Η ζωή του και το έργο του Μίμη Πλέσσα. Οι συνεργασίες και οι μεγάλες επιτυχίες. Τι αναφέρει στη βιογραφία του
NEWSROOM MTX
A+
A-
Ο Μίμης Πλέσσας γεννήθηκε τη 12η Οκτωβρίου 1924 στην Αθήνα. Σε ηλικία 15 ετών έγινε ο πρώτος σολίστ πιάνου στο τότε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Φοίτησε στο Λεόντειο Λύκειο και στη συνέχεια σπούδασε στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Χημεία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου το 1952, νεαρός πιανίστας ακόμα, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο μουσικής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, ενώ την επόμενη χρονιά κατετάγη πέμπτος πιανίστας στις ΗΠΑ.
Ο μουσικοσυνθέτης είχε αφηγηθεί στη σύζυγο του Λουκίλα:
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Μίμης Πλέσσας – Ποιος το ξέρει» της Λουκίλα Καρρέρ-Πλέσσα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας)
Γεννήθηκα στην οδό Ηρακλείου 14, πίσω από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Ζούσαμε σε ένα αρχοντικό, χτισμένο σε μια μικροαστική συνοικία της πόλης, στην οποία ήταν ανεπτυγμένο το αίσθημα της γειτονιάς, του παιχνιδιού και της παρέας. Μεγάλωσα σ’ ένα περιβάλλον που είχε κακουχίες, στερήσεις, δυσκολίες, μεγάλη φτώχεια και αξεπέραστα βιώματα. Την περίοδο της Κατοχής ήμουν έφηβος. Παρότι είναι δύσκολο να ξεχωρίσω τις μνήμες μου απ’ τις αληθινές θύμησες, απ’ τα παιδικά μου χρόνια ανακαλώ πολύ έντονα το ποδήλατο. Το παιδικό μου όνειρο ήταν η αγορά ενός ποδηλάτου. Όταν, τελικά, συνέβη αυτό, έπαιρνα την αδερφή μου, τη Λουκία, και πηγαίναμε βόλτες στον απέναντι κήπο. Άλλες εποχές. Λιγότερο ευτυχισμένες, αλλά περισσότερο αθώες.
• Ο παππούς μου, ο σιορ-Μίμης, είχε καταγωγή από τη Ζάκυνθο και με τη γιαγιά μου απέκτησαν δώδεκα παιδιά. Ο πατέρας μου, Αντώνης, ήταν ο πρωτότοκος, ο οποίος αργότερα παντρεύτηκε τη μητέρα μου, Ελένη, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Η οικογένειά μου ήταν πιλοποιοί, δηλαδή κατασκεύαζαν κατά κύριο λόγο καπέλα για άνδρες. Την περίοδο του πολέμου τα εργοστάσιο κατασχέθηκε, έγινε στάβλος από τους Ιταλούς αλλά και πεδίο μάχης έπειτα, κατά τη διάρκεια του αιματηρού Εμφυλίου.
• Ανεπούλωτη και βαθιά πληγή παραμένει ακόμη ο θάνατος της μητέρας μου σε ηλικία 39 ετών. Χάνεις τη γη κάτω απ’ τα πόδια σου. Αισθάνεσαι μετέωρος. Κλονίζεται η πίστη σου. Μια δυσαναπλήρωτη απώλεια. Εκείνη την ανεξίτηλη ημέρα μελετούσα αναλυτική χημεία και πήγα στην κουζίνα. Τη θυμάμαι να είναι με τα χέρια της γεμάτα αλεύρι, φτιάχνοντας κουλουράκια: προσπάθησε να ψελλίσει το όνομά μου και τότε σωριάστηκε στο πάτωμα. Ο γιατρός έφτασε λίγη ώρα αργότερα, αλλά η μητέρα μου ήταν νεκρή από εγκεφαλικό, το οποίο είχε προκληθεί από υπέρταση. Ήμουν μόλις 19 ετών. Ευτυχώς, όταν γεννήθηκε η κόρη μου, η Ελεάνα, αισθάνθηκα ότι η μητέρα μου ξαναγεννήθηκε. Της μοιάζει αφάνταστα.
Το 1952 άρχισε επίσης την ενασχόληση του με τη σύνθεση και από το 1956 ως μαέστρος και συνθέτης. Διακρίθηκε επτά φορές διεθνώς (Βαρκελώνη το 1960, Βαρσοβία το 1962, Βέλγιο το 1963, Ιταλία (Άλτο Μόντε) 1964, ΗΠΑ το 1965, Παρίσι το 1968 και Τόκιο το 1970) και έξι φορές στη χώρα μας (Αθήνα και Θεσσαλονίκη 1959, 1963, 1964 και 1967). Έχει διευθύνει με έργα του μεγάλες ορχήστρες στον κόσμο.
