Η βυθισμένη πόλη – θέρετρο της Ρωμαϊκής ελίτ. Οι βίλες του Νέρωνα και του Ιούλιου Καίσαρα, τα όργια και τα σκάνδαλα

Η πόλη Baiae ήταν μια αρχαία ρωμαϊκή πόλη που βρισκόταν στη βορειοδυτική ακτή του κόλπου της Νάπολης και τώρα υπάγεται στον δήμο Bacoli. Ήταν ένα μοντέρνο θέρετρο της εποχής, ανώτερο από το Κάπρι, την Πομπηία και το Ερκουλάνο, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους.

Συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν από τους πλούσιους Ρωμαίους, οι οποίοι έχτισαν βίλες εκεί, από το 100 π.Χ.

Αποτελούσε μια εξέχουσα πόλη – θέρετρο επί αιώνες, που ανταποκρινόταν στις ψυχαγωγικές ιδιοτροπίες των πλουσίων και ισχυρών της ρωμαϊκής ελίτ. Υπήρξε πολυτελές καταφύγιο του Ιούλιου Καίσαρα, του Νέρωνα και του Αδριανού και ήταν γνωστή για τις πολυτελείς βίλες και τους ναούς της. 

Ο Πλίνιος ο Νεότερος ζούσε εκεί, και όπως έχει περιγράψει, η πόλη αποτελούσε σύμβολο της ρωμαϊκής χλιδής.

Ήταν διαβόητη για τις ηδονικές της προσφορές και τις φήμες για διαφθορά και σκάνδαλα

Λέγεται ότι ο Baiae πήρε το όνομά του από τον Baius (ελληνικά: Βαῖος, Baîos), τον τιμονιέρη του πλοίου του Οδυσσέα στην Οδύσσεια του Ομήρου, ο οποίος υποτίθεται ότι θάφτηκε εκεί κοντά. 

Τα ιαματικά λουτρά

Η πόλη, η οποία βρισκόταν πάνω από φυσικούς ηφαιστειογενείς αεραγωγούς, ήταν διάσημη για τις θεραπευτικές ιαματικές πηγές της που υπήρχαν σε όλη την πόλη και έτσι εύκολο να χτιστούν ιαματικά λουτρά.

Μερικές από τις πιο ισχυρές μορφές της αρχαιότητας όπως  ο Κικέρων και οι αρχαίοι συγγραφείς πιστοποιούν ότι πολλοί αυτοκράτορες έχτισαν στη Baiae, πολυτελείς κατοικίες σε ανταγωνισμό με τους προκατόχους τους, και αυτοί και οι αυλές τους έμεναν συχνά εκεί.

Τα δημόσια και ιδιωτικά λουτρά του Μπάγια ήταν γεμάτα με ζεστό μεταλλικό νερό που κατευθυνόταν στις πισίνες τους από υπόγειες θερμές πηγές.

Οι Ρωμαίοι μηχανικοί μπόρεσαν επίσης να κατασκευάσουν ένα περίπλοκο σύστημα θαλάμων που διοχέτευαν υπόγεια θερμότητα σε εγκαταστάσεις που λειτουργούσαν ως σάουνες.

Εκτός από την ψυχαγωγική τους λειτουργία, τα λουτρά χρησιμοποιούνταν στη ρωμαϊκή ιατρική για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών και οι γιατροί παρακολουθούσαν τους ασθενείς τους στις πηγές.

Μετά την έκρηξη του Βεζούβιου

Μετά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., η Βάια, όπως η Πομπηία και το Ηρακλήνιο, βυθίστηκε εν μέρει. Το κάτω μέρος της πόλης  βυθίστηκε στη θάλασσα λόγω της τοπικής ηφαιστειακής, βραδυσεισμικής δραστηριότητας που ανύψωσε ή κατέβασε τη στεριά.

