Η τραγωδία της Marfin. Ο εμπρησμός με βόμβες μολότοφ και ο θάνατος τριών υπαλλήλων. Τα μοιραία λάθη, η δικαστική διερεύνηση, τα αναπάντητα ερωτήματα

5 Μαΐου 2010. Η Αθήνα βρισκόταν σε αναταραχή λόγω των κινητοποιήσεων ενόψει της ψήφισης του Α’ Μνημονίου. Στο κέντρο της πόλης περισσότεροι από 150.000 πολίτες διαδήλωναν κατά των οικονομικών μέτρων. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει την τραγική κατάληξη. 

Το ρολόι έδειχνε 14:00 μ.μ. άγνωστοι κουκουλοφόροι αποκόπηκαν από την πορεία και πέταξαν βόμβες μολότοφ στο ανακαινισμένο νεοκλασικό κτίριο της τράπεζας Μαρφίν – Εγνατία, επί της οδού Σταδίου 23,  φωνάζοντας “Φωτιά στους πλούσιους”.

Η είσοδος του τριώροφου τυλίχθηκε στις φλόγες. Πυκνός μαύρος καπνός γέμισε ολόκληρο το κτήριο. Υπάλληλοι και πελάτες του καταστήματος που βρίσκονταν στο ισόγειο προσπαθούσαν να βγουν έξω. Παρότι είχε κηρυχθεί απεργία από τα τραπεζικά σωματεία, οι υπάλληλοι του υποκαταστήματος εργάζονταν κανονικά.

Οι υπάλληλοι που βρίσκονταν στον τελευταίο όροφο του κτιρίου δεν πρόλαβαν να διαφύγουν. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των εφημερίδων, οι ενδιάμεσες πόρτες των ορόφων, από φόβο μήπως εισβάλουν μέσα στην τράπεζα διαδηλωτές, ήταν κλειδωμένες. Κάποιοι κατάφεραν να σωθούν. Ο ένας υπέστη κάταγμα όταν υποχώρησε το πλαστικό υπόστεγο διπλανού κτιρίου στο οποίο έπεσε. Ο τρίτος όροφος έχει πνιγεί στον καπνό.

Οι πρώτοι νεκροί 

Μια ώρα αργότερα, τρεις εργαζόμενοι εντοπίστηκαν νεκροί μέσα στο κατάστημα. Αγγελική Παπαθανασοπούλου – έγκυος στον τέταρτο μήνα, Βίβιαν Ζούλια και Επαμεινώνδας Τσάκαλης δεν τα κατάφεραν. Πέθαναν από ασφυξία, σύμφωνα με το πόρισμα του ιατροδικαστή. Η Παπαθανασοπούλου, βρέθηκε νεκρή δίπλα σε μπαλκονόπορτα. Η συνάδελφος της στο πατάρι του καταστήματος και ο Τσάκαλης, στις σκάλες μεταξύ πρώτου και δευτέρου ορόφου.

Δεκάδες υπάλληλοι της τράπεζας μεταφέρθηκαν με αναπνευστικά προβλήματα στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο.

Τα επεισόδια συνεχίστηκαν

Παράλληλα με την τραγωδία που εξελισσόταν στην Σταδίου, το Σύνταγμα ασφυκτιούσε από τα δακρυγόνα και επεισόδια μεταξύ ΜΑΤ και διαδηλωτών. Κουκουλοφόροι πετούσαν πέτρες και μια ομάδα επιχείρησε να εισβάλλει στη Βουλή. Σπάσανε βιτρίνες καταστημάτων και προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές στο ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετανία”.

Νωρίς το απόγευμα συγκεντρωμένοι έξω από το κτίριο της Μarfin, επιτέθηκαν στις αστυνομικές δυνάμεις. Η ένταση είχε αρχίσει να μεταφέρεται στην περιοχή των Εξαρχείων, ενώ νεαροί μπήκαν στο Πολυτεχνείο και συνέχισαν τον πετροπόλεμο.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: «Μινιόν». Η πρωτοπόρα επιχείρηση. Καθιέρωσε τις εκπτώσεις, δημιούργησε τις λίστες γάμου και έδινε πριμ στους υπαλλήλους. Κάηκε τα Χριστούγεννα του ’80 από εμπρησμό (βίντεο)

Απαντήσεις από τις κάμερες ασφαλείας

Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, από την πρώτη εξέταση του οπτικοακουστικού υλικού προέκυψε πως τουλάχιστον τρία άτομα έριξαν τις μολότοφ στο εσωτερικό της τράπεζας. Η κεντρική πόρτα του καταστήματος ήταν κλειδωμένη λόγω των επεισοδίων. Την έσπασαν με βαριοπούλα, έριξαν εύφλεκτο υγρό και στη συνέχεια τις μολότοφ. Το αποτέλεσμα ήταν να εξαπλωθεί πολύ γρήγορα η φωτιά στο ισόγειο.

Οι πυκνοί καπνοί που δημιουργήθηκαν από χαρτιά, υπολογιστές και άλλα εύφλεκτα υλικά, οδήγησαν τους υπαλλήλους στον πάνω όροφο του κτιρίου αναζητώντας διαφυγή. Μεταλλικά ρολά ασφαλείας δεν υπήρχαν επειδή ήταν νεοκλασικό. Στο ισόγειο δεν υπήρχε έξοδος κινδύνου. Στον τρίτο όροφο υπήρχε πόρτα του κλιμακοστάσιου που επικοινωνούσε με άλλο χώρο.

