Η Τζαμαϊκανή θεραπεύτρια που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του πολέμου, αν και οι Βρετανοί την απέρριψαν λόγω χρώματος. Η Μαίρη Σήκολ έσωσε χιλιάδες στρατιώτες με τα αμφιλεγόμενα γιατροσόφια της

Η Μαίρη Σήκολ στα πενήντα της χρόνια, αποφάσισε με δικά της έξοδα να ταξιδέψει στη Ρωσία για να βοηθήσει τους τραυματισμένους στρατιώτες, καθώς υπήρχε τεράστια έλλειψη προσωπικού και σωστής οργάνωσης.

Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που μπήκε στην Σεβαστούπολη μετά το τέλος του πολέμου και από τις λίγες νέγρες που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των μαχών. Χωρίς να έχει σπουδάσει ιατρική και με μόνο εφόδιο τις πρακτικές γνώσεις και τα γιατροσόφια από την πατρίδα της την Τζαμάικα, αντιμετώπισε την καχυποψία των περισσοτέρων που θεώρησαν ότι ήταν απλά μια κομπογιαννίτισσα. Παρόλα αυτά, η συμβολή της αναγνωρίστηκε από πολλούς στρατιώτες και αξιωματικούς που έλαβαν μέρος στο Κριμαϊκό πόλεμο και η Βρετανία την τίμησε ως  μία από τις σημαντικότερες έγχρωμες προσωπικότητες της χώρας.

Η ζωή στην Τζαμάικα και η ¨εκπαίδευση” στα γιατροσόφια

Η Μέρι Γκραντ γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου του 1805 στο Κίνγκστον της Τζαμάικας.

Ήταν κόρη ενός Σκωτσέζου αξιωματικού που υπηρετούσε στον Βρετανικό Στρατό και μιας μιγάδας Τζαμαϊκανής γυναίκας.

Αν και θεωρούνταν ελεύθεροι πολίτες, η μητέρα και τα αδέρφια της Μέρι είχαν ελάχιστα πολιτικά δικαιώματα. Δεν είχαν δικαίωμα ψήφου, δεν κατείχαν δημόσιο αξίωμα και δεν μπορούσαν να εργαστούν στο δημόσιο.

Η μητέρα της διατηρούσε ένα ξενοδοχείο στο Κίνγκστον, κυρίως για τους αξιωματικούς του πεζικού και του ναυτικού και τις συζύγους τους και παράλληλα, παρείχε στοιχειώδη φροντίδα με χρήση φυτικών φαρμάκων στους κατοίκους της πρωτεύουσας που δεν επιθυμούσαν να επισκεφτούν κάποιον γιατρό.

Σαν παιδί, η Μαίρη ασχολήθηκε πολύ με τα θεραπευτικά βότανα και τις φυτικές θεραπείες και παρατηρώντας την μητέρα της έμαθε πολλά παραδοσιακά γιατροσόφια της Καραϊβικής και της Αφρικής, που είχαν μεταφέρει οι σκλάβοι από την αφρικανική ήπειρο.

Σταδιακά και με τη βοήθεια μιας ευκατάστατης ηλικιωμένης κυρίας, εκπαιδεύτηκε σαν νοσοκόμα και έμαθε να θεραπεύει ενδημικές ασθένειες, όπως ο κίτρινος πυρετός.

Τον Νοέμβριο του 1836 η Μέρι παντρεύτηκε τον Έντγουϊν Σήκολ, έναν έμπορο που φιλοξενούταν στο ξενοδοχείο της μητέρας της.

Το ζευγάρι διηύθυνε ένα κατάστημα στο Κίνγκστον, όμως ο γάμος δεν κράτησε πολύ, καθώς ο Σήκολ πέθανε έπειτα από οκτώ χρόνια.

Λίγο καιρό αργότερα πέθανε και η μητέρα της, ρίχνοντας τη Μαίρη σε βαθιά στενοχώρια.

Τα φυτικά σκευάσματα κατά της χολέρας 

Η Μαίρη πριν από τον γάμο της με τον Σήκολ είχε ταξιδέψει σε αρκετές χώρες της Καραϊβικής, μεταξύ των οποίων η Κούβα, η Αϊτή και οι Μπαχάμες, καθώς επίσης και στην Κεντρική Αμερική αλλά και στην Αγγλία.

Στα ταξίδια της είχε ολοκληρώσει τις γνώσεις της για την παραδοσιακή ιατρική μαζί με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές μεθόδους.

Το 1851 ταξίδεψε στον Παναμά και έζησε δύο χρόνια στην πόλη Λας Κρούσες.

