνι παρουσίασε πληγές από ραβδισμούς που αιμορραγούσαν και αντιστοιχούσαν ακριβώς στις πληγές στον Εσταυρωμένο μπροστά στον οποίο προσευχόταν.

Στο μυστήριο υπάρχει και μια άλλη αξιοπερίεργη πλευρά. Όσοι πάσχουν από στιγματισμό, παρουσιάζουν πληγές στις παλάμες των χεριών τους, όπως στις εικόνες του Εσταυρωμένου Χριστού, Όσοι καταδικάζονται όμως σε σταύρωση, τους κάρφωναν στον σταυρό από τους καρπούς, επειδή τα χέρια δεν ήταν αρκετά δυνατά για να συγκρατήσουν όλο το βάρος του σώματος. Αν υπήρχε κάποια υπερφυσική σύνδεση των στιγματικών με τον Εσταυρωμένο Χριστό, θα περίμενε κανείς να εμφανιστούν οι πληγές στους καρπούς και όχι στις παλάμες. Γι αυτόν τον λόγο μοιάζει πολύ πιθανό ότι ο σημαντικός παράγοντας σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η χριστιανική εικονογραφία της Σταύρωσης και όχι το ίδιο το γεγονός.

Διαβάστε: Ένα από τα άλυτα αινίγματα της ιστορίας. Η μυστηριώδης εμφάνιση και ο θάνατος του Κασπάρ Χάουζερ στη Νυρεμβέργη. Ισχυριζόταν ότι ήταν έγκλειστος μέχρι τα 16 και ήταν απόγονος του βασιλικού οίκου. Τελικά δολοφονήθηκε

Διαβάστε: Το άλυτο μυστήριο με το κρυστάλλινο «κρανίο της συντέλειας». Εξερευνητής ισχυρίζεται ότι το βρήκε στα ερείπια των Μάγιας και είχε μαγικές δυνάμεις. Τι ανακάλυψαν οι επιστήμονες