Η τραγική πορεία των παιδιών του Στάλιν. Ο μεγαλύτερος γιος παραδόθηκε στους Ναζί, ο δεύτερος πέθανε αλκοολικός και η κόρη τον αποκήρυξε

Ο Στάλιν παντρεύτηκε δυο φορές. Από τον πρώτου γάμο απέκτησε έναν γιο, ενώ από τον δεύτερο γάμο του απέκτησε έναν ακόμη γιο και μια κόρη. Όμως, η ζωή τόσο των συζύγων του όσο και των παιδιών του δεν είχαν αίσιο τέλος. Οι δυο γυναίκες του και οι δυο γιοί του πέθαναν νωρίς, ενώ η κόρη του τον μίσησε.

Ο πρώτος γάμος του Στάλιν ήταν με την Αικατερίνη Σβανίντζε το 1906. Ο Στάλιν ήταν 28 χρόνων και η Κάτο, όπως τη φώναζε, ήταν μόλις 21 ετών. Σύμφωνα με τις ιστορικές καταγραφές ο Στάλιν ήταν πολύ ερωτευμένος με τη Σβανίντζε. Ο φίλος του, Μικέιλ Μίσα Μονασελίτζε είχε γράψει: “Έμεινα έκπληκτος πώς ο Στάλιν, που ήταν τόσο σοβαρός με τους συντρόφους του, μπορούσε να είναι τόσο τρυφερός, στοργικός και προσεκτικός στη σύζυγό του”.

Σύντομα η Σβανίντζε έμεινε έγκυος. “Μετά τη γέννηση του μωρού, η αγάπη για την σύζυγό του και το παιδί τους έγινε δέκα φορές μεγαλύτερη”, είπε ο Μονασελίτζε.

Όμως, οι ευτυχισμένες στιγμές τελείωσαν άδοξα το 1907, δεκαοκτώ μήνες μετά τον γάμο τους. Η Σβανίντζε αρρώστησε και αποφάσισε να την πάει στην οικογένειά της. Ήπιε μολυσμένο νερό και έπαθε τύφο. Άλλοι υποστήριξαν ότι είχε φυματίωση. Πέθανε στα χέρια του Στάλιν τον Δεκέμβριο του 1907.

Σύμφωνα με τον Μονασελίτζε εκείνος κατέρρευσε ψυχολογικά μετά τον θάνατό της. Στην κηδεία της ο Στάλιν έπεσε πάνω στον ανοιχτό της τάφο συντετριμμένος.

Ο μεγαλύτερος γιος του έκανε απόπειρα αυτοκτονίας

Ο Στάλιν άφησε τον γιο του Γιάκοβ Τζουγκασβίλι στην αδερφή της γυναίκας του στη Γεωργία, αλλά τον επισκεπτόταν σπάνια. Οι σχέσεις τους δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα καλές. Το αποκορύφωμα συνέβη όταν ο Γιάκοβ ανακοίνωσε στον Στάλιν ότι είχε αρραβωνιαστεί την  Ζόγια Γκούνινα. Σύμφωνα με τη δεύτερη σύζυγο του Στάλιν, Ναντέζντα Αλληλούγεβα, ο Στάλιν είχε γίνει έξαλλος όταν έμαθε ότι η κοπέλα ήταν Εβραία. Μετά από αυτό ο Γιάκοβ προσπάθησε να αυτοκτονήσει με πυροβόλο. Όμως, η σφαίρα δεν διαπέρασε την καρδιά του αλλά τραυμάτισε τον πνεύμονά του. Ο Γιάκοβ επέζησε. Σύμφωνα με ιστορικές διηγήσεις, ο Στάλιν σχολιάζοντας το περιστατικό, είπε “Δεν μπορεί καν να πυροβολήσει ευθεία”. Τελικά, ο γιος του Στάλιν παντρεύτηκε μια άλλη Εβραία, τη χορεύτρια Γιούλα Μέλτζερ.

Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μπήκε στον Κόκκινο Στρατό και έγινε υπολοχαγός. Τον Ιούλιο του 1941 ο Γιάκοβ συνελήφθη από γερμανούς στρατιώτες στη μάχη του Σμολένσκ. Όμως, σύμφωνα με ρωσικά αρχεία που δημοσιεύτηκαν στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel το 2013, ο Γιάκοβ δεν συνελήφθη, αλλά παραδόθηκε μόνος του στις ναζιστικές δυνάμεις. Αυτή η θεωρία βασίστηκε σε ένα γράμμα του ταξίαρχου του Γιάκοφ, Αλεξέι Ρουμιάνεφ, στο οποίο έλεγε ότι κατά τη διάρκεια της μάχης η πυροβολαρχία βομβαρδίστηκε από τους γερμανούς στρατιώτες.

Ο Γιάκοβ κατάφερε να ξεφύγει μαζί με έναν άλλο στρατιώτη. Έθαψαν τα χαρτιά τους και έβαλαν πολιτικά ρούχα. Όπως αναφέρει το γράμμα όταν οι δυο άνδρες έφτασαν κοντά σε μια λίμνη, ο Γιάκοφ είπε στον στρατιώτη να συνεχίσει μόνος του και πως εκείνος θα καθόταν για λίγο να ξεκουραστεί. Όπως ανέφερε το περιοδικό αυτό ήταν μια ένδειξη ότι ο Γιάκοβ αποφάσισε να παραδοθεί. Σύμφωνα με τα γερμανικά αρχεία κατά τη διάρκεια της ανάκρισής του, ο Γιάκοβ κατέκρινε τον Κόκκινο Στρατό και έλεγε ότι η συμπεριφορά των αρχηγών του ήταν ακατανόητη και ανόητη.

Στην αυτοβιογραφία της η κόρη του Στάλιν Σβετλάνα Αλλιλούγιεβα είχε υποστηρίξει ότι ακόμη και ο Στάλιν πίστευε ότι ο Γιάκοβ είχε παραδοθεί στους Γερμανούς με παρότρυνση της Εβραίας γυναίκας του, Γιούλα. Τότε ο Στάλιν διέταξε να συλλάβουν την Γιούλα, να την βασανίσουν και να την ανακρίνουν για να το παραδεχτεί.

Μετά τη μάχη του Στάλιγκραντ ο ανώτατος αξιωματικός του γερμανικού στρατού Φρίντριχ Πάουλους παραδόθηκε στους Σοβιετικούς. Οι Γερμανοί διέδωσαν ότι ο Χίτλερ πρότεινε στον Στάλιν να τον αφήσει ελεύθερο με αντάλλαγμα τον Γιάκοβ, αλλά ο Στάλιν φέρεται να αρνήθηκε. Διέδωσαν μάλιστα ότι απάντησε ως εξής: “Δεν θα ανταλλάξω ένα ανώτατο αξιωματικό με έναν υπολοχαγό”! Ακόμη και αν αυτός ήταν ο γιος του.

Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τον Γιάκοβ για να ενισχύσουν την προπαγάνδα τους κατά του Στάλιν.

“Μην ρίχνετε το αίμα σας για τον Στάλιν. Ο ίδιος του ο γιος παραδόθηκε. Αν ο γιος του Στάλιν έσωσε τον εαυτό του, τότε και εσείς δεν είστε υποχρεωμένοι να θυσιαστείτε για αυτόν”, έγραφε ένα προπαγανδιστικό φυλλάδιο που μοίραζαν οι Γερμανοί στους Σοβιετικούς στρατιώτες.

Τους επόμενους μήνες οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες θεώρησαν ότι θα μπορούσαν να του αποσπάσουν πληροφορίες και τον μετέφερε σε μια βίλα στο Βερολίνο για να τον ανακρίνουν. Όταν κατάλαβαν ότι δεν μπορούσαν να τον χρησιμοποιήσουν προς όφελος της Γερμανίας, τον οδήγησαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ζάξενχαουζεν.

Μέχρι τώρα ο θάνατος του Γιάκοβ παραμένει μυστήριο

Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία πέθανε όταν έπεσε επίτηδες πάνω σε ηλεκτρικό φράχτη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου κρατούνταν. Στη συνέχεια, ένας φύλακας φέρεται να τον πυροβόλησε τέσσερις φορές, αλλά ο Γιάκοβ ήταν ήδη νεκρός. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Γιάκοβ αποφάσισε να αυτοκτονήσει με αυτόν τον τρόπο γιατί είχε εξαντληθεί από τις σκληρές συνθήκες και την πείνα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατά μια άλλη θεωρία ο Γιάκοβ πυροβολήθηκε από έναν φύλακα, επειδή δεν υπάκουσε τις εντολές του.

Ο Γιάκοβ περπατούσε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης όταν τον διέταξαν να γυρίσει πίσω στον στρατώνα. Ο γιος του Στάλιν αρνήθηκε και φώναξε “πυροβόλησε”. Και έτσι, ο φύλακας τον σκότωσε με μια σφαίρα στο κεφάλι.

Βρετανοί αξιωματικοί υποστήριξαν ότι ο Γιάκοβ πυροβολήθηκε από Γερμανό στρατιώτη, όταν προσπάθησε να διαφύγει μετά από τσακωμό που είχε με βρετανούς κρατουμένους. Λίγο αργότερα απέσυραν αυτόν τον ισχυρισμό, καθώς δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πώς είχαν φτάσει στα χέρια τους τα γερμανικά αρχεία που ανέφεραν το περιστατικό, τα οποία θεωρήθηκαν πλαστά.