Στην αρχή βοήθησε τον αδερφό της ,Έντουαρντ που είχε ανοίξει ένα πανδοχείο, αλλά μερικούς μήνες αργότερα, η Μέρι άνοιξε δικό της μαγαζί, το «British Hotel» ,που στην ουσία ήταν μια μεγάλη τραπεζαρία με ένα υπνοδωμάτιο κι ένα κουρείο.

Εκείνη την περίοδο ξέσπασε επιδημία χολέρας στον Παναμά και καθώς δεν υπήρχε γιατρός, η Σήκολ προσπαθούσε να θεραπεύει τους αρρώστους φτιάχνοντας μείγματα από βότανα με φαρμακευτικές ιδιότητες. Το ίδιο έκανε και στην Τζαμάικα όταν επέστρεψε.

Συνδυάζοντας φυτικά φάρμακα με μόλυβδο και χλωριούχο υδράργυρο σε πολλές περιπτώσεις ελάττωσε ή και θεράπευσε ελαφρά συμπτώματα χολέρας και κίτρινου πυρετού.

Η συμβολή της Σήκολ στον Κριμαϊκό πόλεμο

Το 1853 η Ρωσία εισέβαλε στην Τουρκία. Η Βρετανία και η Γαλλία φοβούμενες τη μεγάλη δύναμη, πολέμησαν στο πλευρό της Τουρκίας. Αυτή η διαμάχη έμεινε γνωστή ως Κριμαϊκός Πόλεμος. Λίγο καιρό αφότου οι Βρετανοί στρατιώτες έφτασαν στο πεδίο μάχης, προσβλήθηκαν από ελονοσία και χολέρα.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες πάνω από 8.000 στρατιώτες αρρώστησαν. Η ιατρική βοήθεια κρίθηκε αναγκαία και άμεση.

Δήλωσε εθελόντρια στον πόλεμο αλλά την “έκοψαν” λόγω χρώματος

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η Σήκολ βρισκόταν στο Λονδίνο. Όπως στην Καραϊβική έτσι και στην Αγγλία, παράλληλα με τις δουλειές της ενεργούσε και σαν θεραπεύτρια.

Η Σήκολ, μαθαίνοντας την άσχημη κατάσταση που επικρατούσε στον πόλεμο, απευθύνθηκε στο Γραφείο Πολέμου του Λονδίνου, ζητώντας να μεταφερθεί στην Κριμαία και να προσφέρει τη βοήθεια και τις γνώσεις της για την καταπολέμηση των δύο επιδημικών ασθενειών.

Το Γραφείο Πολέμου αρνήθηκε.

Το ίδιο έκανε και η νοσοκόμα Φλόρενς Νάιτγκεϊλ όταν απέρριψε την αίτηση της Σήκολ να ταξιδέψει μαζί με εκείνη και άλλες 38 νοσοκόμες στην Κριμαία.

Δυστυχώς, εκείνη την εποχή επικρατούσαν ρατσιστικές απόψεις.

Η Σήκολ είχε περάσει τα πενήντα χρόνια και  θεωρούταν μεγάλη, δεν είχε κάποιο πτυχίο ή διαπίστευση ότι γνώριζε κάτι σχετικό με την ιατρική και την νοσηλευτική, αλλά το κυριότερο, δεν ήταν λευκή.

Ήταν μια έγχρωμη γυναίκα που δήλωνε νοσοκόμα και θεραπευτική βοτανολόγος και κατηγορήθηκε ότι βρήκε την ευκαιρία να μεταβεί στην Κριμαία για να επεκτείνει τις επιχειρησιακές της δραστηριότητες.

Η επίμονη κ. Μαίρη. Έστησε αυτοσχέδιο σταθμό περίθαλψης

Δεν αποκαρδιώθηκε ωστόσο. Με τη βοήθεια ενός μακρινού της συγγενή, του Τόμας Ντέι, που εργαζόταν στον τομέα της ναυτιλίας ταξίδεψε με δικά της έξοδα στην Κριμαία.

Στην πόλη Μπαλακλάβα, ξεκίνησε τη δικιά της επιχείρηση, που ονόμασε ξανά «British Hotel» και ήταν κάτι σαν καλύβα, κατά το ήμισυ πανδοχείο, όπου η Σήκολ προσέφερε φαγητό και ποτό. Ταυτόχρονα όμως, παρείχε και ιατρικές υπηρεσίες και πρώτες βοήθειες στους στρατιώτες.

Οι βαριά τραυματισμένοι στρατιώτες μεταφέρονταν στα γενικά νοσοκομεία που βρίσκονταν μερικά χιλιόμετρα μακριά και έτσι η Σήκολ αντιμετώπιζε μικροτραυματισμούς και ελαφριά συμπτώματα, όπως ημικρανίες και γαστρεντερίτιδες.

Ωστόσο, δεν ήταν λίγες οι φορές που η Σήκολ φρόντιζε χτυπημένους στρατιώτες στο πεδίο της μάχης και ενώ οι επιθέσεις συνεχίζονταν.

Η φήμη της Σήκολ ως θεραπεύτρια και μαχητική συμπαραστάτρια που πρόσφερε τρόφιμα, σύντομα εξαπλώθηκε και πολλοί στρατιώτες αναφέρονταν σε αυτήν, ως «Μητέρα Σήκολ».

Η καλύβα της Μέρι λειτουργούσε και σαν ένα μέρος ανεφοδιασμού προτού οι στρατιώτες μετακινηθούν στη Σεβαστούπολη.

Η Σήκολ μετέφερε με μουλάρια φαγητό, κρασί και φάρμακα στα πεδία μάχης, ενώ βρήκε ειδικά περάσματα όπου μπορούσε να περιποιηθεί τους τραυματίες και από τις δύο αντίπαλες πλευρές.

Η χρεοκοπία και η επιστροφή στην Αγγλία

Όσο διήρκησε ο Κριμαϊκός πόλεμος, η Σήκολ λέγεται πως έσωσε χιλιάδες ζωές πληγωμένων στρατιωτών και τους θεράπευσε στην αυτοσχέδια κλινική που η ίδια συντηρούσε.

Αν και χρέωνε τα φάρμακα που χορηγούσε, ποτέ δεν ζήτησε λεφτά από κάποιον που αδυνατούσε να πληρώσει.

Η επιχείρησή της χρεοκόπησε και η ίδια έπεσε σε οικονομική δυσμένεια.

Τότε αποφάσισε να γράψει και να εκδώσει την αυτοβιογραφία της.

Το βιβλίο της, «The Wonderful Adventures of Mrs Seacole in many lands», γνώρισε μεγάλη επιτυχία.

Στον πρόλογο του βιβλίου της, ένας πρώην αξιωματικός που βρέθηκε στην Κριμαία έγραψε:

«Πιστεύω ότι η Αγγλία δεν θα ξεχάσει αυτόν που φρόντισε τα άρρωστα παιδιά της, που βοήθησε οικονομικά του πληγωμένους και πραγματοποίησε τις τελευταίες επιθυμίες μερικών από πιο επιφανείς νεκρούς μας».

Η Βασίλισσα Βικτώρια αναγνώρισε τη συμβολή της και η Σήκολ τιμήθηκε με το Μετάλλιο της Κριμαίας.

Η θρυλική νοσοκόμα πέθανε το 1881 στην αφάνεια.

Οι μετά θάνατον αμφισβητήσεις 

Αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό της, η Σήκολ αναγνωρίστηκε για ακόμη μια φορά και θεωρήθηκε η σημαντικότερη έγχρωμη προσωπικότητα της Βρετανίας.

Η «ηρωίδα της Κριμαίας» και τα κατορθώματά της έγιναν γνωστά στα παιδιά μέσα από τα σχολικά βιβλία, ενώ πολλές αναμνηστικές πλακέτες, καθώς και ένα άγαλμα κοσμούν αρκετά μέρη του Λονδίνου.

Ωστόσο, το 2012 η ιστορικός Lynn McDonald δήλωσε πως «είναι επιτρεπτό να έχεις ένα άγαλμα για οποιοδήποτε θες, αλλά η Σήκολ δεν ήταν πρωτοπόρος νοσοκόμα, δεν αποκαλούσε τον εαυτό της νοσοκόμα, ούτε άσκησε νοσηλευτική και ποτέ δεν είχε καμία σχέση με το νοσοκομείο St Thomas ή οποιοδήποτε άλλο νοσοκομείο».

Το συγκεκριμένο νοσοκομείο συνδέθηκε στενά με την νοσοκόμα Νάιτγκειλ και πολλοί υποστήριξαν ότι η Σήκολ υποδαύλισε την προσφορά της προαναφερθείσας στον Κριμαϊκό Πόλεμο.

Οι περισσότερες πληροφορίες για την δράση της Σήκολ αντλήθηκαν από το βιβλίο της και έτσι πολλοί που αμφισβητούν την δράση της και κάνουν λόγο για μια «επιχειρηματία που μεθούσε τους φιλοξενούμενους της», ενώ διχάζονται για το ποια ήταν ακριβώς η Μαίρη και τι έκανε στον πόλεμο.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Οι αληθινοί πειρατές της Καραϊβικής ζούσαν στο Πορτ Ρουαγιάλ στη Τζαμάικα και κούρσευαν πλοία με την άδεια των Εγγλέζων…