Η θρυλική “Λιλιπούπολη” της Μαριανίνας Κριεζή. Οι αντιδράσεις για την κόντρα του δήμαρχου Χαρχούδα με τον Δυστροπόπιγκα

Η Μαριανίνα Κριεζή υπήρξε μία από τις εμβληματικότερες στιχουργούς της χώρας. Διάσημα τραγούδια των 70s και 80s, όπως η θρυλική “Σερενάτα” και η “Ρόζα Ροζαλία” φέρουν τη δική της υπογραφή, ενώ όσα ακούστηκαν στην ιστορική “Λιλιπούπολη” γράφτηκαν από την πένα της.

Στη μακρά σταδιοδρομία της συνεργάστηκε με γνωστούς καλλιτέχνες, όπως η Αρλέτα, η Ελένη Δήμου, ο Στράτος Διονυσίου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, ενώ στίχους της μελοποίησαν σημαντικοί συνθέτες, όπως η Λένα Πλάτωνος, ο Λάκης Παπαδόπουλος, ο Γιάννης Σπανός, η Νίκος Χριστοδούλου και άλλοι.

Η Λιλιπούπολη

Το 1975 ο Μάνος Χατζιδάκις ανέλαβε τη διεύθυνση του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ανάμεσα στα σχέδιά του ήταν και η δημιουργία μιας παιδικής εκπομπής, την αρχισυνταξία της οποίας ανέθεσε στη χορογράφο και σκηνοθέτρια, Ρεγγίνα Καπετανάκη.

Με τη βοήθεια της παιδοψυχολόγου, Ελένης Βλάχου, κατασκεύασαν ένα αρχικό σχέδιο του “μαγικού κόσμου της Λιλιπούπολης” και τον παρουσίασαν στον Χατζιδάκι.

Ο διάσημος Έλληνας συνθέτης ενθουσιάστηκε με την ιδέα. Η εκπομπή “βγήκε στον αέρα” από το 1976 και ήταν μουσικά επενδυμένα με τραγούδια “ευρηματικότατων στίχων”, πίσω από τους οποίους βρισκόταν η θρυλική Κριεζή. Η ίδια είχε δηλώσει στο παρελθόν,

“Η Λιλιπούπολη ξεκίνησε σαν μια εκπομπή για να μαθαίνουν τα πολύ μικρά παιδιά τι είναι το κόκκινο χρώμα, τι το πράσινο, τι είναι το κοντά, τι το μακριά, το μικρό, το μεγάλο…»

Σταδιακά, όμως, ο χαρακτήρας της έγινε περισσότερο πολιτικός.

 «…άρχισαν οι ήρωες να αποκτούν χαρακτήρα. Άρχισε να αλλάζει η θεματολογία. Η “Λιλιπούπολη” πήρε πολιτική διάσταση, συνέβαιναν γεγονότα, γίνονταν εκλογές όπως τις κάνουν οι μεγάλοι».

Η πρωτότυπη σάτιρα της πολιτικής ζωής της χώρας και των θεσμών της αγαπήθηκε από το ελληνικό κοινό. Ιδιαίτερα μετά την προσχώρηση της Άννας Παναγιωτοπούλου στη συγγραφική ομάδα, η οποία προσέφερε έναν πιο θεατρικό λόγο στα κείμενα, η ακροαματικότητα της εκπομπής απογειώθηκε.

Φυσικά, γρήγορα εμφανίστηκαν και οι επικριτές της. Ο συνθέτης Δημήτρης Μαραγκόπουλος έγραψε: “Η Λιλιπούπολη υπήρξε ένα πρόγραμμα τολμηρό και ανατρεπτικό για την εποχή του σε όλα τα επίπεδα, απ’ το πολιτικό μέχρι το οικολογικό”.

Την περίοδο εκείνη, σύμφωνα με το σενάριο της σειράς, ο Δυστροπόπιγκας, ένας από τους ήρωες της σειράς αποφάσισε να διεκδικήσει την εξουσία της Λιλιπούπολης από τον δήμαρχό της Χαρχούδα. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε πολιτικά προβλήματα.

Ο Χαρχούδας συνδέθηκε με τη δεξιά διακυβέρνηση, ενώ ο Δυστροπόπιγκας με την αντιπολίτευση.

Τα κόμματα της Βουλής και μία μερίδα του Τύπου άρχισαν να σχολιάζουν έντονα την ραδιοφωνική σειρά, κατηγορώντας την ως κομμουνιστική προπαγάνδα ενώ ο Ευάγγελος Αβέρωφ είχε δηλώσει:

«Ακούμε τη “Λιλιπούπολη” και νομίζουμε ότι ακούμε Ράδιο Μόσχα!».