Βασίλι Στάλιν. Ο δεύτερος γιος που πέθανε νωρίς

Ο Βασίλι είναι ο άλλος γιος του Στάλιν από το δεύτερό του γάμο με την Ναντέζντα Αλληλούγεβα, η οποία πέθανε το 1932. Τότε υποστηρίχθηκε ότι πέθανε από σκωληκοειδίτιδα, αλλά αργότερα οι ιστορικοί υποστήριξαν ότι αυτοπυροβολήθηκε στο κρεβάτι της. “Έφυγε σαν να ήταν εχθρός” είχε πει ο Στάλιν στην κόρη τους Σβετλάνα. 

Τότε ο Βασίλι ήταν μόλις 11 ετών και η Σβετλάνα 6 ετών. Με τον θάνατο της μητέρας του τα δυο παιδιά μεγάλωσαν με νταντά, ενώ ο Στάλιν είχε αναθέσει σε έναν συνεργάτη του να τα προσέχει.

Πολλοί έχουν χαρακτηρίσει τον Βασίλι ως κακομαθημένο. Ανάμεσά τους και ο πατέρας του, ο οποίος έλεγε ότι “είναι ένα κακομαθημένο αγόρι με μέτριες ικανότητες, λίγο βίαιος και όχι πάντα έμπιστος”. Σε ηλικία 17 ετών παρόλο που οι βαθμοί του ήταν χαμηλοί, ο Στάλιν τον βοήθησε να μπει σε σχολή αεροπορίας. Ο Βασίλι διατήρησε το επίθετο του πατέρα του για να έχει προνομιακή μεταχείριση. Ο Στάλιν όμως, ζήτησε από τους καθηγητές του να είναι πιο αυστηροί μαζί του.

Στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Βασίλι Στάλιν ξεκίνησε ως Επιθεωρητής στο Γενικό Επιτελείο, ενώ ένα χρόνο αργότερα προήχθη σε συνταγματάρχη. Τον Ιανουάριο του 1943, έγινε διοικητής του 32ου Συντάγματος Αεροσκάφους Φρουράς και από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάρτιο πραγματοποίησε 26 ένοπλες αποστολές. Το 1946 έγινε γενικός στρατηγός, ενώ αργότερα έφτασε να γίνει διοικητής της Σοβιετικής Αεροπορίας στη Μόσχα.

Στο βιβλίο “Είκοσι γράμματα σε έναν φίλο” η αδερφή του Σβετλάνα έγραψε ότι “τον πίεσαν να φτάσει πιο ψηλά. Αυτοί που τον πίεσαν δεν ενδιαφέρονταν για τις δυνάμεις του και τις αδυναμίες του. Η μόνη σκέψη τους ήταν να κερδίσουν την εύνοια του πατέρα μου”.

Όμως, ο Βασίλι δεν ήταν έτοιμος για τόσα παράσημα. Είχε εθιστεί στο ποτό. Ο Στάλιν έφτασε σε σημείο να τον απολύσει γιατί “έπινε πολύ και διέφθειρε το σύνταγμα”. Επτά μήνες αργότερα ανακάλεσε την απόφασή του και ο Βασίλι γύρισε στα καθήκοντά του.

Μετά τον θάνατο του Στάλιν το 1953 τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Τον ίδιο χρόνο ο Βασίλι συνελήφθη επειδή αποκάλυψε άκρως απόρρητες πληροφορίες κατά τη διάρκεια δείπνου με ξένους διπλωμάτες. Κατηγορήθηκε για δυσφήμηση των ηγετών της Σοβιετικής Ένωσης, αντι-σοβιετική προπαγάνδα και εγκληματική αμέλεια.

Καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια φυλάκισης. Δυο χρόνια μετά την αποφυλάκισή του πέθανε λίγο πριν κλείσει τα 41 χρόνια του. Αιτία ήταν η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Η αρχική φωτογραφία επιχρωματίστηκε από τον Χρ. Καπλάνη και δημοσιεύτηκε στο Past in Color. Απεικονίζει τον Ιωσήφ Στάλιν με δυο από τα παιδιά του, Βασίλη και Σβετλάνα στη Μόσχα το 1935.

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Σβετλάνα, κόρη του Στάλιν: «Σιχαίνομαι τον κομμουνισμό, αγαπώ τον Θεό και τη Αμερική». Ο Στάλιν είχε δολοφονήσει την αγαπημένη της θεία και τα δυο ετεροθαλή αδέρφια της