Η “τρύπα του Καραμανλή” συνέδεσε την Αθήνα με το Σούνιο. Οι επικίνδυνες προσπεράσεις και το έθιμο του κορναρίσματος (drone)

Τα δύο απότομα τούνελ μεταξύ Βάρκιζας και Αγίας Μαρίνας Κορωπίου που βρίσκονται στο 31ο χιλιόμετρο της Λεωφόρου Αθηνών Σουνίου, είναι από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία του οδικού δικτύου στην Αττική και είναι γνωστά ως οι “τρύπες του Καραμανλή”.

Στην φωτογραφία της δεκαετίας του 60 βλέπουμε ένα αυτοκίνητο της εποχής να προσπαθεί να προσπεράσει άλλο παρά την διπλή διαχωριστική. Μόλις έχουν περάσει από την περίφημη τρύπα και κινούνται προς την Βάρκιζα.

Η διάνοιξη επέτρεψε την επικοινωνία της Αθήνας με τη νότια ακτής της Αττικής, ενώ η περιοχή απέκτησε και ιστορική σημασία, καθώς στις επόμενες στροφές προς την Βάρκιζα στις 13 Αυγούστου του 1968 ο Αλέκος Παναγούλης προσπάθησε να δολοφονήσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο.

Έκρυψε τα εκρηκτικά στη σήραγγα, η αυτοσχέδια βόμβα εξερράγη, αλλά το αυτοκίνητο του δικτάτορα είχε περάσει για ελάχιστα δευτερόλεπτα από το σημείο.

Τα εγκαίνια και οι κόρνες

Οι σήραγγες της Αθηνών – Σουνίου αποτελούν ένα επικίνδυνο σημείο της παραλιακής, στο οποίο οι οδηγοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, εξαιτίας της κλίσης του δρόμου και της χαμηλής ορατότητας στο εσωτερικό τους. Όταν κατασκευάστηκαν όμως αντιμετωπίστηκαν ως ένα έργο τεράστιας σημασίας, με δεδομένο ότι μέχρι τότε, οι περιοχές στα παράλια της Νότιας Αττικής ήταν αποκλεισμένες από την πρωτεύουσα και η σύνδεση γινόταν από τα Μεσόγεια.

Το κατασκευαστικό έργο ήταν το αγαπημένο του πρωθυπουργού Καραμανλή.

Ωστόσο στα εγκαίνια της δεύτερης “Τρύπας” τον Μάρτιο του 1980 δεν παρευρέθηκε, παρότι είχε παρακολουθήσει προσωπικά την διαπλάτυνση του δρόμου και την κατασκευή της σήραγγας.

Η υπόγεια σήραγγα μήκους 7 μέτρων της Λεωφόρου Αθηνών- Σουνίου κατασκευάστηκε μέσα σε χρονικό διάστημα 3 μηνών και κόστισε 10 εκατομμύρια δραχμές.

Όταν υπήρχε μόνο η μία σήραγγα οι διερχόμενοι οδηγοί χρησιμοποιούσαν την κόρνα για μεγαλύτερη ασφάλεια. Η συνήθεια αυτή έγινε «έθιμο» που υιοθέτησαν όλοι οι οδηγοί.  Σταδιακά όμως εγκαταλείφθηκε με την διάνοιξη της δεύτερης σήραγγας.

Οι “τρύπες του Καραμανλή” είναι γνωστές και ως “Λουμπάρδα”

Έτσι ονομάζονταν οι σήραγγες ή τα τούνελ που άνοιγαν οι μηχανικοί στα βουνά με ανατινάξεις βράχων. Στη κυριολεξία λουμπάρδα ήταν το κανόνι κατά τη διάρκεια της ενετικής και τουρκικής κυριαρχίας των ελληνικών εδαφών.  Η σήραγγα της “Λουμπάρδας” έδωσε το όνομα της σε ολόκληρη την παραλία της Αγίας Μαρίνας.

Η σήραγγα της “Λουμπάρδας” βρίσκεται ανάμεσα στη Βάρκιζα και στην Αγία Μαρίνα Κορωπίου. Η Βάρκιζα είναι το παλαιότερο όνομα της περιοχής που διατηρείται  μέχρι και σήμερα.

Ωστόσο το 1968 η περιοχή μετονομάστηκε σε “Αλίανθος”, δηλαδή μικρό αγριολούλουδο με κίτρινα πέταλα.

Η Αγία Μαρίνα  μέχρι τον 19ο αιώνα λεγόταν”Αλυκός”.  Το όνομα αυτό προήλθε από το πηγάδι , που υπάρχει ακόμα και σήμερα  στον οικισμό σε ένα χωράφι κοντά στην Οδό Λουμπάρδας. Η περιοχή μετονομάστηκε σε Αγία Μαρίνα από την ομώνυμη εκκλησία που είναι χτισμένη στην περιοχή.

Στη θέση της σημερινής εκκλησίας της Αγίας Μαρίνας Κορωπίου, υπήρχαν ερείπια άλλης παλαιότερης χριστιανικής εκκλησίας. Ο ιδιοκτήτης του κτήματος Γιώργος Δ. Παπαμιχάλης , ενώ καλλιεργούσε το χωράφι του, βρήκε μια μαρμάρινη κολόνα, που έφερε επιγραφή με αρχαία γράμματα.

Σύμφωνα με μαρτυρίες στα θεμέλια της παλιάς εκκλησίας βρέθηκαν οστά ανθρώπων.

Η επισκευή

Στα τέλη του 2020, εν μέσω πανδημίας, έγιναν εργασίες συντήρησης από την Περιφέρεια ώστε οι σήραγγες να γίνουν πιο ασφαλείς. Τότε κόπηκε ένα τεράστιο κομμάτι βράχου 100 τόνων που κινδύνευε να αποκολληθεί. Αυτή την φορά όχι με την ανατίναξη του βράχου, αλλά με την μέθοδο της αδιατάρακτης κοπής.

Επιπλέον τοποθετήθηκε διαχωριστικό στηθαίο, νέα κράσπεδα και διορθώθηκε η ανάποδη κλίση, που οδηγούσε σε ατυχήματα.

Αρχική φωτογραφία από το αρχείο της Λίζας Κουτσαπλή: Η παραλιακή λεωφόρος Σουνίου, φωτογράφος Ν. Κοντός. Από το ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, μιά ετήσια έκδοση του Hellenews, 1970. Επιχρωματισμός Μηχανή του Χρόνου.

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: Κακιά Σκάλα. Το διάσημο πέρασμα της αρχαιότητας όπου ο ληστής Σκίρων γκρέμιζε τα θύματά του με μια κλωτσιά στον γκρεμό. Γιατί η μία σήραγγα πήρε το όνομά του και η άλλη ονομάστηκε «Θησέας».