Στην Ελλάδα, μεταξύ πολλών άλλων διακρίσεων, τιμήθηκε το 2000 για τα 50 χρόνια προσφοράς του στην ελληνική μουσική και τον πολιτισμό από τον Δήμο της Αθήνας με την απονομή του «Χρυσού Μεταλλίου της πόλης» σε μια μεγάλη συμφωνική συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ενώ το 2001 του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα για την προσφορά του στον πολιτισμό από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου. Επιπλέον, τιμήθηκε το 2002 για τα 50 χρόνια του στην ελληνική μουσική σκηνή στο Ηρώδειο από το Υπουργείο Πολιτισμού, το 2004 ως ο «Άνθρωπος της Χρονιάς» από τον υπουργό πολιτισμού στην τελετή των προσωπικοτήτων για την προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό και το 2005 με την ανάθεση από το Φεστιβάλ Αθηνών της εναρκτήριας συναυλίας για τον εορτασμό των 50 χρόνων του θεσμού. Το 2006 η Ακαδημία Προσωπικοτήτων τον τίμησε για τη συνολική προσφορά του στον πολιτισμό και το 2007 ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τον Μεγαλόσταυρο του Αγίου Ανδρέου σε ειδική εκδήλωση στο Πατριαρχείο.
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Μίμης Πλέσσας – Ποιος το ξέρει» της Λουκίλα Καρρέρ-Πλέσσα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας)
• Το πρώτο μου βραβείο το πήρα στο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού για το «Αστέρι αστεράκι» σε στίχους του Κώστα Πρετεντέρη, με ερμηνεύτρια τη Νάνα Μούσχουρη. Νεαρός πιανίστας ακόμα, τιμήθηκα με το πρώτο βραβείο μουσικής του Πανεπιστημίου της Mινεσότα το 1951 και την επόμενη χρονιά αναδείχθηκα πέμπτος κατά σειρά πιανίστας στις ΗΠΑ. Ακολούθησαν κι άλλες σημαντικές διακρίσεις, π.χ. στο Διεθνές Φεστιβάλ Τραγουδιού του Σόποτ της Πολωνίας αλλά και το βραβείο ενορχήστρωσης στο Jazz Clinic Festival στην Ουάσινγκτον το 1966. Φυσικά, η απονομή του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος του Φοίνικα από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο, αλλά και η βράβευσή μου από την Ακαδημία Αθηνών, με προεδρεύοντα τον φίλο μου Δημήτρη Νανόπουλο. Ωστόσο, μία από τις ιδιαίτερες στιγμές για μένα ήταν όταν αναδείχθηκα επίτιμος διδάκτωρ Χημείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών τον Απρίλιο του 2010. Η χημεία είναι η κορυφαία των επιστημών. Αλλά και η μουσική μια χημεία από νότες είναι, που μεταδίδουν συναισθήματα. Λατρεύω εξίσου τη χημεία και τη μουσική.
Οι συνεργασίες
Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, απένειμε το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής στον Μίμη Πλέσσα, στον Γιάννη Μαρκόπουλο (μετά θάνατον) και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο για την πολυσχιδή προσφορά τους στην ελληνική μουσική. Εκεί βρέθηκαν μαζί ο Μίμης Πλέσσας και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Συνεργάστηκε με πληθώρα κορυφαίων τραγουδιστών (Ζωή Κουρούκλη, Νανά Μούσχουρη, Τζένη Βάνου, Γιοβάννα, Μαρινέλλα, Ρένα Κουμιώτη, Γιάννης Βογιατζής, Γιάννης Πουλόπουλος, Τόλης Βοσκόπουλος, Στράτος Διονυσίου κ.α.), πολλούς από τους οποίους ανέδειξε μέσα από τα τραγούδια του. Τιμήθηκε επανειλημμένα με πλατινένιους και χρυσούς δίσκος, ενώ με το έργο του «Ο Δρόμος» (σε στίχους Λ .Παπαδόπουλου) κατέχει αδιαμφισβήτητα την πρώτη θέση στην ελληνική δισκογραφία.
Αξέχαστες επιτυχίες
Αξέχαστες θα μείνουν, μεταξύ άλλων, οι επιτυχίες του «Αν σ’ αρνηθώ αγάπη μου», «Τι σου ΄κανα και πίνεις», «Τόσα καλοκαίρια», «Μην του μιλάτε του παιδιού», «Μεθυσ’ απόψε το κορίτσι μου», «Χίλιες βραδιές», «Θα πιω απόψε το φεγγάρι», «Ξημερώνει Κυριακή», «Όλα δικά σου», «Είμαι γυναίκα του κεφιού», «Έκλαψα χτες», «Μια με θέλεις μια με διώχνεις», και πολλές άλλες.