Η Baiae λεηλατήθηκε από το μουσουλμανικό στρατό τον 8ο αιώνα. Μέχρι το 1500, τα ερείπια του πρώην πολυτελούς θερέτρου εγκαταλείφθηκαν. Μετά το άδειασμα των υπολειμμάτων της πόλης, η στάθμη του νερού ανέβηκε σιγά-σιγά, λόγω  ηφαιστειακών αεραγωγών και τα περισσότερα από τα αρχαία ερείπια “πνίγηκαν” κάτω από τα ρηχά νερά του κόλπου.

Η βυθισμένη πόλη, στα ανοικτά των δυτικών ακτών της Ιταλίας, παρέμεινε κρυμμένη κάτω από τη θάλασσα για πάνω από 1.700 χρόνια

Ανακαλύφθηκε αιώνες αργότερα και συνεχίζει να προσφέρει μια συναρπαστική ματιά στο μεγαλείο της αρχαίας Ρώμης, που διατηρείται κάτω από τα κύματα.

Το υποθαλάσσιο αρχαιολογικό πάρκο

Η πρόσφατη υποβρύχια αρχαιολογία αποκάλυψε πολλά από τα ωραία κτίρια που προστατεύονται τώρα στο βυθισμένο αρχαιολογικό πάρκο. Πολλά εντυπωσιακά κτίρια από την πάνω πόλη μπορεί να θαυμάσει κανείς στο Parco Archeologico delle Terme di Baia.

Το άγαλμα της «Αφροδίτης της Baiae», μια παραλλαγή της Αφροδίτης των Μεδίκων, υπολογίζεται ότι ανασκάφηκε κάπου πριν από το 1803, όταν ο Άγγλος αρχαιοκάπηλος Thomas Hope άρχισε να το εκθέτει στη γκαλερί του στο Λονδίνο.

Τα σημαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα ανασκάφηκαν εντατικά από το 1941, αποκαλύπτοντας στρώματα κτιρίων, επαύλεων και θερμικών συγκροτημάτων που ανήκουν σε περιόδους από την ύστερη Ρεπουμπλικανική εποχή, την Αυγουστιανή, τον Αδριανό έως την ύστερη Αυτοκρατορία.

Μια κρύπτη από γύψινα εκμαγεία ελληνιστικών γλυπτών ανακαλύφθηκε στο κελάρι των Λουτρών της Σωσάνδρας. Τα ευρήματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης.

Η συλλογή περιλαμβάνει μέρη πολλών διάσημων γλυπτών, όπως ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων της Αθήνας και η Αθηνά του Βελετρί. Αυτό υποδηλώνει ότι η περιοχή είχε εργαστήριο μαζικής παραγωγής μαρμάρων ή χάλκινων αντιγράφων ελληνικής τέχνης για την ιταλική αγορά.

Τον Απρίλιο του 2023 τα βυθισμένα ερείπια μιας αρχαίας ρωμαϊκής βίλας που περιλαμβάνει μαρμάρινο δάπεδο με πλακάκια, πολυάριθμες μαρμάρινες στήλες και ένα περίτεχνο μωσαϊκό ανακαλύφθηκαν από υποβρύχιους αρχαιολόγους από το Αρχαιολογικό Πάρκο Campi Flegrei. Το ψηφιδωτό περιλάμβανε σταυρωτές πλεξούδες και εξάγωνα με κοίλες πλευρές.

Σήμερα τα αρχαία ερείπια της Baia είναι επισκέψιμα και αποτελεί ένα από τα λίγα υποθαλάσσια αρχαιολογικά πάρκα του κόσμου.

Οι επισκέπτες μπορούν να δουν τις θρυμματισμένες κατασκευές και τα εκπληκτικά διατηρημένα αγάλματα της πόλης. Βάρκες με γυάλινο πυθμένα, κολύμβηση με αναπνευστήρα ή ακόμα και καταδύσεις που επιτρέπουν στους ανθρώπους να κολυμπούν  ανάμεσα στα  ερείπια.

Και ενώ η πόλη δεν είναι πλέον θέρετρο, τα νερά της εξακολουθούν να κρύβουν θαύματα.