Ο συνθέτης, Νίκος Κυπουργός, είχε δηλώσει πως κανένας από τους συντελεστές “δεν φανταζόταν ποτέ ότι η εκπομπή θα έβρισκε τόση απήχηση” ενώ ο Μαραγκόπουλος εξήγησε πως “αυτό που κυρίως ενόχλησε ήταν οι συχνές αναφορές στην επικαιρότητα. Μπορεί να μην κάναμε επιθεωρησιακή εκπομπή, ωστόσο οι διάλογοι που έθιγαν τις σχέσεις των παιδιών με τους γονείς ή με την κοινωνία θεωρήθηκαν ιδιαιτέρως τολμηροί…”.

Ο Μάνος Χατζιδάκις υπερασπίστηκε τη “Λιλιπούπολη” και έγραψε:

“Γέννημα μιας φιλελεύθερης και πειραματικής ραδιοφωνίας από τη μία, του Τρίτου Προγράμματος, και από την άλλη μιας ομάδας νέων ανθρώπων με πολύ ταλέντο που συγκεντρώθηκαν στο Τρίτο και δούλεψαν ελεύθερα, με κέφι, με αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό.

Αυτό βέβαια δεν στάθηκε εμπόδιο στο να εξοργιστεί η αντιδραστική παραδημοσιογραφία του ελληνικού Τύπου που χαρακτήρισε τη “Λιλιπούπολη”… κομμουνιστική.

Ίσως γιατί πρώτη φορά κάποιοι μιλούσαν στα παιδιά υπεύθυνα με καθαρή ποιητική γλώσσα. Θίγοντας (με τον τρόπο αυτόν) θέματα που βασανίζουν και πονάνε τον τόπο και όχι ως εκπαιδευτικοί ή γονείς ανόητοι, που συμπεριφέρονται στα παιδιά λες και αποτείνονται σε υπανάπτυκτους και ατελείς οργανισμούς με θέματα ανώδυνα και γλώσσα απονεκρωμένη και συμβατική”.

Οι παραλληλισμοί με την Αθήνα της εποχής

Ο συγγραφέας και αρθρογράφος, Νίκος Δήμου, έγραψε για τους παραλληλισμούς της “Λιλιπούπολης” με την πραγματική ζωή, στο περιοδικό “Επίκαιρα”, το 1979:

“Το βουνό Λιλιμπάγια θα μπορούσε να είναι ο Όλυμπος, ενώ το Πόρτο Λίλι θα μπορούσε να είναι ο Πειραιάς.

Τα πρόσωπα έχουν, επίσης, εμφανείς συμβολισμούς. Ο Δήμαρχος Χαρχούδας είναι ο πονηρός πολιτικάντης που εξαπατά τους πολίτες του με δήθεν υπηρεσίες που “εξυπηρετούν” τον πολίτη, όπως οι Εφορίες, οι Τράπεζες και οι Ασφαλιστικές εταιρείες ενώ στην πραγματικότητα τον απομυζούν.

Ο Χαρχούδας φτιάχνει και ξαναφτιάχνει τη “λεωφόρο Γαλάζιας Πεταλούδας”, εμφανής παραλληλισμός της κατασκευής της Λεωφόρου Συγγρού εκείνη την εποχή».

Ανάμεσα στους ηθοποιούς που ακούγονταν στην σειρά ήταν οι Βασίλης Μπουγιουκλάκης ως Χαρχούδας, η Άννα Παναγιωτοπούλου ως Χιονάτη, ο Λευτέρης Βογιατζής ως Πρίγκιπας, η Σαπφώ Νοταρά ως μάγισσα Μπρουνχίλντα και πολλοί ακόμα, όπως η Μίρκα Παπακωνσταντίνου, ο Θόδωρος Μπογιατζής, ο Νίκος Τσιλούνης και άλλοι.

Η ραδιοφωνική εκπομπή άντεξε μέχρι το 1980. Στα τέλη της ίδιας χρονιάς κυκλοφόρησε για πρώτη φορά ο δίσκος με τα τραγούδια της. Από τις εκπομπές 3 χρόνων διασώθηκαν μόνο οι 74.

Μουσική και τραγούδια από τη ραδιοφωνική εκπομπή του Τρίτου Προγράμματος “Εδώ Λιλιπούπολη”: