Η βεντέτα για το αρματολίκι της Υπάτης. Πώς αλληλοσκοτώθηκαν Κοντογιανναίοι και Χατζισκαίοι. Ο ρόλος του Αλή Πασά

Στα προεπαναστατικά χρόνια, ένα είδος εμφυλίου με χαρακτηριστικά βεντέτας ξέσπασε ανάμεσα σε δύο οικογένειες για τον έλεγχο του καζά του Πατρατζικίου, της σημερινής Υπάτης.

Η σύγκρουση για το αρματολίκι ήταν ανελέητη και κατέληξε σε μια πρωτοφανή αιματοχυσία με την εξόντωση των αρρένων.

Η ανατολική Στερεά Ελλάδα φημιζόταν για την παρουσία ισχυρών κλεφταρματολικών σωμάτων. Οι βραχώδεις πλαγιές, τα απότομα βουνά, οι χαράδρες, και τα στενωπά περάσματα χρησίμευαν τόσο ως ορμητήρια όσο και ως καταφύγια.

Το 1770, ο Γιάννης Κοντογιάννης ανέλαβε το αρματολίκι του Πατρατζικίου, όπως ονομαζόταν η Υπάτη στην Τουρκοκρατία. Ήρθε σε έντονη ρήξη με την οικογένεια των Χατζισκαίων, που ήταν οι ισχυροί προεστοί της επαρχίας, για τον έλεγχο των εδαφών.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, η οικογένεια είχε την δική της σπάθα που μεταβιβαζόταν από γενιά σε γενιά και έφερε την επιγραφή:

“Όποιος τυράννους δεν ψηφεί/ Κ’ ελεύθερος ‘ς τον κόσμο ζή/ Δόξα, τιμή, ζωή του/ Είν’ μόνον το σπαθί του“

Ο Κοντογιάννης διατήρησε την αρχηγία στο αρματολίκι χάρη στη δύναμη των όπλων μέχρι το θάνατό του το 1790 ή 1795. Τον διαδέχθηκαν οι γιοι του, Κωνσταντής και Μήτσος.

Εκτός, όμως, από τον τίτλο, οι γιοι κληρονόμησαν όλες τις αντιζηλίες, τις εχθρότητες και τους ανταγωνισμούς του πατέρα τους. Επίσης, κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν στην ομάδα τους μερικούς από τους πιο αξιόμαχους άνδρες, Έλληνες και Τουρκαλβανούς.

Ο ρόλος του Αλή Πασά

Ο Αλή Πασάς μόνο θετικά δεν έβλεπε την αύξηση της δύναμης των Κοντογιανναίων. Σε αντίθεση με άλλους αρματολούς, εκείνοι δεν υποτάχθηκαν στον Αλή Πασά. Επίσης, ο Γιάννης Κοντογιάννης είχε σκοτώσει τον Μούρτου Χούσου, παππού του Αλή Πασά.

Ο Αλή Πασάς επιστράτευσε το δερβέναγα και επιστήθιο φίλο του, Γιουσούφ Αράπη. Αυτός συμμάχησε με τους Χατζισκαίους εναντίον των Κοντογιανναίων.

Το 1806, περίπου 3.000 Αλβανοί στρατιώτες υπό τον Γιουσούφ Αράπη βρέθηκαν απέναντι σε 300 περίπου αρματολούς. Οι αδερφοί Κοντογιάννηδες τράπηκαν σε φυγή. Ο Κωνσταντής σκοτώθηκε στη θέση Τζάτζα των Αγράφων, ύστερα από τρίωρη μάχη.

Έκοψαν το κεφάλι του Κωνσταντή Κοντογιάννη και το μετέφεραν στα Ιωάννινα. Ο Γιουσούφ Αράπης σκότωσε όλους τους συγγενείς, φίλους και υποστηρικτές της οικογένειας του.

Ο άλλος αδερφός, ο Μήτσος Κοντογιάννης κατάφερε να φτάσει στη Λευκάδα. Τα στρατεύματα του Γιουσούφ Αράπη τον αναζητούσαν μετά από επιμονή των Χατζισκαίων.

Το μίσος μεταξύ των δύο οικογενειών ήταν άσβεστο. Οι Κοντογιανναίοι θεωρούσαν ότι ο θάνατος του Κωνσταντή οφειλόταν σε προδοσία των Χατζισκαίων.

Στη συνέχεια, ο Σπύρος Κοντογιάννης, γιος του Κωνσταντή, και ο Νίκος, γιος του Μήτσου, εκδικήθηκαν τους Χατζισκαίους. Συνέλαβαν τρία αδέρφια της οικογένειας και τους έσφαξαν μπροστά στα μάτια των γυναικών, των παιδιών και των συγγενών τους.

Η αγάπη όλα τα νικά

Ο Σπύρος αν και πρωταγωνίστησε στη σφαγή της οικογένειας Χατζίσκου, αργότερα παντρεύτηκε, μετά από απαγωγή, την ανιψιά του Δημάκη Χατζή (Χατζίσκου) Αγορούλα.

Το 1822 κι ενώ η επανάσταση είχε φουντώσει, προήχθη σε Χιλίαρχο από τον Άρειο Πάγο για τα ανδραγαθήματά του. Πολέμησε σε σειρά μαχών και διακρίθηκε στις μάχες στο Δερβέν Φούρκα και στην πολιορκία του Μεσολογγίου, όπου σκοτώθηκε στην επιχείρηση ανακατάληψης του προμαχώνα του Φραγκλίνου (Αύγουστος 1825), έχοντας πλέον τον βαθμό του στρατηγού.

Σε αντίθεση με τον θείο του Μήτζο, υπήρξε εξαρχής οπαδός της εξέγερσης και δεν συμμεριζόταν τους δισταγμούς εκείνου ως προς τη συμμετοχή της οικογένειας στην Επανάσταση.