Πέντε και μισή το πρωί 28η Οκτωβρίου 1940, ξεκινά η ιταλική εισβολή στο γεφύρι της Μέρτζιανης. Είναι ένα από τα κρίσιμα σημεία της ελληνοαλβανικής μεθορίου, όπου παραβιάστηκαν τα σύνορα.
Λίγες ημέρες αργότερα οι Ιταλοί θα ξαναπερνούσαν την γέφυρα. Αυτή τη φορά ως καταδιωκόμενοι από τον ελληνικό στρατό.
Η πρώτη φάλαγγα που πέρασε ήταν αυτή του Συνταγματάρχη Σολίνα, η οποία αποτελούνταν από ένα τάγμα πεζικού και μία επιλαρχία αρμάτων της μεραρχίας των Κενταύρων που προσπάθησαν να περάσουν τα τεθωρακισμένα από το Σαραντάπορο ποταμό στο ελληνικό έδαφος.
Η ελληνική φρουρά πήρε θέσεις μάχης στο γειτονικό φυλάκιο Πανταζή και αργότερα συνεπτύχθη κατόπιν διαταγής του ανεξάρτητου τάγματος προκαλύψεως της Κόνιτσας προς τη θέση της προς το Μπουραζάνι.
Ο ελληνικός στρατός οπισθοχωρούσε βάση σχεδίου ανατινάζοντας όλες τις σημαντικές γέφυρες.
Το ελληνικό τμήμα της γέφυρας πριν από την 28η Οκτωβρίου 1940. Σήμερα έχει απομείνει μόνο το βάθρο.
Η γέφυρα της Μέρτζιανης σηματοδότησε το ΟΧΙ των Ελλήνων και στη συνέχεια το Έπος στα βουνά της Αλβανίας.
Η ανατίναξη της Μεσογέφυρας του Αώου
Εκεί είχε στηθεί με επιμέλεια η ελληνική παγίδα με εμπόδια, τάφρους και αναχώματα. Όταν τα ιταλικά τανκ σταμάτησαν μπροστά στα ερείπια της Μεσογέφυρας άρχισαν οι εύστοχες βολές του ελληνικού πυροβολικού που εξολόθρευσε δέκα άρματα μάχης, ενώ όσα επιχείρησαν να ξεφύγουν έπεσαν μέσα στις αντιαρματικές τάφρους και αχρηστεύτηκαν.
Στα σημάδια εκείνης της μάχης είναι ακόμα και σήμερα ορατά αφού τα πέτρινα τόξα της Μεσογέφυρας είναι ακόμα πεσμένα, και αποτελούν πειστήριο της σύγχρονης ιστορίας.
Η ανατιναγμένη Μεσογέφυρα στο Αώο. Αποτελεί ιστορικό τοπόσημο γιατί εδώ καθηλώθηκαν και ηττήθηκαν τα ιταλικά άρματα μάχης. Αεροφωτογραφία © Μηχανή του Χρόνου.
Μια άλλη γέφυρα, στο Μπουραζάνι, παρόλο που είχε παγιδευτεί με 2 συστήματα πυροδότησης, τελικά δεν ανατινάχτηκε για τεχνικούς λόγους. Οι Ιταλοί την βρήκαν άθικτη και διέρρευσαν από εκεί τις δυνάμεις τους, απειλώντας τον τομέα του Κατσιμήτρου. Το ίδιο είχε συμβεί και με την Γέφυρα της Μέρτζιανης που δεν πρόλαβε να καταστραφεί.
Το παράδοξο της ιστορίας είναι ότι οι Ιταλοί την ξαναχρησιμοποίησαν μετά από λίγες για να γλυτώσουν από το κυνηγητό των Ελλήνων. Το σχέδιο τους για ταχεία προέλαση είχε αποτύχει. Προέβλεπαν ότι μέσα σε τρεις μέρες θα είχαν σπάσει κάθε άμυνα στην περιοχή και σε πέντε μέρες θα βρίσκονταν στα Γιάννενα.
Όμως μετά από πέντε μέρες παρέμεναν καθηλωμένοι σε Καλπάκι και Γκραμπάλα, ενώ μετά την απόκρουση και της μεραρχίας Τζούλια στην Βοβούσα ξεκινούσε η αντίστροφη κίνηση.
Οι επιτιθέμενοι είχαν κάνει μεταβολή και υποχωρούσαν. Τον Νοέμβριο του 40 ξαναπέρασαν την γέφυρα της Μέρτζιανης. Αυτή την φορά όχι ως στρατός νικητών, αλλά ηττημένοι που αναζητούσαν καταφύγιο στην Αλβανία. Οι Ιταλοί από τότε την αποκαλούν Περάτι.
Μάλιστα για να καθυστερήσουν τους ορμητικούς Έλληνες που τους κατεδίωκαν, έβαλαν εκρηκτικά και ανατίναξαν το βάθρο της γέφυρας.
Δείτε την μαρτυρία του ιστορικού ερευνητή και αξιωματικού εα Αθανάσιου Λάκκα επί της Γέφυρας Μέρτζιανης. Λήψη Οκτώβριος 2022:
Ειδήσεις σήμερα:
- Ο Μητσοτάκης διέγραψε από τη ΝΔ τον Αντώνη Σαμαρά. Τι του καταλογίζει o πρωθυπουργός. Η απάντηση Σαμαρά
- Η έκκληση του επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα. Σε εξέλιξη η διάσκεψη COP29. Τι αναφέρει
- Συνεχίζονται και κορυφώνονται αύριο οι εκδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr