Η 12χρονη που σκοτώθηκε σε τροχαίο και με τη καρδιά της σώθηκε ένας 14χρονος. Η πρώτη διπλή μεταμόσχευση ανηλίκου στην Ελλάδα

Το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου του 1996, δύο ειδήσεις κυριαρχούσαν στον Τύπο: ο θάνατος από καρκίνο και η κηδεία της ηθοποιού Αλίκης Βουγιουκλάκη και το χρυσό μετάλλιο του αρσιβαρίστα Πύρρου Δήμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα.

Υπήρχε όμως και μία είδηση που, παρότι δεν έγινε πρωτοσέλιδο, είχε μεγάλη σημασία για την ιατρική κοινότητα και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα. Αφορούσε την πρώτη επιτυχημένη διπλή μεταμόσχευση σε ανήλικο στην Ελλάδα.

Ο λόγος για τον Νίκο Κανδύλη, έναν 14χρονο μαθητή από την Ξάνθη. Η μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων στην οποία υποβλήθηκε ολοκληρώθηκε το πρωί της 23ης Ιουλίου, στο νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης και σκόρπισε μεγάλη ικανοποίηση στους γιατρούς και απερίγραπτη χαρά στους γονείς του.

Το «φιλί της ζωής»

Όπως δήλωσε η μητέρα του 14χρονου, Κυριακή Κανδύλη, ο γιος της έπασχε από ιδιοπαθή πνευμονική υπέρταση και βρισκόταν στο τελικό στάδιο καρδιακής ανεπάρκειας. Όσο περνούσε ο καιρός, αισθανόταν τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν.

Για να φτάσει στο σχολείο του, που απείχε 100 μέτρα από το σπίτι του, έκανε πέντε στάσεις. Ήταν σε λίστα αναμονής για δύο χρόνια και η ζωή του εξαρτιόταν από την τύχη, η οποία τελικά του «χαμογέλασε» μέσα από ένα τραγικό περιστατικό.

Μία 12χρονη υπέστη βαριά εγκεφαλική κάκωση μετά από τροχαίο και νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο «Αγλαΐα Κυριακού» της Αθήνας. Όταν οι γιατροί συνειδητοποίησαν ότι το μικρό κορίτσι ήταν κλινικά νεκρό, οι γονείς του αποφάσισαν να δωρίσουν όλα τα όργανά του.

Η καρδιά και οι πνεύμονές της ήταν το διπλό μόσχευμα που κράτησε στη ζωή τον 14χρονο Νικολάκη. Η μεταμόσχευση διήρκεσε τρεις ώρες και την έφερε εις πέρας η επιστημονική ομάδα του καρδιοχειρουργού, Παναγιώτη Σπύρου.

«Η κατάστασή του παιδιού είναι άριστη. Δεν είχαμε κανένα μετεγχειρητικό πρόβλημα. Ήταν πρωτόγνωρο το γεγονός ότι τοποθετούσαμε την καρδιά και τους πνεύμονες ενός παιδιού σε άλλο παιδί. Η τύχη βοήθησε τον Νικολάκη μαζί με την ατυχία ενός μικρού κοριτσιού.

Κι αυτό είναι το τραγικό των μεταμοσχεύσεων: μπορείς να χαρίσεις μια ζωή, έχοντας χάσει μια άλλη. Του χαρίσαμε μια ποιότητα ζωής, όσα χρόνια και να είναι αυτή, που άξιζε πραγματικά τον κόπο», δήλωσε συγκινημένος ο κ. Σπύρου μετά την ολοκλήρωση της εγχείρησης.

«Μπορεί να δει το παιδί της στο παιδί μου»

Όταν πέρασε ένα 24ωρο, ο 14χρονος αντέδρασε φυσιολογικά. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, άνοιξε τα μάτια του και δάκρυσε, όταν αντίκρισε τη μητέρα του και το πρώτο πράγμα που ζήτησε ήταν μια σοκοφρέτα.

Η μητέρα του βρισκόταν στο πλευρό του συγκινημένη και χαρούμενη και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς την άγνωστη μητέρα της 12χρονης δωρήτριας με τα ακόλουθα λόγια:

«Μπορεί να δει το παιδί της στο παιδί μου. Αυτή η μάνα γέννησε για εμένα. Την ευχαριστώ και την αγαπώ σαν αδερφή μου. Δεν ξέρω ακόμη εάν εγώ θα έκανα αυτό που έκανε εκείνη».

Η Κυριακή Κανδύλη ήταν επιφυλακτική απέναντι στις μεταμοσχεύσεις, καθώς, όπως είπε, «κουβαλούσε το θάνατο της μητέρας της, που είχε πεθάνει 25 ημέρες μετά από μεταμόσχευση νεφρών». Όμως, την ίδια στιγμή, δεν ήθελε να φανταστεί το ενδεχόμενο να χάσει το ένα από τα δύο της παιδιά.

Μετά την επιτυχημένη επέμβαση στο παιδί της, κάλεσε κάθε άτομο που χάνει αγαπημένους του ανθρώπους «να “σφίγγει” την καρδιά του και να δίνει τα μοσχεύματα για να ζούνε συνάνθρωποί του παρά να τους “τρώει” το χώμα». Την ευγνωμοσύνη του στους γονείς της 12χρονης και τους γιατρούς εξέφρασε και ο πατέρας του 14χρονου, Γιάννης Κανδύλης.

Για την ιστορία, η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε στις 3 Απριλίου 1990, από τον καρδιοχειρουργό Γεώργιο Τόλη. Η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στην ιστορία έγινε 23 χρόνια νωρίτερα, στις 3 Δεκεμβρίου 1967, από τον Νοτιοαφρικανό καρδιοχειρουργό, Κρίστιαν Μπάρναρντ.

Διαβάστε στο παρακάτω άρθρο για τον 13χρονο Κώστα Μεσογίτη, ο οποίος χάρισε με τα όργανά του ζωή σε πέντε ανθρώπους:

Η ιστορία του 13χρονου Κωστάκη που έδωσε ζωή σε πέντε ανθρώπους το 1989. Οι πρώτοι ασθενείς που μεταμοσχεύθηκαν στην Ελλάδα το 1968

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: εφημερίδα “Τα Νέα”