Ο κινηματογράφος και το θέατρο
Ο Μίμης Πλέσσας ασχολήθηκε με τη σύνθεση μουσικής στον κινηματογράφο και στο θέατρο, έχοντας στο ενεργητικό του περισσότερες από 100 ταινίες και δεκάδες παραστάσεις. Έγραψε επίσης τη μουσική και τα τραγούδια για την τηλεοπτική σειρά «Τα παιδιά της Νιόβης». Ήταν ο παραγωγός της ιστορικής ραδιοφωνικής εκπομπής «Σε 30 δευτερόλεπτα» που ήταν μια εκπομπή βράβευσης γνώσεων με διάφορα δώρα στις δεκαετίες των 1960 – 1970. Υπήρξε επίσης μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρίας Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδος, της ΕΡΓΗΜ (σύγχρονης μουσικής) και πολλών άλλων καλλιτεχνικών συλλόγων. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών (2010) και διδάκτωρ Χημείας του Πανεπιστημίου Κορνέλ των ΗΠΑ.
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Μίμης Πλέσσας – Ποιος το ξέρει» της Λουκίλα Καρρέρ-Πλέσσα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας)
• Τις ελληνικές ταινίες δεν τις είχα δει ποτέ στο παρελθόν και το έκανα κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Θυμόμουν ακόμη κάθε λεπτομέρεια από τα χρόνια της συνεργασίας με τη Φίνος Φιλμ, τις ατελείωτες ώρες στο μοντάζ, τις ηχογραφήσεις, τους τραγουδιστές και τις χορωδίες. Στην αρχή ο Φίνος δεν με ήθελε, γιατί δεν είχα γράψει ούτε ένα τραγούδι. Ο Δαλιανίδης ήταν εκείνος που επέμεινε να γράψω τη μουσική για τις ταινίες: Νόμος 4000, Ίλιγγος, Στεφανία, Στον αστερισμό της Παρθένου κ.λπ.
Το 1993 έγραψε τη μουσική για παράσταση βασισμένη στο βιβλίο του Τζορτζ Όργουελ «Η φάρμα των Ζώων» που παρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Δ. Ποταμίτη και το 1998 ολοκλήρωσε την Λαϊκή Όπερα «Ζευς» σε λιμπρέτο Γιάννη Καλαμίτση. Το 1999, σε λιμπρέτο Ιάκωβου Αυλητή, ολοκλήρωσε το ορατόριο «Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άγιος των σκλάβων», που παρουσιάστηκε το 2002 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το 2007 ηχογραφούνται συνθέσεις του σε ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ολλανδία και Ισπανία, με σημαντικούς ερμηνευτές, σολίστες και σχήματα. Το 2009, στο Βεάκειο Θέατρο, δημιουργεί μια μοναδική συναυλία αφιέρωμα στη «Φωνή», μετά από ανάθεση του Διεθνούς Οργανισμού Λογοθεραπείας και Φωνιατρικής (IALP), με καλλιτέχνες από όλα τα είδη της μουσικής. Το 2010 μεταφράζονται τραγούδια του στα τούρκικα από την Fide Koksal και κυκλοφορεί ο δίσκος «BRIDGES» σε Ελλάδα και Τουρκία.
Το 2011 δίνει δύο συναυλίες ως αφιέρωμα στο σύνολο του έργου του, με τίτλο «Τραγούδια που δεν έχουν εποχές», με 23 ερμηνευτές και ηθοποιούς, μουσικά σύνολα, jazz σχήματα και χορωδίες, στο Badminton Theatre. Το 2012 παρουσιάζει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και την ίδια χρονιά στο Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής, με τη συμμετοχή σημαντικών ερμηνευτών, ένα “ταξίδι” της διαδρομής του από την τζαζ έως τα τραγούδια του που κόσμησαν τη μεγάλη οθόνη. Το 2016, με αφορμή την επέτειο 50 χρόνων από την εμφάνισή του στη δισκογραφία με τον δίσκο “Ραντεβού στον αέρα” για την ομώνυμη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη, παρουσίασε το τελευταίο πλήρες έργο του “Διάφανος Σταυρός” με ερμηνευτή το Θάνο Ολύμπιο. Ο δίσκος τους έγινε πλατινένιος. Το 2022 δημιούργησε την επίσημη ορχήστρα του: την «Ορχήστρα Μίμης Πλέσσας».
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Μίμης Πλέσσας – Ποιος το ξέρει» της Λουκίλα Καρρέρ-Πλέσσα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας)
• Δεν με τρομάζει ο θάνατος, διότι έχω συμφιλιωθεί απόλυτα μαζί του. Ως χαρακτήρας, πάντοτε έλεγα την αλήθεια. Δεν έχω πει ποτέ και σε κανέναν ψέματα. Για την ακρίβεια, δεν ξέρω πώς είναι να υποκρίνεσαι. Μάλιστα, λατρεύω την αλήθεια επειδή είναι γυμνή και η πορεία ενός ανθρώπου είναι σαφώς αποτέλεσμα μόνο της αλήθειας του και των πεποιθήσεών του. Γι’ αυτό και η ζωή με έχει διδάξει να μην εκτίθεμαι σε ανθρώπους στους οποίους δεν έχω εμπιστοσύνη.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