Σύμφωνα με τον υπαρχηγό της Πυροσβεστικής: “Αμέσως ειδοποιήθηκαν οι διαθέσιμες πυροσβεστικές δυνάμεις στην περιοχή, ενώ από το Πυροσβεστικό Σώμα της Μουρούζη αναχώρησε ένα κλιμακοφόρο όχημα της υπηρεσίας”. Το πλησιέστερο όχημα της Πυροσβεστικής βρισκόταν στην πλατεία Κοραή, ένα δεύτερο στην Κλαυθμώνος ενώ κινητοποιήθηκαν και τα οχήματα στην Ομόνοια και τα Χαυτεία.

Η μάχη των Πυροσβεστών και το “φαινόμενο της καμινάδας”

Οι πρώτοι Πυροσβέστες που επιχείρησαν να φτάσουν στο σημείο της τραγωδίας είχαν να αντιμετωπίσουν τους διαδηλωτές που αρχικά επιχείρησαν να τους απωθήσουν. Το αποτέλεσμα ήταν να φτάσουν πεζοί, ενώ το όχημα χρειάστηκε περίπου 7 λεπτά για να καλύψει μια απόσταση 50 μέτρων από τον πετροπόλεμο.

Οι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής που εξέτασαν το κτίριο αποδίδουν το θάνατο των τριών υπαλλήλων στο “φαινόμενο της καμινάδας” που αναπτύχθηκε μέσα στο νεοκλασικό.

“Ο πυκνός καπνός που αναπτύχθηκε από την καύση υπολογιστών, των γραφείων και πολλών εύφλεκτων υλικών που υπήρχαν στην τράπεζα βρήκε ουσιαστικά διέξοδο προς τα πάνω από τη σκάλα του κλιμακοστάσιου απ΄ όπου επιχειρούσαν να διαφύγουν οι εγκλωβισμένοι” ανέφερε στην εφημερίδα “ΝΕΑ” ανώτερος αξιωματικός της Πυροσβεστικής. Ενώ ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας, Φίλιππος Κουτσάφτης είπε:

Ο θάνατος των τριών ανθρώπων προήλθε από τον πυκνό, τοξικό καπνό που εισέπνευσαν

Οι ευθύνες 

Η είδηση για τον φονικό εμπρησμό της Μarfin πάγωσε το πανελλήνιο, ενώ ομόθυμη ήταν η καταδίκη του πολιτικού κόσμου. Για «ωμή δολοφονική ενέργεια» έκανε λόγο ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ενώ το ΚΚΕ το χαρακτήρισε «έγκλημα με στόχο την τρομοκράτηση του λαού, τη συκοφάντηση του αγώνα για την ανατροπή των βάρβαρων μέτρων, της αντιλαϊκής πολιτικής».

Οι έρευνες των αρχών κινήθηκαν προς δύο κατευθύνσεις: στη σύλληψη των δραστών και στις ευθύνες των υπευθύνων της τράπεζας σχετικά με τα μέτρα ασφαλείας. Η σύλληψη των δραστών αποδείχτηκε γρίφος για την αστυνομία και μέχρι σήμερα στοιχειώνει την τραγωδία.

 

Δύο χρόνια αργότερα, οι υπεύθυνοι της τράπεζας, που ανήκε στον επιχειρηματία και δικηγόρο Ανδρέα Βγενόπουλο, οδηγήθηκαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου για τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας, με τις κατηγορίες της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας και των σωματικών βλαβών εξ αμελείας, λόγω των σημαντικών παραλείψεων στα μέτρα ασφαλείας.

Το δικαστήριο έκρινε ενόχους τον διευθύνοντα σύμβουλο της Marfin, τον υπεύθυνο ασφαλείας του κτιρίου, και τη διευθύντρια του καταστήματος, ενώ αθώωσε την υποδιευθύντρια του καταστήματος. Στις 22 Ιουλίου 2013, οι τρεις κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης, οι δύο πρώτοι 22 ετών, για τις ανθρωποκτονίες από αμέλεια τριών υπαλλήλων, μεταξύ των οποίων και της εγκύου Αγγελικής Παπαθανασοπούλου και τις σωματικές βλάβες άλλων 21 υπαλλήλων.

Όσον αφορά στις έρευνες για τους δράστες του εμπρησμού του υποκαταστήματος της Μαρφίν και του βιβλιοπωλείου «Ιανός», προσήχθησαν σε δίκη δυο άνδρες οι οποίοι αρνήθηκαν τις κατηγορίες. Στις 31 Οκτωβρίου 2016 αθωώθηκαν ομόφωνα από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο, καθώς δεν προέκυψε κανένα στοιχείο εις βάρος τους.

Τον Απρίλιο του 2021 το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ανακοίνωσε ότι ανοίγει και πάλι ο φάκελος της υπόθεσης του εμπρησμού του υποκαταστήματος της Marfin.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: «Οι κομμουνιστές θα δηλητηρίαζαν τον νερό, θα σκότωναν επισήμους και θα απήγαγαν παιδιά». Οι εξωφρενικοί ισχυρισμοί του Γκαίρινγκ μετά τη φωτιά στο Ράιχσταγκ για να καταλύσει τη Δημοκρατία