Οι Βρετανοί για να περιορίσουν τους Μπόερς και οι Τούρκοι για να αφανίσουν Έλληνες και Αρμένιους, επινοούν πρώτοι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Χίτλερ ακολούθησε

Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν είναι επινόηση των Γερμανών, αλλά εμφανίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα.

Οργανώθηκαν στη Νότια Αφρική στο πλαίσιο των αποικιοκρατικών ανταγωνισμών για τον έλεγχο σημαντικών πλουτοπαραγωγικών περιοχών.

Πρώτοι οι Βρετανοί άνοιξαν τους ασκούς τους Αιόλου όταν κατά τους πολέμους με τους Μπόερς, που ήταν άποικοι από την Ολλανδία που εγκαταστάθηκαν τον 17ο αι. και δημιούργησαν δικά τους κρατίδια στη Νότια Αφρική, προχώρησαν στον εγκλεισμό του άμαχου πληθυσμού των αντιπάλων τους σε στρατόπεδα.

Οι Βρετανοί υιοθέτησαν βάρβαρες μεθόδους εξόντωσής τους. Ακόμη και τριμμένο γυαλί αναμειγνυόταν στο φαγητό τους με αποτέλεσμα να βρίσκουν οδυνηρό θάνατο.

Περίπου 26 χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκείνη την περίοδο.

Κατά τη διάρκεια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί και παλαιοί υποστηρικτές των ηττημένων Μπόερς, αξιοποίησαν την εμπειρία των βρετανικών στρατοπέδων.

Αυτή τη φορά τα στρατόπεδα δημιουργήθηκαν για να βοηθήσουν τους συμμάχους τους Οθωμανούς.

Υπό την καθοδήγηση και καθ’ υπόδειξη του Γερμανού αξιωματικού Λίμαν φον Σάντερς, ο οποίος ήταν σύμβουλος του Σουλτάνου και γενικός διοικητής των τουρκικών στρατευμάτων, εφαρμόστηκε μία πολιτική εθνοκάθαρσης δια των «ταγμάτων καταναγκαστικής εργασίας». Ο στόχος ήταν ο αφανισμός των Ελληνοποντίων και των Αρμενίων.

Η “εξέλιξη” των στρατοπέδων συγκέντρωσης

Το ναζιστικό καθεστώς, σχεδόν εικοσιπέντε χρόνια αργότερα, εξέλιξε τον «θεσμό». Με οργάνωση, σύστημα και τρόπο χειρουργικό, έφτιαξε τόπους θανάτωσης εκατομμυρίων ανθρώπων. Εβραίοι, Ρομά, ομοφυλόφιλοι, κομμουνιστές δείχθηκαν με το δάχτυλο, ως υπαίτιοι της οικονομικής κατάρρευσης της Γερμανίας στα χρόνια του Μεσοπολέμου και υπέστησαν ένα φοβερό πογκρόμ.

Ένα βασικό στοιχείο στην ιστορία των στρατοπέδων συγκέντρωσης-που αγνοείται από το ευρύ κοινό- είναι ότι η φιλοσοφία που τα γέννησε δεν είχε ως αφετηρία τη φυλετική διάκριση.

Τα κίνητρα της δημιουργίας των στρατοπέδων

Η θεωρία περί φυλετικών διακρίσεων αποτέλεσε το ιδεολογικό περίβλημα μιας πρακτικής με πρωτίστως οικονομικά κίνητρα.

Η εκμετάλλευση του χρυσού και των διαμαντιών που βρίσκονταν στα εδάφη των Μπόερς, ήταν ο λόγος του αφανισμού τους από τους Βρετανούς.

Τον έλεγχο της ντόπιας οικονομίας που είχαν στα χέρια τους οι «αλλόθρησκοι» επιζητούσαν οι Οθωμανοί Τούρκοι και για τούτο χρησιμοποίησαν τα πιο αθέμιτα μέσα.

Εύκολους στόχους για επίρριψη ευθυνών έψαχνε ο Αδόλφος Χίτλερ προκειμένου να ξεθυμάνει η λαϊκή οργή για την κατάντια της γερμανικής οικονομίας, που είχε οδηγήσει σε πτώση του βιοτικού επιπέδου, φτώχεια και δυσθεώρητη ανεργία.

Μαρία Σαμπατακάκη

Ιστορικός ερευνήτρια – Συγγραφέας

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Συγκλονιστικές φωτογραφίες από τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Νότια Αφρική που τα δημιούργησαν οι Βρετανοί και εξολόθρευσαν ένα έθνος, πολύ πριν τα γερμανικά στρατόπεδα